Numer: 41 (651)
Data wydania: 05.10.04
Ekologia z historią
Ośrodek Edukacyjny Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego w Rudach zorganizował na przełomie września i października kolejne Dymarki rudzkie - warsztaty historyczno-środowiskowe dla dzieci szkół podstawowych i gimnazjów.
„Śląsk jest dziś postrzegany jako region wybitnie uprzemysłowiony, a główne gałęzie przemysłu wciąż opierają się na górnictwie i hutnictwie. Jednak mało kto wie, że zarówno górnictwo, jak i hutnictwo na Śląsku zapoczątkowali cystersi z Rud. Bowiem to oni w zamierzchłych czasach posiedli „tajemną” wiedzę przetwarzania rud w metale. Nie były to zresztą jedyne dziedziny gos-podarki, jakimi zajmowali się ci pracowici mnisi. Inne ważne zajęcia dla stanowiącego samowystarczalny kombinat klasztoru to: uprawa roli, hodowla, ogrodnictwo, sadownictwo, pszczelarstwo, gospodarka rybacka, produkcja wina, gorzelnictwo i piwowarstwo. Mnisi zajmowali się także gospodarką leśną, prowadzili młyny, tkalnie. Jednak największy wkład wnieśli oni właśnie w rozwój przemysłu hutniczego i związanego z nim bezpośrednio górnictwa na Śląsku. Do dziś na terenie Parku widoczne są pamiątki tejże działalności: zabudowania pocysterskiej kuźnicy miedzi z XVIII w. w Rudzie Kozielskiej, hałdy poeksploatacyjne rud żelaza z XVIII-XIX w. w Smolnicy i Stanicy oraz pozostałości hut żelaza z XVI-XIX w. i kopalń rud żelaza z XVIII w. w Trachach. Jednakże owe materialne świadectwa potęgi gospodarczej rudzkiego klasztoru są relatywnie bardzo skromne za sprawą dbałości o zabliźnianie ran zadawanych przyrodzie przez „białych braci” - prekursorów ekologii” - tak brzmiało oficjalne zaproszenie do wzięcia udziału w imprezie, która jak co roku ściągnęła do Rud rzesze dzieci i młodzieży ze szkół całego regionu. W programie atrakcyjnych warsztatów, które poprowadzili pracownicy ośrodka oraz studenci Uniwersytetu Śląskiego było zwiedzanie z przewodnikiem zabudowań poklasztornych oraz zabawy i konkursy w Skansenie Cysterskiego Górnictwa i Hutnictwa. Umożliwiło to uczniom zapoznanie się z historią zakonu cystersów, losami klasztoru w Rudach a także z problematyką wydobycia, obróbki i wytapiania Rudy i zagadnieniami „cysterskiego ekorozwoju”. Głównym punktem programu było jak co roku pokazowe wytapianie rudy w parkowym skansenie.
W licznych zabawach i konkursach tematycznie związanych z działalnością i życiem codziennym cystersów rudzkich uczniowie pogłębiali swoją wiedzę na temat pracy dymarza, rybaka, drwala, gorzelnika, piwowara i skryby. Celem zabaw i konkursów w trakcie „żywej” lekcji historii jest zwrócenie uwagi uczestników na źródło tożsamości przemysłowej i kulturowej Górnego Śląska, którym przez prawie VI wieków była właśnie działalność zakonu Cystersów w Rudach. Jednocześnie organizatorzy akcentują wkład tego zgromadzenia w rozwój „idei zrównoważonej gospodarki” - mówi Grzegorz Osielski z biura Parków w Rudach.
(opr. w)