100 lat temu w Nowinach Raciborskich

Racibórz • środa 4 września 1918 r.

Ukraińcy przeciwko Polakom

Prasa ukraińska zaczepia w coraz zjadliwszy sposób Polaków i wskazuje na grożące ze strony polskiej niebezpieczeństwo. Przytaczamy tu na dowód tego odnośny ustęp z „Ukraińskiego Słowa” nr 146: „Polacy są niebezpieczniejsi, niż żydzi. Ich idee donkiszockie w dyasporze nie pozwolą im szczerze zlać się z nami. Wiecznie będą wyglądać jakich przewrotów, któremy miały posunąć granicę Polski bodaj do Dniepru (...)”

Wojna. Sukces w manewrze odwrotowym

„Lokalanzieger” donosi za „Nieuwe Rotterdamsche Courant”: Niemcy przekroczyli Sommę*. Szybkość przeprowadzenia niebezpiecznego manewru dowodzi, że Niemcy przyswoili sobie sztukę szybkiego manewrowania, choć w danym wypadku chodzi nawet tylko o odwrót. Skutkiem tego pokrzyżowane zostały plany koalicyi zgotowania armii niemieckiej nad Sommą katastrofy. Niemcy cofali się powoli tak długo, dopóki naciskał ich nieprzyjaciel, a następnie szybko, gdy nacisk ten złagodniał. Osiągnęli sukces w manewrze odwrotowym.

Zamachy na bolszewików. Lenin ciężko ranny

„Prawda”, wychodząca w Moskwie przynosi wiadomość o zamachu na Lenina. Lenina wracającego z zebrania robotników z przedmieścia Moskwy do miasta, zatrzymały na ulicy dwie kobiety, które wszczęły z nim rozmowę o sprawie ostatniego rozporządzenia o żywności. Nagle padły trzy strzały, które okaleczyły Lenina w ramię i plecy. Zamachu dokonała młoda panienka z lepszych sfer, którą aresztowano. Ciężko rannego Lenina umieszczono na Kremlu (...)

Z bliska i z daleka

W sprawie zakazu języka polskiego na Górnym Śląsku pisze „Gazeta Opolska”, co następuje: „Wszelkie polskie zgromadzenia na Górnym Śląsku, posiedzenia, przedstawienia amatorskie itp. podlegają obecnie zakazom (...) Doznawaliśmy już rozmaitego ucisku i prześladowań za czasów dawniejszych, ale tak powszechnych rozporządzeń zapobiegających najsłabszym nawet drgnieniom życia polskiego w ruchu społecznym jeszcze nie było (...) Polacy górnośląscy w piątym roku wojny mogą przedłożyć aż nadto boleśnie i wymowne dowody swej krwawej ofiarności i poświęcenia dla całości państwa niemieckiego, ale wiedzą też, że nie mają tylko samych obowiązków, ale i prawa, takie same, jak każdy obywatel niemieckiej narodowości. Tych praw się nie zrzekną nigdy; legalnie, lecz stanowczo będą się dopominali wszystkiego tego, co im się jako obywatelom pruskim polskiej narodowości się należy. Nie przeszkodzą temu żadne nakazy mówienia po „wasserpolsku” ani zakazy odbywania zgromadzeń, posiedzeń i teatrów”.

Swawola dzieci

Dzieci szkolne i dorastająca młodzież ma brzydki zwyczaj zawieszania się na wozach i samochodach. Wiele nieszczęść już z tego powodu powstało. Rodzice i władze szkolne winny zwrócić dzieciom uwagę na niebezpieczeństwa, jakie z powodu uwieszania się na wozy powstać mogą. W ostatnim czasie uskarżają się na psoty dzieci kierownicy wozów i samochodów wojskowych.

Papierosy będą tańsze – ale gorsze

Rada Związkowa wyda niebawem rozporządzenie, według którego fabryki papierosów będą mogły dodawać około 50 proc. namiastków do tytoniu. Takie „mieszane” papierosy będą tańsze, ale smaku nie zyskają.

