Pierwszy inżynier w rudzkich lasach

Do II wojny światowej właścicielem rudzkich lasów był książę Franz Albrecht. Pod koniec 1944 r. raciborski książę wraz z rodziną był zmuszony opuścić Rudy, ze względu na zbliżający się front. Rodzina książęca przeniosła się do zamku Corvey w Niemczech. Po wkroczeniu Rosjan do Rud, powołany został nowy gospodarz rudzkich lasów – był nim inż. Franciszek Wiltosiński. Trafił do Rud w maju 1945 r. Na stanowisko pierwszego powojennego nadleśniczego został zatwierdzony 3 września 1945 r.

 

 

Inż. Wiltosiński pochodził z Sosnowca. Urodził się w 1906 r. w licznej rodzinie, jako najstarsze z siedmiorga dzieci. Po wybuchu I wojny światowej jego rodzina przeniosła się do Warszawy, bo tam oddelegowano ojca rodziny – maszynistę kolejowego. Po roku pobytu w stolicy Wiltosińscy zostali przeniesieni na Ukrainę. Aż do ukończenia I wojny światowej mieszkali w Połtawie. Po wojnie rodzina wróciła do Sosnowca. Tu młody Franciszek ukończył gimnazjum i zdał maturę, po której rozpoczął studia na wydziale leśnym Politechniki Lwowskiej. W 1932 r. ożenił się z Heleną Fichnowską, po studiach pracował kolejno w nadleśnictwie Jaźwiny, a potem Oszczep w Puszczy Białowieskiej, następnie, aż do wybuchu II wojny światowej, w Pińsku jako adiunkt nadleśnictwa. Podczas wojny przebywał na terenie okupacji niemieckiej, najpierw w Sosnowcu pracując jako pomoc górnicza w kopalni Kazimierz Juliusz. W 1941 r. Wiltosiński zaangażował się do pracy w Generalnej Guberni, w Rudniku w nadleśnictwie powierniczym. Stamtąd przeniósł się do Leżajska, a następnie do Muszyny koło Krynicy. W tamtejszym nadleśnictwie pracował aż do zakończenia II wojny światowej.

 

 

Pierwszego powojennego nadleśniczego dobrze wspomina Ryszard Haider, emerytowany leśniczy. – Dużo dobrego zrobił nie tylko dla lasów, ale też dla Rud, pomagając w odbudowie spalonego kościoła – wspomina. – Kiedy obejmował to stanowisko, leśnictwa obsadzone były leśnikami z różnych stron Polski. Połowa z nich nie miała wykształcenia leśnego. Bardzo słaba była też obsada biura. Pracowało tu zaledwie kilka osób. Właśnie za jego czasów zostałem przyjęty do nadleśnictwa. Był to człowiek inteligentny i bardzo koleżeński. Ludzie w Rudach traktowali go z takim samym szacunkiem jak przed wojną herzoga. Jego zadaniem było zająć się gospodarką leśną. W lasach panował wtedy nieporządek, trzeba było uporządkować przerwane przez wojnę roboty, kiedy w lasach nie było gospodarza. Inż. Wiltosiński wiele też zrobił dla rudzkiego spalonego kościoła zapewniając drewno do odbudowy. Za to otrzymał podziękowania od proboszcza i biskupa – wspomina Haider. Dodaje, że nadleśniczy był człowiekiem bezpartyjnym i głęboko wierzącym i przypuszcza, że to z tego powodu został brutalnie wyrzucony. Musiał opuścić stanowisko 31 lipca 1950 r.

 

 

Wiltosiński nie od razu opuścił Rudy. Przez rok pracował jako nauczyciel w rudzkim Liceum Technologii Drewna, którego był współzałożycielem. „W związku ze swymi antykomunistycznymi poglądami byłem represjonowany przez władze polityczne, a następnie przenoszony do pracy w Otmuchowie, tudzież w Świerklańcu” – wspomina sam Wiltosiński w swoim życiorysie. Potem pracował jeszcze kolejno: w Zakładach Jedwabiu Naturalnego w Milanówku oraz jako naczelnik lasów komunalnych miasta stołecznego Warszawy przy Miejskim Przedsiębiorstwie Robót Ogrodniczych. Zmarł 7 września 1998 r. w Podkowie Leśnej pod Warszawą. – Dwukrotnie go odwiedzałem w Podkowie. Spodziewałem się, że będzie mieszkał w jakiejś willi, a zobaczyłem stary, przedwojenny, zaniedbany dom. Pojechałem do niego, bo krążyły słuchy, że ma piękną szafę z motywami myśliwskimi, pochodzącą z rudzkiego zamku. Pokazał mi ją podczas mojej drugiej wizyty. Okazało się, że kupił ją za litr wódki od Rosjan, którzy wywozili rzeczy z zamku. Franz Albrecht bardzo chciał ją odkupić, ale nie dogadali się co do ceny – wspomina Ryszard Haider. Udało mu się skompletować galerię zdjęć wszystkich powojennych nadleśniczych. Jednym z najbardziej cenionych przez niego jest właśnie inż. Wiltosiński. – Po wojnie mało było inżynierów. Pierwszy i jedyny taki wtedy trafił nam się w Rudach, a władze komunistyczne tak go potraktowały. Po jego odejściu na stanowisku nadleśniczego następowały częste zmiany. Dopiero po latach trochę się uspokoiło – kończy Ryszard Haider.

 

Po II wojnie światowej funkcje nadleśniczych w Rudach sprawowali kolejno:
1. mgr inż. Franciszek Wiltosiński (3.09.1945 r. – 31.07.1950 r.)
2. mgr inż. Józef Malinowski (1.08.1950 r. – 31.07.1952 r.)
3. Władysław Kasperkiewicz (1.08.1952 r. – 1.08.1954 r.)
4. Walenty Konfederak (1.08.1954 r. – 31.03.1959 r.)
5. mgr inż. Jan Sołtysik (1.04.1959 r. – 31.03.1973 r.)
6. mgr inż. Augustyn Holeksa (1.04.1973 r. – 30.04.1982 r.)
7. mgr inż. Kazimierz Szabla (1.05.1982 r. – 23.01.1997 r.)
8. mgr inż. Zenon Pietras (od stycznia 1997 r.)

 

(e.Ż)