Zarządzanie Logistyczne

Mówiąc najogólniej, misją logistyki jest dostarczenie właściwych materiałów do właściwego miejsca we właściwy czas, optymalizując pewne wskaźniki efektywności, np. minimalizując koszt całkowity w sposób odpowiadający pewnym ograniczeniom, takim jak ograniczenia budżetowe.

Kluczowym problemem logistyki jest podjęcie decyzji co do tego, w jaki sposób i kiedy surowce, półprodukty i wyroby gotowe należy nabywać, przemieszczać i przechowywać. Problemy logistyczne pojawiają się nie tylko w przedsiębiorstwach produkcyjnych, lecz także w firmach usługowych, np. zajmujących się dostarczaniem poczty i przesyłek, naprawą nabytych produktów zgodnie z gwarancją czy w przedsiębiorstwach użyteczności publicznej.

Logistyka ma do czynienia z następującymi podstawowymi procesami:

• Zaopatrzenie,
• Produkcja,
• Magazynowanie,
• Transport (dystrybucja).

Początkowo zarządzanie logistyczne było jedną z funkcji zarządzania kierowniczego, ale z płynem czasu stało się samodzielną dziedziną działalności w przedsiębiorstwach, zwłaszcza tych produkcyjnych i przemysłowych, czyli na co dzień mających do czynienia z procesami przepływów materialnych, takimi jak zaopatrzenie lub dystrybucja. Obecnie zarządzanie logistyczne jest niezależną dziedziną wiedzy, której celem jest diagnostyka odpowiednich problemów w przedsiębiorstwie oraz przedstawienie i wdrożenie możliwych rozwiązań.

Do głównych problemów zarządzania logistycznego zaliczyć można następujące:

• Zbyt duża liczba definicji i koncepcji opisujących funkcje i zadania zarządzania logistycznego, z czego wynikają problemy z formułowaniem zadań roboczych,
• Poważny niedobór odpowiednio wykwalifikowanych pracowników,
• Częsty brak stosownego rozumienia przez kierownictwo przedsiębiorstwa prawdziwych celów i funkcji zarządzania logistycznego,
• Problemy organizacyjne związane z wyznaczeniem wielkości i struktury działu zarządzania logistycznego oraz funkcji i zadań przypisywanych każdej zatrudnionej w tym celu osobie.

Zarządzanie logistyczne bazuje na szeregu zasad, z których wyodrębnić należy przede wszystkim następujące:

• Podejście systemowe do badania procesów przepływów materialnych oraz sterowania nimi: kompleksowe zarządzanie zaopatrzeniem, produkcją, magazynowaniem i dystrybucją jako całością oraz ocena efektywności pracy całego przedsiębiorstwa i jego działów, a także efektywności wdrażania poszczególnych projektów i zarządzania poszczególnymi procesami według jednolitych i zunifikowanych kryteriów, które muszą być te same w ramach całego przedsiębiorstwa, by efektywność pewnych działów nie była osiągana kosztem innych,
• Adaptabilność, czyli zdolność przystosowania się przedsiębiorstwa do zmian zachodzących w środowisku zewnętrznym oraz do osiągania celów rozwojowych,
• Synergia, czyli wzajemne potęgowanie bądź osłabienie elementów systemu wskutek ich współdziałania ze sobą,
• Ocena kompleksowa kosztów i strat na całym ciągu łańcucha logistycznego,
• Przedmiotem optymalizacji i usprawniania są powiązane ze sobą procesy przepływów materialnych stanowiące kompleksową całość.

Zarządzanie logistyczne kręci się wokół pojęcia cyklu logistycznego, czyli czasu między chwilą złożenia zamówienia a chwilą rzeczywistego dostarczenia zamówionej produkcji. Długi cykl jest niekorzystny z punktu widzenia nabywcy, ale korzystny z perspektywy dostawcy (producenta), ponieważ pozwala mu pracować na zamówienie w trybie produkcji.

Krótki cykl oznacza dla producenta tryb magazynu i często zapewnia większe obroty, ale też wymaga większych zapasów, a co za tym idzie także kosztów, czyli środków zamrożonych w zapasach. Aby zapewnić jak największe zyski i zwrot z inwestycji, cykl musi być optymalny.

Rozwiązania teoretyczne w sferze zarządzania logistycznego wdrażane są za pomocą aktywności logistycznej, która oznacza działania, operacje i procesy logistyczne. Aktywność logistyczna może być podstawowa (np. załadowanie, rozładowanie itd.) lub kompleksowa (np. transport, dystrybucja itd.).

Według Zaremby (2006: 14), do sfery działań logistycznych (funkcji zarządzania logistycznego) należą m.in.:

• Obsługa klienta: dział logistyczny powinien być zaangażowany w procesy dostarczenia produktów klientom jak najszybciej, ale też jak najtaniej, a także w procesach zwrotu towaru, napraw gwarancyjnych itd.,
• Prognozowanie popytu: wraz z działem marketingu i, ewentualnie, analizy finansowej lub ekonomicznej, pracownicy działu logistyki dostarczają odpowiedniej wiedzy, która może być pomocna i użyteczna w celu przewidywania przyszłego popytu,
• Przepływ informacji: przepływom materialnym zawsze towarzyszą liczne przepływy informacyjne zapewniające płynność i efektywność przepływów materialnych,
• Kontrola zapasów: określenie optymalnych poziomów zapasów każdego rodzaju produkcji oraz kontrolowanie ich obecnego stanu w czasie rzeczywistym,
• Realizowanie zamówień: uczestniczenie działu logistycznego w dziedzinach obsługi klientów związanych z kompletowaniem, pakowaniem i dostarczeniem zamówień wraz z realizacją odpowiednich przepływów informacyjnych,
• Zaopatrywanie w części zamienne i usługi serwisowe: zapewnienie płynności działalności przedsiębiorstwa i wykorzystywanego sprzętu i wyposażenia.

Tak więc zarządzanie logistyczne jest ważną częścią działalności kierowniczej zapewniającej tak płynność przepływów materialnych, jak i efektywność działalności przedsiębiorstwa.