Ocalili mieszkańców Stanisłówki i dali łupnia banderowcom

Członkowie ZHR z Raciborza Tomasz Zaczek i Jakub Rodecki pojechali do Warszowic na uroczystość poświęconą upamiętnieniu 70. rocznicy zagłady wsi Stanisłówka (dawne województwo lwowskie). Towarzyszył im prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Oddział Racibórz Marian Szlapański. Przed laty weteran AK, razem z towarzyszami broni, ocalił mieszkańców wsi od ludobójstwa ze strony ukraińskich nacjonalistów z UPA.

Uroczystość rozpoczęła się mszą świętą, po której złożono kwiaty pod pomnikiem poświęconym pomordowanym Polakom ze wsi Stanisłówka, Rawa Ruska, Żółkiew itd. Po oficjalnej części wszyscy uczestnicy spotkania – ok. 100 osób – pojechali na obiad do pobliskich Krzyżowic. – Tam bardzo serdecznie powitała nas organizatorka spotkania Genowefa Pękal. Włożyła w to wszystko wiele pracy. Za to należą się jej dzięki – relacjonuje M. Szlapański i dodaje, że spotkanie, choć upamiętaniające tragiczną historię, przebiegało w pogodnej atmosferze.

Wieś Stanisłówka została zaatakowana przez banderowców wieczorem 14 kwietnia 1944 roku. Napastnicy nie byli przygotowani na spotkanie z żołnierzami Armii Krajowej, którzy mieli opuścić ją poprzedniego dnia. Dowódca oddziału Onufry Kuźniar wydał rozkaz do walki. Podzielił polskie siły na dwa poddodziały, które broniąc wioski zaatakowały banderowców. W wyniku walki banda UPA została rozbita. Straty po stronie ukraińskiej wyniosły 130 żołnierzy, po stronie polskiej 10 żołnierzy i 5 cywili. Niestety, w czasie walk wieś została kompletnie zniszczona. Dzisiaj o jej istnieniu zaświadcza tylko stojący w polu krzyż. Dzięki bohaterskiej postawie żołnierzy Armii Krajowej, mieszkańców Stanisłówki nie spotkał los dziesiątków tysięcy Polaków pomordowanych w tego typu atakach na obszarze Wołynia i Galicji. Ewakuowali się do Żółkwi i innych okolicznych miast, skąd następnie, w bydlęcych wagonach, trafili na „ziemie odzyskane”, wrastając w miejscową kulturę i obyczajowość.

żet