Wątroba – koncernem farmaceutycznym organizmu

Poszerzeniu wiedzy na ten temat posłużyło spotkanie z seniorami, które dla koła emerytów i rencistów w Nędzy zorganizowała jego przewodnicząca Eleonora Czekała. Wykład przygotowany przez prezes Justynę Kiedrowską posłużył poszerzeniu wiedzy na temat odtruwającej funkcji wątroby, zachodzącemu w niej metabolizmowi, a także omówieniu stosowanych w chorobach wątroby leków.

– Wątroba w naszym organizmie spełnia podwójną funkcję, z jednej strony produkuje i wydziela żółć niezbędną do trawienia, z drugiej strony jest narządem odpowiedzialnym za wyłapywanie z krwi np. leków i ich metabolizowaniu, czyli poddawaniu procesowi przemian biochemicznych, przygotowując je do wydalenia z organizmu – tłumaczyła mgr farm. Justyna Kiedrowska.

Poza lekami, do wątroby trafiają trucizny pojawiające się w organizmie m.in. alkohol czy też związki chemiczne jeśli ktoś np. pracuje w zakładach produkujących toksyczne dla zdrowia substancje. W konsekwencji mogą one uszkodzić wątrobę.

Istnieje też wiele czynników które mają wpływ na prawidłowe funkcjonowanie wątroby. Może to być wiek, gdyż zupełnie inaczej metabolizują leki dzieci, a inaczej dorośli. Innym czynnikiem modyfikującym te procesy jest np. dieta. Inaczej przebiega metabolizm u wegetarian, a inaczej u osób, które lubią potrawy mięsne. Leki powinowate do tłuszczu będą lepiej przyswajalne i skuteczniejsze u miłośników tłustych potraw. Kolejnymi czynnikami są współistniejące choroby oraz czynniki genetyczne.

Trucizny

Na skutek złego metabolizmu mogą wystąpić dwojakiego rodzaju uszkodzenia wątroby. Pierwsze to rezultat toksycznego działania leku na organ. Można go jednak przewidzieć, ponieważ wiele ulotek  zawiera taką informację. Pojawia się po pewnym czasie, daje odczyn i charakteryzuje się martwicą komórek wątroby. Marskość wątroby powoduje również alkohol, a także choroby metaboliczne lub wirusy. To nieodwracalne uszkodzenie wątroby można jednak przewidzieć i zatrzymywać jego postęp lekami.

Alkohol, antybiotyki, leki przeciwnowotworowe oraz duże dawki witaminy A mogą doprowadzić do stłuszczenia wątroby, której komórki zamiast swoją naturalną treścią wypełnią się liposomami (kropelkami tłuszczu). Wtenczas również nie funkcjonuje ona prawidłowo.

– Leki są pewną grupą substancji toksycznych, które mogą uszkodzić wątrobę, odgrywają jednak mniejsza rolę niż trucizny, z którymi mamy do czynienia na co dzień, typu alkohol, dym nikotynowy czy konserwanty w żywności – przestrzega pani prezes.

Mechanizm uszkodzenia wątroby, którego nie można przewidzieć, gdyż przebiega nagle, jest wynikiem nadwrażliwości na leki. Stosując takie leki, które mogą wywołać uszkodzenie wątroby, należy pamiętać, aby monitorować jej parametry poprzez próby wątrobowe.

Na trawienie czy na regenerację?

Na trawienie istnieją dwie grupy leków. Leki żółciotwórcze wspomagają wytwarzanie żółci poprzez pobudzenie komórki wątrobowej. Takie działanie posiadają np. olejki eteryczne, w tym olejek miętowy, który zawiera sprawdzony raphacholin oraz nieco zapomniany terpichol. Leki żółciopędne wyzwalają skurcz pęcherzyka żółciowego powodując opróżnienie go ze zgromadzonej żółci. Leki żółciopędne nie powinny więc być stosowane przez osoby po resekcji woreczka. Lepsze są leki żółciotwórcze, które pobudzają wątrobę do pracy.

– Istnieje cała masa preparatów, których producenci deklarują że mają działanie wspomagające trawienie. Wiele z tych preparatów jest dostępnych w aptekach. Należy jednak pamiętać że są to tzw. suplementy diety. Nigdy nie jest tak, że preparat zadziała zawsze, natychmiast i skutecznie – przekonywała Justyna Kiedrowska.

Dużo szersza jest gama produktów przeznaczonych do regeneracji wątroby. Istnieją więc preparaty z aminokwasami, preparaty zawierające wyciąg z ostropestu plamistego oraz z fosfolipidami. Różnią się one mechanizmem działania i spełniają różne funkcje. Ostropest plamisty jest rośliną,  której składniki działają regenerująco i odtruwająco.

Który jest najlepszy? – nie ma reguły. Należy jednak pamiętać że dokonując wyboru zwracajmy uwagę czy preparat jest lekiem dostępnym bez recepty czy suplementem diety. Leki, w odróżnieniu od suplentów diety, mają sprawdzoną i udowodnioną skuteczność potwierdzoną badaniami klinicznymi. Kontroli też podlega bezpieczeństwo ich stosowania.

– Moim zdaniem preparatów na wątrobę nie należy brać stale, najlepiej co jakiś czas robić kurację regenerującą i zmieniać preparaty. Nie należy też stosować wszystkich leków naraz, ponieważ wątroba musi je metabolizować, a tym samym szukając coś na jej wzmocnienie, dodatkowo zadajemy jej pracę – przestrzegała Justyna Kiedrowska.

Decydując się na zakup zawsze należy korzystać z porady farmaceuty w aptece i nie wierzyć ślepo reklamom.

Ewa Osiecka