Numer: 11
Data wydania: 18.08.15
Wykorzystanie dolomitu do wapnowania słomy przed przyoraniem
Problemem wielu gospodarstw prowadzących wyłącznie uprawy polowe jest słoma zbóż, a w szczególności słoma kukurydzy, która nie jest wykorzystywana w produkcji zwierzęcej. Rolnicy przy braku odpowiednich możliwości jej zagospodarowania często podejmują decyzję o jej sprzedaży lub spalaniu we własnych instalacjach grzewczych.
Takie postępowanie powoduje ubytek masy organicznej gleb. Przyorywanie samych resztek pożniwnych (ściernisko i korzenie) skutkuje tym, że współczynnik reprodukcji materii organicznej w glebie jest ujemny. Regularne przyorywanie słomy zapewnia utrzymanie żyzności gleby przyrost próchnicy, co oznacza poprawę właściwości chemicznych, fizycznych i biologicznych gleby. Ponadto przyorana słoma zapewnia powrót do gleby składników mineralnych niezbędnych dla rozwoju roślin. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest przyoranie słomy z nawozem wapniowym.
Na szczególną uwagę zasługują nawozy wapniowe w formie węglanów magnezowo-wapniowych, do których zaliczamy naturalne dolomity. Dolomity oprócz właściwości neutralizujących węglanów magnezowo-wapniowych wnoszą istotne ilości cennych mikroelementów takich jak cynk i molibden. Istotnym jest wykorzystanie dolomitów o znacznym stopniu rozdrobnienia najlepiej o granulacji w zakresie 0 – 2 mm.
Wiele badań wykazało, że zastosowanie na rozdrobnioną słomę nawozu wapniowo-magnezowego (dolomitu) zawierających również cynk, molibden i bor przed wymieszaniem z glebą, pozwala uzyskać dodatkowo w glebie 15–25 kg azotu ha-1 w efekcie działalności diazotrofów. Szczególnie efektywny proces wiązania wolnego azotu możemy oczekiwać w przypadku słomy kukurydzy. Badania prowadzone w Katedrze Ochrony Roślin UP we Wrocławiu wykazały, że tkanki kukurydzy zasiedlane są przez liczne gatunki bakterii zdolne do wiązania wolnego azotu. Równocześnie ograniczone są procesy nitryfikacji i wymywania w okresie jesienno-zimowych składników mineralnych do wód gruntowych. Przeprowadzone w latach 2014 – 2015 analizy zawartości azotu mineralnego w glebach wiosną, na polach po zastosowaniu dolomitów na słomę zbóż, jak i kukurydzy, wykazały zawartości azotu w warstwie ornej w zakresie od 75 do 120 kg azotu ha-1.
Zabieg wapnowania słomy dolomitami pozwala na istotne ograniczenie zużycie nawozów azotowych jak i zwiększenie żyzności gleb w efekcie zwiększenia zawartości związków próchnicznych i polepszenia struktury gleb.
Prof. dr hab. inż. Stanisław Jerzy Pietr Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu