Czy Racibórz wypięknieje?

– Musimy pokazać, że Racibórz jest piękny – uważa prezydent Mirosław Lenk. W ostatnich latach to hasło nie przyświecało władzom miasta. W efekcie śródmieście niewiele się różni od tego, które pamiętamy z lat 80. Wybrukowano Rynek i kilka bocznych uliczek, zmodernizowano targowisko i odnowiono kilka kamieniczek, ale ogólne wrażenie jest fatalne. Tymczasem w przyszłym roku obchodzić będziemy 900-lecia miasta.

– Brakuje takiego sznytu pod klienta – mówi prezydent. Co pod tym rozumieć? Na pewno spójnej wizji, która pozwoliłaby stworzyć z centrum miejsce handlu i rozrywki, taką wizytówkę historycznej stolicy Górnego Śląska. Zdystansował nas Rybnik i Opawa (tak samo duża jak Racibórz). Szereg innych miast inwestuje w śródmieścia. W Polsce buduje się na potęgę. Powstają centra handlowe. Dwie galerie budują się już w Raciborzu. Ale co dalej z naszymi kamienicami, wolnymi placami pod zabudowę, zabytkami?

Plac Długosza

Prezydent zapowiada, że w przyszłym roku ruszy przebudowa skweru przy fontannach. Jest dokumentacja. Prace obejmą obszar od kościoła farnego do parkingu przy figurze św. Jana Nepomucena. Co dalej? Mirosław Lenk deklaruje, że jest za sprzedażą reszty terenu pod inwestycje w centrum handlowe. Decyzji na forum Rady Miasta jeszcze nie podjęto, ale takowa zapadnie, jeśli zgłosi się inwestor, który przedstawi realną i kuszącą koncepcję. No i będzie miał pieniądze. – Nie chcemy sprzedawać komuś, kto tym gruntem będzie spekulował – zastrzega głowa miasta i zapewnia, że trwają rozmowy z developerami, ale szczegółów na razie nie poznamy. Nie widać też żadnej troski magistratu o promocję tej działki.

Kamienice

Większość z nich, w tym te w Rynku, to wspólnoty mieszkaniowe. Na odnowienie elewacji muszą się zgodzić właściciele mieszkań (gmina to tylko jeden z nich). Potrzebne są ogromne nakłady, a na kontach wspólnot jest niewiele pieniędzy. Nie ma preferencyjnych pożyczek, dotacji z UE. Miasto ma koncepcję rewitalizacji centrum, na którą można by pozyskać unijne pieniądze. Ale koncepcja to tylko papier. Brakuje zdecydowanych działań, a w kolejce takie tuzy, jak Kraków, Toruń, Wrocław, Gdańsk. Szanse na zmianę wyglądu kamienic małe, tym bardziej, że MZB nie radzi sobie z ich zarządzaniem.

PKO BP

Duży przedwojenny budynek w sercu miasta, obskurny, odrapany, z okropnymi kratami na parterze. Miasto chce go sprzedać, ale jest problem z dwoma najemcami mieszkań, którzy zasiedlili górną partię w poprzedniej kadencji. Mieszkań nie da się wydzielić, najemcy zainwestowali i pobrali kredyty. Sytuacja patowa. Gmina zastanawia się nad przeniesieniem ich do mieszkań zastępczych i ewentualnym zwrotem poniesionych nakładów. Potem budynek może trafić na przetarg. Świetnie nadaje się na restaurację, hotel, centrum handlowe.
 
Północna pierzeja Rynku (mały zieleniec obok kościoła św. Jakuba)

W poprzedniej kadencji miał tu stanąć pomnik abp. Józefa Gawliny. Na szczęście wykorzystano naroże przy Odrzańskiej–Chopina. Działka przy kościele jest więc na sprzedaż. Prezydent wystawi ją na przetarg, jeśli znajdzie się inwestor z konkretną atrakcyjną inwestycją. Czyli to samo, co z pl. Długosza – chcemy sprzedać, ale o tym cicho sza. 

Ulica Odrzańska.

W oczach architektów przepiękny deptak z widokiem na zamek (od przyszłego roku będzie odnawiany). Dziś bezładny parking. W 2008 r., jak zapewnia M. Lenk, położony zostanie tu bruk. Powstaną nowe miejsca dla samochodów, skwery i zieleńce. Ma być dużo ładniej. Trzymamy za słowo.

Bolko

Własność PSS „Społem”. Wystrój rodem z PRL-u, w „Raciborskiej” można uronić łzę. Jest tu tak samo jak na studniówkach sprzed 10, 20 i 30 lat.

Ulica Długa

Mocno podstarzała starówka, z parterami wykorzystanymi pod sklepy i banki, u wylotu Browarnej blaszaki warzywniaki. Kamienice pozostaną szare, bure i odrapane, bo wspólnotom brakuje pieniędzy. W 2008 r. zaświeci jednak światełko w tunelu. Urząd odnowi małą fontannę. – To niewielkie koszty – zapewnia M. Lenk. Prezydent skarży się jednak, że natrafia na opór urzędników. Mówi, że nie podchodząc z entuzjazmem, mnożą trudności (koncepcje, dokumentacje, przetargi). – A wystarczy przecież zajrzeć do Internetu, by wiedzieć o co chodzi – słyszymy od Lenka. Panie prezydencie, proszę walnąć pięścią w stół i pogonić towarzystwo do roboty.

SP 4

Szkoła w ostatnich latach notorycznie likwidowana. Przetrwała, ale jest w opłakanym stanie. Elewacja się sypie, stare okna, lichy dach. Piękny budynek aż się prosi o odnowienie, ale to miliony złotych. Miasto nie ma pieniędzy, zresztą zaczyna od SP 13, która będzie remontowana do 2009 r.

Ulica Mickiewicza

Przed wojną takie raciborskie Krakowskie Przedmieście, dziś największy plac budowy. Prywatni inwestorzy uwierzyli, że może to być świetne centrum handlowe. Miasto deklaruje, że zrobi nową nawierzchnię z bruku i chodniki oraz nowe zieleńce. Poczeka jednak, aż skończą się budowy.

Dworzec

Największa pamiątka po powodzi, obraz nędzy i rozpaczy. PKP chciała go dać miastu gratis, ale zmieniła zdanie. Czeka na umorzenie podatków i jakąś zapłatę. Negocjacje trwają. Na szybkie odnowienie dworca nie ma co liczyć.

Mury miejskie przy Drzymały, baszta i inne zabytki.

Tu rękawy zakasała tylko parafia miejska, która odnowiła kościół farny i św. Jakuba oraz Ministerstwo Sprawiedliwości (odpicowało sąd). Miasto zrobiło dach Muzeum, a powiat pomalował elewację Ekonomika. Kolumna Maryjna i Nepomucen na Długosza toną w gołębich odchodach. Piaskowiec pokrył brudny nalot. Mury przy Drzymały się sypią. Powód? W budżecie miasta na ratowanie zabytków jest mniej pieniędzy niż na utrzymanie miejskich szaletów. Ale też zapowiada się światełko w tunelu, a konkretnie podświetlenie baszty.

Grzegorz Wawoczny