Numer: 50 (660) Data wydania: 07.12.04

Plany, programy, rzeczywistość

07.12.2004 00:00

Obecnie dobiega końca realizacja IV Wieloletniego Programu dla Przedsiębiorstw i Przedsiębiorczości (2001 - 2005).

Najważniejszymi celami tego programu było m.in.: promowanie przedsiębiorczości oraz samozatrudnienia, jako atrakcyjnej ścieżki kariery zawodowej, tworzenie warunków prawnych sprzyjających prowadzeniu działalności gospodarczej, ułatwianie dostępu do kapitału, zwiększanie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez współpracę z ośrodkami badawczymi (np. w zakresie wdrażania nowych technologii), usprawnianie instytucji otoczenia biznesu - zwłaszcza ekonomicznego (zakładanie firm, sprawozdawczość, itp.) oraz prawnego (np. uelastycznienie i uproszczenie prawa pracy).

Warto podkreślić, że Program ten nie mógł być równie korzystny dla polskich przedsiębiorstw, co dla firm z unijnej „15”, nie tylko za sprawą naszego przystąpienia do UE dopiero w 2004 r. i odmiennych problemów rozwojowych. Istotne jest także, że polskie firmy nie mają doświadczenia w korzystaniu z takich instrumentów, jak współfinansowane ze środków unijnych usługi doradcze czy szkoleniowe. Utrudnieniem jest także brak wykształconych schematów (a do niedawna nie było nawet odpowiednich przepisów regulujących partnerstwo publiczno-prywatne) wspólnych przedsięwzięć firm i administracji publicznej.

Polska wobec nowego „planu pięcioletniego”

Zupełnie inna jest obecna sytuacja naszego kraju i polskich przedsiębiorców, jako pełnoprawnych podmiotów będącego w końcowej fazie opracowywania, kolejnego wieloletniego Programu na Rzecz Przedsiębiorczości i Wzmocnienia Konkurencyjności Przedsiębiorstw, który będzie obowiązywał w latach 2006-2010. Program ten będzie różnił się od poprzedniego także prawdopodobnym, znacznym wzrostem przewidywanych nakładów na przedsiębiorczość. Kolejna ważna zmiana to nowy system wdrażania i projektowania rozwiązań, który określa się jako otwartą metodę koordynacji. Polega ona na tym, że Komisja Europejska tylko inicjuje działania, ale odpowiedzialność za ich realizację spoczywa na państwach członkowskich. Przy tej metodzie nie ma w zasadzie wiążącego prawa, a wdrażanie postanowień odbywa się poprzez analizowanie osiągnięć i doświadczeń pod przewodnictwem KE. Dla Polski to niewątpliwie szansa na elastyczne dopasowywanie krajowych rozwiązań do formułowanych na europejskim gruncie, strategicznych zaleceń, gdyż niewątpliwie nie wszystkie rozwiązania i nie w równym stopniu odpowiadają potrzebom polskiej przedsiębiorczości. Z drugiej jednak strony, trudno nie mieć obaw czy, działające w trudnych warunkach społecznych i budżetowych, rząd i sejm zdecydują się na odważne i nowoczesne rozwiązania, przynoszące często wymierne korzyści dopiero w dłuższej perspektywie.

Projekt Programu na lata 2006-2010 przewiduje 4 podstawowe cele, które mają być realizowane poprzez 18 głównych działań.
#nowastrona#

