Zadłużone samorządy

23 grudnia ubiegłego roku weszło w życie rozporządzenie ministra finansów, zgodnie z którym od 1 stycznia 2011 r. samorządy muszą do swojego zadłużenia wliczać nie tylko kredyty i pożyczki, obligacje, itp. (jak dotychczas), ale także zobowiązania wynikające z umów o partnerstwie publiczno-prywatnym, leasingu, a także umów z odroczonym terminem zapłaty (dłuższym niż rok). W wyniku tego wskaźniki zadłużenia kilkudziesięciu gmin w Polsce dramatycznie wzrosły.

Gorzyce
Dochody: 50 mln 860 tys. zł, zadłużenie: 23 mln 724 tys. zł (46,6%)

Rydułtowy
Dochody: 58 mln 970 tys. zł, zadłużenie: 22 mln 807 tys. zł (42,6%)

Krzanowice
Dochody: 24 mln 785 tys. zł, zadłużenie: 9 mln 295 tys. zł (42%)

Rudnik
Dochody: 15 mln 801 tys. zł, zadłużenie: 6 mln 403 tys. zł (40,52%)

Wodzisław
Dochody: 128 mln 980 tys. zł, zadłużenie: 51 mln 920 tys. zł (40,3%)

Radlin
Dochody: 43 mln 730 tys. zł, zadłużenie: 17 mln 334 tys. zł (39,6%)

Czerwionka
Dochody 97 mln 104 tys. zł, zadłużenie: 38 mln 55 tys. zł (39,19%)

Lubomia
Dochody: 23 mln 106 tys. zł, zadłużenie: 8 mln 813 tys. zł (38%)

Mszana
Dochody: 17 mln 951 tys. zł, zadłużenie: 6 mln795 tys. zł (38%)

Pietrowice  Wielkie
Dochody: 16 mln 828 tys. zł, zadłużenie: 6 mln 187 tys. zł (36,77%)

Pszów
Dochody: 29 mln 450 tys. zł, zadłużenie: 10 mln 190 tys. zł (34,61%)

Godów
Dochody: 30 mln 626 tys. zł, zadłużenie: 10 mln 547 tys. zł (34%)

Rybnik
Dochódy: 561 mln 11 tys. zł, zadłużenie: 194 mln 373 tys. zł (29,02%)

Gaszowice
Dochódy: 19 mln 928 tys. zł, zadłużenie: 5 mln 256 tys. zł (26,38%)

Kuźnia Raciborska
Dochody: 31 mln 758 tys. zł, zadłużenie: 7 mln 387 tys. zł (23,26%)

Lyski
Dochody: 24 mln 470 tys. zł, zadłużenie: 7 mln 23 tys. zł (22,56%)

Nędza
Dochody: 15 mln 288 tys. zł, zadłużenie: 3 mln 388 tys. zł (22,16%)

Kornowac
Dochody: 9 mln 858 tys. zł, zadłużenie: 2 mln 142 tys. zł (21,73%)

Świerklany
Dochody: 34 mln 30 tys. zł, zadłużenie: 6 mln 485 tys zł (20,39%)

Jejkowice
Dochody: 10 mln 542 tys. zł, zadłużenie: 2 mln 131 tys. zł (20,22%)

Krzyżanowice
Dochody: 25 mln 704 tys. zł, zadłużenie: 4 mln 246 tys. zł (17,51%)

Racibórz
Dochody:  147 mln 945 tys. zł, zadłużenie: 25 mln 408 tys. zł (17,17%)

Marklowice
Dochody: 17 mln zł, zadłużenie: 422 tys. 95 zł (2,5%)

Zmiany w sferze finansów samorządów obowiązujące od początku roku stały się przyczynkiem do debaty, czy niektóre gminy nie prowadzą zbyt ryzykownej polityki inwestycyjnej, która jest główną przyczyną rosnącego zadłużenia. Problem nasilił się zdecydowanie w wyniku pogoni za pozyskaniem dofinansowania ze środków unijnych, do którego gminy muszą dołożyć tzw. wkład własny. Jest on zazwyczaj finansowany kredytami.

Prezentujemy planowane zadłużenie samorządów z naszego regionu na koniec 2011 r. w stosunku do planowanych dochodów na koniec tego roku. Najmniej korzystnie prezentują się w tym zestawieniu gminy powiatu wodzisławskiego. Najbliżej 60-procentowego progu dopuszczalnego zadłużenia są Gorzyce. Z gmin powiatu raciborskiego najwyżej uplasowały się Krzanowice. Miasto Racibórz jest prawie na końcu zestawienia. Konieczność ograniczania zadłużenia całkowitego to nie jedyne zmartwienie samorządowców. Od stycznia zmieniły się przepisy dotyczące wydatków bieżących gmin. Nie mogą być one ani o złotówkę wyższe od dochodów bieżących. To powoduje często ostre cięcia m.in. w oświacie.

Oczywiście, aby w pełni ocenić niebezpieczeństwo, które grozi stabilności finansowej gminy należy przyjrzeć się uważnie nie tylko wskaźnikom procentowym, ale także strukturze długów i ich ewentualnym skutkom długoterminowym. Innymi słowy: na co gmina pożycza pieniądze i czy w przyszłości dzięki tym inwestycjom będzie oszczędzać czy wręcz przeciwnie, będzie ponosić jeszcze większe koszty, jeśli pomysł inwestycyjny był nietrafiony. Do tego tematu wkrótce wrócimy na łamach Nowin Raciborskich.

Manfred Abrahamczyk burmistrz Krzanowic
Suma zadłużenia zawiera w sobie kredyty, które urząd miejski chce zaciągnąć na planowane i realizowane inwestycje. To kwota planowana na koniec roku. Wszystko zależy od tego, czy otrzymamy dotacje unijne na nasze projekty. Jeśli nam się uda, to Unia pokryje około 80 proc. kosztów inwestycji. Na pozostałe 20 proc. będziemy musieli zaciągnąć kredyt.

Kwota zadłużenia gminy Krzanowice na pewno się zmniejszy, gdyż trudno będzie pozyskać dotacje na wszystkie planowane inwestycje. Najważniejszymi projektami na 2011 r. są: budowa hali sportowej w Krzanowicach, budowa orlika, termomodernizacja przedszkola w Krzanowicach oraz modernizacja budynku wielofunkcyjnego w Bojanowie.

Mirosław Lenk prezydent Raciborza
Dlaczego mamy niskie zadłużenie? Nie chciałbym znaleźć się w sytuacji takiej jak sąsiedni samorząd, największy w Subregionie Zachodnim, któremu Regionalna Izba Obrachunkowa odmówiła prawa do zaciągnięcia kredytu ze względu na złą sytuację finansową. My zdolności kredytowe mamy wciąż dobre i jeśli nadarzy się taka potrzeba i będzie na tyle istotna, to sięgniemy po dodatkowe środki. Jesteśmy samorządem dynamicznym, nastawionym na konkretne działania. Tak postąpiliśmy z gospodarką wodno-ściekową, pożyczaliśmy pieniądze także na modernizację dróg. Właśnie kończymy spłacać to zadłużenie. W tym i przyszłym roku nie chcę brać kredytów, bo są to najgorsze lata, z punktu widzenia zobowiązań miasta wobec długu na budowę kanalizacji w dzielnicach. Wskaźniki w Wieloletniej Prognozie Finansowej są dla nas korzystne, zadłużenie jest niewielkie. Sięga 12%, a możemy zadłużyć się aż do 60% w skali naszych wydatków. Zrobimy to tylko na konkretne zadania determinujące rozwój miasta.

(r)