* Rzeka w północnej Francji, w rejonie której podczas I wojny światowej doszło do wielu starć armii niemieckiej z wojskami tzw. koalicji (ententy, a więc sojuszu Wielkiej Brytanii i Francji wymierzonego w Niemcy; określenie ententa pochodzi od fr. entente cordiale – serdeczne porozumienie; nazwą tą określano układ zawarty przez Anglików i Francuzów w 1904 r.).

---

Racibórz • piątek 6 września 1918 r.

Nieszczęście

Rybnik. Na szosie pomiędzy Chwałowicami a Rybnikiem zdarzyło się pożałowania godne nieszczęście. Pewna rodzina przeprowadziła się i wiozła swe meble zwykłym wozem spedytorskim. Pomiędzy meblami siedziała kobieta z dzieckiem. Na pochyłości z pagórka, konie nie zdołały powstrzymać ciężkiego wozu, który się przewrócił do rowu przydrożnego. Kobieta i dziecko odniosło poważniejsze okaleczenie, a meble zostały uszkodzone

Do więzienia wrócimy**

Koźle. Z więzienia tutejszego zbiegło w nocy dwóch więźniów. Skazańcy wyłamali w oknie kraty i z drugiego piętra spuścili się na związanych ręcznikach. Zbiegowie zabrali z sobą koce i w celi więziennej pozostawili kartkę z doniesieniem, że powrócą do więzienia dobrowolnie po skończonej wojnie.

Dla domu i gospodarstwa. Spożytkowanie rogoży

Rogoża zwana także pałką wodną (...) u nas jest rośliną powszechnie znaną z powodu charakterystycznych pałek i rośnie obficie w wodach stojących, w stawach, jeziorach i moczarach. Liście jej służą do robienia mat i rogożek, do uszczelniania beczek, nawet do pokrycia dachów i do wyścielenia sienników (...)

Pałkę tworzy wełna, otaczająca drobniutkie nasienie, która jest tak miękka i elastyczna, że używana bywa i korzystnie użytą być może do wyścielenia materaców i napełniania poduszek (zamiast pierza). Ta jej właściwość powinna być wskazywana w obecnych czasach, w których poduszka i materace bardzo są poszukiwane dla koszar, szpitali, domów rekonwalescentów i baraków, a pierza tudzież włosia brak wielki (...)

Po dojrzaniu nasienia, co następuje w lecie, należy pałkę odciąć, wełnę i łodygi obrać, nasienie drobniutkie wykruszyć i wytrząść, a wełnę wysuszyć wytrzepać, poczem zaraz nią napełniać materace i poduszki (...) Zbiórką i przesyłką wełny w okolicach obfitujących w rogoże zająć się może jeden człowiek, nawet kaleka, gdyż cała praca nie jest ciężka.

** Śródtytuł od redakcji.

---

Racibórz • poniedziałek 9 września 1918 r.

Zaopatrzenie w ziemniaki na zimę

Racibórz. Magistrat ogłasza, że wszyscy, którzy pragną zaopatrzyć się w ziemniaki na zimę, muszą piśmiennie zwrócić się, najpóźniej do 15–go września, do magistratu. Magistrat wystawia odpowiednie karty na ziemniaki na mocy których każdy może nabyć taki zapas ziemniaków, że starczy mu od 21 października rb. do 27 lipca 1919 (...)

Wypadek śmiertelny na huśtawce

Przy huśtawce na Płoni wydarzyło się onegdaj pożałowania godne nieszczęście. Dziewczyna 14 letnia, nazwiskiem Kosielek, weszła ze swą przyjaciółką na huśtawkę, którą tak rozbujały, że utraciły nad nią władzę. Dziewczyna utraciła równowagę i wypadła z koszu, który, gdy szedł w dół, uderzył spadającą dziewczynę w głowę. Nieszczęśliwa natychmiast ducha wyzionęła.

Szpieg?

Kędzierzyn. Pewien urzędnik żandarmeryi polnej aresztował po dłuższym pościgu jakiegoś mężczyznę, który nie mógł się wylegitymować. Z papierów jego i kart, jakie nieznajomy miał przy sobie, przypuszczają, że nieznajomy trudnił się szpiegostwem.