Nie czekaj z rehabilitacją
Rozmowa z Markiem Jendryskiem, specjalistą rehabilitacji, fizykoterapii i odnowy biologicznej, chiropraktykiem.
- Jakie znaczenie odgrywa rehabilitacja, komu jest potrzebna i kiedy ją rozpocząć?
- Rehabilitacja lecznicza stanowi integralną część podstawowego leczenia. Jest nieodzownym elementem współczesnej terapii. Odgrywa szczególną rolę i jest nieodzowna w leczeniu osób z dysfunkcją narządu ruchu i nie tylko. Obejmuje kompleksowe działanie, które ma na celu przywrócenie choremu pełnej lub maksymalnej do osiągniecia sprawności fizycznej. W zakres działalności rehabilitacji leczniczej wchodzi: diagnostyka funkcjonalna, kinezyterapia, fizykoterapia, hydroterapia, terapia manualna. Termin rozpoczęcia rehabilitacji zależy od wielu czynników, m.in. stanu choroby. Z mojego dwudziestoletniego doświadczenia wynika, że należy ją rozpocząć w każdym stanie chorobowym - czy jest to faza ostra czy przewlekła, nawet w parę godzin po zabiegach chirurgicznych czy 15 minut po zdjęciu unieruchomienia.
- W jakim okresie w przypadku konkretnych schorzeń?
- Na przykład stłuczenia, skręcenia, rozciągnięcia tkanek miękkich - natychmiast po urazie, przeciążenia barku - natychmiast, uszkodzenie stożka rotatorów leczonych operacyjnie - natychmiast po zabiegu, artroskopowe usunięcie łękotki stawu kolanowego - natychmiast po zabiegu, rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego i tylnego stawu kolanowego - natychmiast po zabiegu, rekonstrukcja ścięgna piętowego - zaraz po zabiegu, skrzywienia kręgosłupa - rehabilitacja przez cały czas, stany ostre kręgosłupa - tak samo, stany po wszczepieniu endoprotezy stawu biodrowego i kolanowego - na drugi dzień po zabiegu.
- Jak to wygląda w rzeczywistości? Kiedy pacjenci zgłaszają się na rehabilitację?
- Niestety, zbyt późno, często w przypadku, gdy rehabilitacja mogła być przeprowadzona wiele tygodni wcześniej. To sprawia, że wydłuża się ona w czasie. W takiej sytuacji mogą nastąpić nieodwracalne skutki, związane z takimi opóźnieniami.
- Może Pan przytoczyć jakiś przykład?
- Bardzo proszę. Następstwem każdego urazu narządu ruchu jest odczyn zapalny, objawiający się miejscowym bólem, zwiększeniem ucieplenia skóry, a nawet rumieniem, krwiakiem i ograniczeniem funkcji. Do odtworzenia tkanki włóknistej na podłożu krwiaka (blizna) dochodzi, poczynając od trzeciego dnia po urazie. Należy zaznaczyć, że największe niebezpieczeństwo dla dalszej funkcji uszkodzonego odcinka narządu ruchu stanowi przedłużający się obrzęk oraz ulegający zwłóknieniu krwiak. Wtedy najczęściej lekarze zakładają unieruchomienie gipsowe. Uważam, że jeśli jest to tylko możliwe, należy zrezygnować z bezwzględnego unieruchomienia chorego odcinka na korzyść leczenia czynnościowego, celem wymuszenia odkładania się kolagenu wzdłuż fizjologicznych osi napięć mięśni, ścięgien, więzadeł, oraz przywracania utraconego czucia głębokiego stawów.
Rozmawiała Ewa Halewska