Legalnie przez granicę

Za nielegalne przekroczenie granicy grozi kara grzywny lub pozbawienia wolności do lat 3 - tyle polskie przepisy, które, czy nam się to podoba czy też nie, nadal obowiązują a Straż Graniczna ma obowiązek ich egzek-wowania. Na pasie granicznym nie ma wprawdzie wojska, jak to było w czasach PRL-u, ale jest on stale obserwowany przez pograniczników. Minimum ostrożności i szacunku do wymagań oszczędzi nam sporo kłopotów. A że jest przed czym przestrzegać świadczą odnotowywane ostatnio częste przypadki nielegalnych przekroczeń. Ich cechą wspólną jest to, iż zatrzymywani często nie mieli świadomości, że popełniają czyn zabroniony. Trzeba bowiem wiedzieć, co to jest mały ruch graniczny, przejście mrg i paszportowe, zaświadczenie o miejscu zamieszkania itd.

Od teorii do praktyki

Zacznijmy od pojęć. Czym jest mały ruch graniczny (MRG)? Jest szczególnym trybem przekraczania granicy państwowej. W wyniku dwustronnych umów między Polską a Czechami, Słowacją a Niemcami wprowadzono dla obywateli tych krajów uproszczoną procedurę graniczną. Forma ta dotyczy mieszkańców i osób zameldowanych w pasie wybranych gmin (a na granicy z Czechami powiatów), nazywanego pasem małego ruchu granicznego. Zasadniczo ma on ok. 15 kilometrów szerokości, a po polskiej stronie tworzą go gminy i powiaty wymienione w załącznikach do odpowiednich umów dwustronnych. Pamiętać należy, że zasady zawarte w tych umowach dotyczą mieszkańców i czasowo przebywające osoby jedynie z terenu graniczącego tylko z konkretnym państwem. Nie może osoba zameldowana np. na pograniczu polsko-czeskim, korzystać z umowy na granicy z Niemcami. Tam traktowana jest jako osoba spoza pasa małego ruchu granicznego - wyjaśnia kpt. Grzegorz Klejnowski, rzecznik prasowy ŚOSG w Raciborzu. Ostatnia jego uwaga dotyczy raciborzan podróżujących w inne rejony Polski i chcących korzystać z dobrodziejstw małego ruchu granicznego.

Aby przejść granicę w ramach MRG należy: być zameldowanym w jednej z gmin (powiatów) wymienionych w umowie; posiadać ważny dowód osobisty albo paszport, a na granicy z Niemcami inny dokument upoważniający do przekroczenia granicy (np. książeczkę żeglarską) oraz urzędowy dokument potwierdzający fakt zameldowania we właściwej gminie (powiecie), jeśli w posiadanym już dokumencie takiego wpisu nie ma. Osoba nie zameldowana na stałe w jednej z gmin (powiatów) objętych umową o MRG może korzystać z dobrodziejstw umowy, o ile zamelduje się tymczasowo w gminie (powiecie) objętym umową.

Czy jadąc np. w ramach MRG do Czech można zakończyć podróż w Pradze? - to jedno z najczęściej pojawiających się pytań. W ramach MRG można odwiedzać jedynie te gminy położone po drugiej stronie granicy, które są objęte umową. Ich listę posiadają graniczne jednostki organizacyjne Straży Granicznej - wyjaśnia kpt. Klejnowski.

Co kraj to obyczaj

Równie często pojawia się problem z czasem, w jakim możemy przebywać za granicą. W ramach MRG w kraju sąsiadującym wolno przebywać jedynie siedem dni. Nie znaczy to jednak, że po upływie tego czasu trzeba ostatecznie wracać do kraju. Wystarczy wrócić na 5 minut i można przez kolejne 7 dni zwiedzać kraj sąsiada.