Europejska Karta Małych Przedsiębiorstw

Zgodnie z najważniejszymi celami SL, na posiedzeniu Rady Europejskiej w Feira, w czerwcu 2000 r. przyjęto Europejską Kartę Małych Przedsiębiorstw, w której za najważniejsze kierunki działań uznano:
•    wzrost nakładów na badania i rozwój,
•    uproszczenie regulacji prawnych funkcjonowania biznesu,
•    tańszy i szybszy proces rejestracji firm,
•    poprawę dostępności usług elektronicznych,
•    uproszczenie systemu podatkowego i dostępu do źródeł finansowania.
Polska zatwierdziła kartę w 2002 roku. Część postulatów znalazła wyraz w uchwalonych przepisach (np. w kwestii rejestracji nowych firm, zasad działania podpisu elektronicznego, podatkowych zachęt dla wdrażania technologii innowacyjnych we współpracy z ośrodkami badawczymi). Niestety - jak wynika m.in. ze wspomnianego obok raportu Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych - lista uciążliwych barier administracyjnych bynajmniej nie uległa skróceniu. Nie został też skutecznie wdrożony (zalecany stanowczo przez KE) system konsultacji nowych przepisów z przedsiębiorcami przed ich wdrożeniem.

Bariery w Polsce i UE

Bariery prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce oraz 15 krajach UE (przed rozszerzeniem) zbadano w 2002 roku na zlecenie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości w Europejskim Sondażu Małych i Średnich Przedsiebiorstw.
Przedsiębiorcy z krajów unijnej „15” za najbardziej dokuczliwe bariery rozwoju uznali:
•    brak wykwalifkowanych pracowników (40 proc. ankietowanych),
•    ograniczenia prawno-podatkowe (30 proc.).
Polskim przedsiębiorcom najbardziej przeszkadzają:
•    wysoki koszt kapitałów (57 proc.) i brak środków obrotowych (43 proc.),
•    ograniczenia prawno-podatkowe (50 proc.)

Projekt Programu na lata 2006-2010 przewiduje 4 podstawowe cele, które mają być realizowane poprzez 18 głównych działań.

1.    Zwiększenie możliwości adaptacji przedsiębiorstw do zmian strukturalnych w gospodarce, poprzez:
•    promowanie wykorzystania technologii informatycznych,
•    promowanie społecznej odpowiedzialności biznesu i produkcji przyjaznej środowisku,
•    wspieranie konkurencyjności przedsiębiorstw i ich adaptacji do zmian w wybranych sektorach (np. w takich sektorach jak stoczniowy, kosmiczny, turystyczny).
2.    Tworzenie warunków sprzyjających powstawaniu i rozwijaniu przedsiębiorstw, w szczególności małych i średnich firm, za pomocą:
•    rozwijania przedsiębiorczych postaw (np. poprzez edukację),
•    pomocy przedsiębiorcom w podejmowaniu ryzyka (np. przez zmiany zasad ubezpieczeń zdrowotnych, czy też przez ułatwienia w przejmowaniu firm),
•    nastawiania firm na wzrost i konkurencyjność (np. poprzez promocję inkubatorów przedsiębiorczości),
•    ułatwiania dostępu do finansowania dla przedsiębiorstw, w szczególności MSP (np. poprzez tworzenie programów udzielania gwarancji firmom),
•    tworzenia bardziej przyjaznego środowiska prawno-administracyjnego na szczeblu krajowym (np. przez wymianę doświadczeń pomiędzy krajami w zakresie upraszczania regulacji),
3.    Zachęcanie firm do wzajemnej współ-pracy, poprzez:
•    wspieranie transgranicznej współpracy pomiędzy firmami,
•    promocję i ułatwianie międzynarodowych kontaktów firm,
•    działanie europejskich sieci wsparcia firm (np. takich jak Euro Info - skutecznie działające już w Polsce),
4.    Pobudzanie innowacyjności, badań i rozwoju technologicznego, wskutek:
•    wzmacniania innowacji dzięki lepszej wiedzy i zarządzaniu własnością intelektualną (np. poprzez promocję wiedzy na temat rozporządzania własnością intelektualną wśród MSP),
•    promocji transferu technologii i tworzenia porozumień przedsiębiorstw (np. w formie sieci programów wsparcia nakierowanych na innowacyjność),
•    promocji organizacyjnych i nie-technologicznych innowacji.