Plaga komarów

Fetor i nieustanne brzęczenie – mieszkańcy terenów, przez które przeszła powódź narzekają na prawdziwą plagę komarów. Owady mnożą się w zastraszającym tempie, dostają się do domów i obór. Nie pomagają chemiczne preparaty i siatki w oknach. Zoolodzy przyznają – będzie gorzej.

 

Nad zalaną Rudą i Turzem unoszą się roje owadów. W przydrożnych rowach i na łąkach nadal stoi woda. Podgrzana przez promienie słońca jest istnym rajem dla larw komarów. –Jedno jest pewne, jeśli temperatura się utrzyma, będzie ich coraz więcej – mówi Patrycjusz Nowik, doktorant z  Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. – Wysoka temperatura sprawiła, że cykl rozwojowy tych owadów mocno się skrócił. W normalnych warunkach od momentu złożenia przez samicę jaj, nowe komary pojawiają się dopiero po kilku tygodniach. W obecnych warunkach, w podgrzanej wodzie, kolejne owady pojawiają się już po kilku dniach. Bardzo szybko są gotowe do złożenia kolejnych jaj i w ten sposób koło się zamyka, a nad łąkami pojawiają się roje owadów – mówi specjalista.

 

 

Na zalanych terenach unosi się fetor rozkładającego się mułu. Mieszkańcy starają się doprowadzić swoje obejścia do stanu sprzed powodzi. Prace utrudniają im jednak chmary brzęczących owadów. – Zamykamy się w domach, bo tną nawet za dnia – mówi Stefan Musioł, którego podwórko zniknęło pod wodą podczas powodzi. – Gdy człowiek wyjdzie popracować do ogrodu, szybko ma dość. W nocy śpimy tylko dzięki elektronicznym urządzeniom odstraszającym, a i tak człowiek budzi się pogryziony – mówi mężczyzna. W Kuźni Raciborskiej co drugi klient pyta o środki przeciw wszędobylskim owadom. – Ludzie biorą wszystko na pniu, zarówno środki odstraszające jak i preparaty łagodzące ugryzienia. Dużo jest pokąsanych dzieci. W hurtowniach brakuje tych preparatów. My mamy zapasy jeszcze tylko na dwa dni – mówiła nam w piątek Genowefa Ryszawy, kierownik apteki „ Na Osiedlu” w Kuźni Raciborskiej.

 

 

Strażacy pracujący na terenach gdzie jeszcze trzeba pompować wodę mówią o prawdziwej pladze. Owady są wszędzie, szybko obsiadają każde odsłonięte miejsce na ciele. – Wieczorami nad łąkami widać prawdziwe roje. Pojawiły się zaraz po drugiej fali powodziowej. My jeszcze mamy sporo pracy w gminie, a w takich warunkach bardzo ciężko się pracuje – mówi Krzysztof Bartoń, komendant gminny OSP w Kuźni Raciborskiej. O tym, że sytuacja jest poważna może świadczyć spotkanie, które zwołał 9 czerwca Zygmunt Łukaszczyk, wojewoda śląski. Byli na nim przedstawiciele Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska, inspekcji weterynaryjnej, Lasów Państwowych  oraz sanepidu. Podczas spotkania ustalono, że do walki z komarami zostaną użyte samoloty, które spryskają tereny zalewowe. O opryski wystąpiło również Starostwo Powiatowe w Raciborzu. – Poprosiliśmy o pilną interwencję, po sygnałach od władz gminnych – mówi Krzysztof Sporny. kierownik Referatu Ochrony Środowiska, Gospodarki Wodnej i Rolnictwa w raciborskim starostwie. – Po 1997 roku wiedzieliśmy, że ta plaga powstaje właśnie w obecnych warunkach. Po tamtej powodzi przez kilka lat utrzymywała się zwiększona populacja komarów. Opryskane miałyby zostać w pierwszej kolejności doliny rzek Odry, Suminki i Rudy oraz gmina Krzanowice – wylicza Sporny.

 

 

Już dwa dni po naradzie u wojewody okazało się, że oprysk z powietrza nie będzie możliwy. – Nie mamy środka do rozpylenia, który byłby nieszkodliwy dla ludzi i zwierzą, a zwalczał tylko komary. Takie preparaty istnieją, ale nie są jeszcze zarejestrowane w Polsce – mówi Andrzej Szczeponek, zastępca dyrektora Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach. Larwy i poczwarki komarów rozwijają się w wodzie. Dopiero dorosły owad jest w stanie latać. Specjaliści ze służb kryzysowych chcą wykorzystać fakt, że larwy rozwijają się w wodzie i zatruć rozlewiska. – Mamy dwa wyjścia. Możemy pryskać ręcznie, ale wtedy zasięg jest ograniczony i ponosimy stosunkowo duże koszty, albo zastosować środki zwalczające larwy komarów. Te substancje byłyby sypane do wody i szkodziłyby tylko tym owadom – mówi Szczeponek.

 

 

Ostatnio w mediach pojawiły się doniesienia o nowych gatunkach komarów, które mają atakować na terenach zalewowych. Również mieszkańcy gminy Nędza i Kuźnia Raciborska twierdzą, że komary nie przypominają tych sprzed lat. – Są wyjątkowo agresywne i jakby większe. Ugryzienia również są bardzie dokuczliwe. Czekamy na jakiekolwiek działania ze strony województwa, bo wieczorami nie można usiąść w ogrodzie – mówi Anna Iskała, wójt Nędzy. Specjaliści uspokajają, że gryzą nas te same owady co przed laty. – W Polsce mamy 47 gatunków komarów, a do tego naukowcy wyróżniają jeszcze poszczególne rasy. Może się zdarzyć, że np. na naszej ręce usiądą trzy komary, z czego jeden będzie większy od reszty. To po prostu inny gatunek. Każdy z nich ma inne preferencje i różni się biologią. Niektóre rozmnażają się w bardzo czystej wodzie, inne szukają do złożenia jaj jak najbardziej zanieczyszczonych zbiorników. Decydująca będzie zima, która w naturalny sposób zabija cześć populacji. Od mrozów będzie zależało ile samic przezimuje i wiosną wyleci złożyć jaja. Komary będą nam dokuczać do października – mówi doktorant z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie.

 

Co pije komar?
Wszystkie komary żywią się pokarmem płynnym. Samce odżywiają się nektarem kwiatów, a samice krwią, która jest im niezbędna do produkcji zdolnych do rozwoju jaj. Poszczególne gatunki komarów wykazują zróżnicowane preferencje co do źródła krwi. Niektóre zdecydowanie wolą ptaki lub płazy, a wiele gatunków pobiera krew innych niż człowiek ssaków, atakując ludzi w ostateczności. Czynnikami mającymi wpływ na przywabianie komarów przez człowieka są wilgotność i zawartość dwutlenku węgla w oddechu, zróżnicowanie temperatury ciała, niektóre składniki potu ludzkiego, np. kwas mlekowy. Samica przestaje reagować na te czynniki i odlatuje dopiero wtedy, gdy jej żołądek zostanie wystarczająco napełniony krwią. Mechanizm regulujący poziom agresywności samic związany jest z funkcjonowaniem receptorów w odwłoku reagujących na jego rozciągnięcie pod wpływem wypitej krwi.  W zależności od swych rozmiarów samica komara pobiera około 1 – 2 milimetrów sześciennych krwi. Owady dojrzałe żyją około 2 – 3 tygodni, ale w ciągu tego czasu samica może pobierać kilka razy krew i składać setki jaj.

 

Adrian Czarnota