Trzeba też pamiętać, że na każdej granicy obowiązują co prawda generalnie te same zasady MRG, ale różnią się one w kilku rozwiązaniach szczegółowych. Na granicy ze Słowacją przekraczanie granicy w ramach MRG odbywa się w przejściach granicznych dostępnych dla ruchu osobowego oraz w przejściach granicznych przeznaczonych wyłącznie dla MRG. Do przekraczania granicy państwowej uprawniają tu: dowody osobiste; zawierające urzędowe potwierdzenie zameldowania na pobyt stały lub czasowy w pasie małego ruchu granicznego; paszporty i imienne listy zbiorowe poświadczone przez właściwy organ gminy wchodzącej w skład pasa małego ruchu granicznego, zao-patrzone w fotografie osób, które nie ukończyły 18 lat i są uczestnikami organizowanych wycieczek szkolnych lub młodzieżowych. Taka lista jest ważna 30 dni od daty poświadczenia. Listą posługiwać się można tylko wtedy, kiedy młodzież jest pod opieką pełnoletniego wychowawcy lub nau-czyciela wyposażonego w dowód osobisty lub paszport.

A co z dziećmi? Mogą one przekraczać granicę państwową w ramach MRG w towarzystwie jednego z rodziców lub prawnego opiekuna, jeśli są wpisane do jego dowodu osobistego lub paszportu albo też - w przypadku nowych dowodów osobistych - na podstawie zaświadczenia o zameldowaniu.

Jedziemy do Czech

Na granicy z Czechami przekraczanie granicy w ramach MRG odbywa się w przejściach granicznych dostępnych dla ruchu osobowego oraz w przejściach przeznaczonych wyłącznie dla małego ruchu. 30 czerwca 2002 r. weszły w życie zmiany, które dotyczą określenia obszaru pasa małego ruchu granicznego oraz niektórych zasad przekraczania granicy w przejściach, gdzie dopuszczony jest MRG. Z dobrodziejstw umowy mogą korzystać osoby zameldowane w pasie MRG. Zgodnie z nowelizacją, za pas ten uważa się obszar położony po obu stronach granicy państwowej, każdy o szerokości 15 kilometrów, a jeżeli będzie on przedzielał obszar powiatu, wówczas włącza się do niego pozostałą część tegoż powiatu. Zasady przekraczania granicy w ramach MRG dotyczą wszystkich osób zameldowanych na pobyt stały lub czasowy w miejscowościach i gminach, które należą do pasa.

Zgodnie z wprowadzonymi zmianami, do przekraczania granicy państwowej w MRG oraz do pobytu w pasie upoważnia dowód osobisty lub paszport. Nowością jest także możliwość przekraczania granicy przez polskie dzieci na podstawie legitymacji szkolnych wraz z imiennymi listami zbiorowymi uczestników zorganizowanych grup szkolnych, poświadczonymi przez właściwy organ gminy, wchodzącej w obszar pasa małego ruchu granicznego. Granicę mogą oni przekraczać oraz przebywać na terenie sąsiedniego państwa wyłącznie pod opieką nauczyciela lub pełnoletniego wychowawcy posiadającego dowód osobisty lub paszport uprawniający go do przekraczania granicy w ramach MRG.

Należy pamiętać, że jeżeli z dowodu osobistego czy paszportu nie wynika, że jesteśmy zameldowani w pasie, wymagane jest posiadanie dodatkowego urzędowego poświadczenia takiego zameldowania.

Na zachodzie

Na granicy z Niemcami przekraczanie jej w ramach MRG odbywa się we wszystkich przejściach granicznych ogólnodostępnych oraz w przejściach granicznych przeznaczonych wyłącznie dla małego ruchu granicznego z tym, że wyłączone z niego są samochody ciężarowe i przewóz towarów. Do przekraczania granicy oraz pobytu w pasie MRG drugiego kraju uprawniają dowody osobiste lub inne dokumenty uprawniające do przekroczenia granicy, w których urzędowo potwierdzono zameldowanie na pobyt stały lub czasowy w pasie MRG. Dzieci przekraczają granicę w towarzystwie rodziców i na podstawie zaświadczenia z gminy.

Na koniec warto też zapamiętać, że na przejściach granicznych przeznaczonych wyłącznie do obsługi małego ruchu funkcjonariusze Straży Granicznej są uprawnieni do dokonywania odpraw celnych.

(waw)