100 lat temu w Nowinach Raciborskich: Pierwsza ofiara mrozów. Mieszkaniec Ostroga zamarzł na moście

Racibórz • 17 grudnia 1919 r.

Do więzienia za podrobiony bilet

Racibórz. Za sfałszowanie biletów na jazdę koleją żelazną skazał tu sąd przysięgłych dwu robotników (jednego z Czyżowic a drugiego z Król. Huty) na więzienie po 6 miesięcy. Sąd uważał to za ciężkie sfałszowanie dokumentu.

Ogórek szefem rady miejskiej

Rybnik. W nowej radzie miejskiej na jej pierwszy posiedzeniu, obrano przewodniczącym rady miejskiej notaryusza dr. Ogórka, drugim przewodniczącym dr. Rożańskiego. Pan dr Rożański przedłożył wniosek o dopuszczenie języka polskiego w obradach we wszystkich razach, kiedy to będzie pożądane. Na wniosek ten zgodzono się jednogłośnie. Ostatnie wybory do rady miejskiej uznano za ważne. Wybrano między innemi komisyę do przygotowania wyboru nowego burmistrza, do której i kilku Polaków weszło.

W radzie miasta po polsku i niemiecku

Żory. Nowa rada miejska obrała swem przewodniczącym centrowca* kupca Kusia 22 głosami, a zastępcą przewodniczącego Polaka aptekarza Bałdyka wszystkimi (24) głosami. Na przedstawienie p. Bałdyka zgodzono się na to, że w radzie miejskiej można w danym razie przemawiać po polsku.

Sokół w Czerwionce

Czerwionka w Rybnickiem. W naszej po części zgermanizowanej wiosce założono Tow. gimnastyczne „Sokół”. Na razie dało się zapisać 51 członków. Widać dużo zapału. Nareszcie! Bo dotąd odczuwaliśmy tu brak polskich Towarzystw. Nowemu Towarzystwu „Szczęść Boże!”. Niech żyje i kwitnie!

(podpisano: Cz.)

Brat napadł na brata

Bytom. Niejaki R. z Karbowej pod Katowicami dowiedział się 5 sierpnia, że brat jego poszedł do Katowic po żywność; zaczaił się tedy na drodze i na powracającego swego brata napadł i zrabował mu chleb, masło, jaja itp. Za to rabuś stawał przed tutejszym sądem wojennym; oskarżyciel urzędowy żądał dla rabusia 3 lata więzienia, atoli sąd oskarżonego uwolnił.

Żarty i dowcipy

(prośba o urlop)

– Proszę pana pryncypała o urlop na jutro... na uroczystość moich zaślubin.

– Urlop! urlop!... a że też to pan musi być przy każdej uroczystości! Co za natura!

***

(dystyngowany służący)

– Janie, dlaczego wypędzasz psa?

– A bo proszę jaśnie pani, przytrafiło mu się coś ludzkiego...

***

(przed polowaniem)

Żona: A pamiętaj o zającu dla mnie!

Mąż (z przesadą): Bądź spokojna! Przyniosę ci go... żywego albo martwego.

***

* Centrum to założona w 1870 r. niemiecka partia polityczna, która została rozwiązana w 1933 r. Po II wojnie światowej partię reaktywowano, jednak większość jej członków przeszła do CDU, a Centrum nigdy nie odzyskało już dawnego znaczenia.

---

Racibórz • 19 grudnia 1919 r.

Rozdział kościoła od państwa w Czechach

Cieszyn. W czasie zjazdu socyalistycznych członków rad gminnych oświadczył min. oświaty Haberman, że rząd zamierza jeszcze w ciągu obecnej sesyi parlamentarnej wnieść projekt prawa o rozdziale Kościoła od Państwa w Czechach.

Brak węgla na Płoni

Racibórz. Wielka fabryka na Płoni wstrzymała pracę w poniedziałek i wtorek (15 i 16 grudnia) z powodu braku węgli. Około 1500 robotników musiało świętować. Zapowiada się częstsze świętowanie, jeżeli się dostawa węgli nie poprawi.

Wielu chętnych na dzierżawę

Racibórz. Miejski grunt przy drodze ze Studziennej do Studoła został parcelami oddany w dzierżawę, i to sposobem licytacyjnym. Chętnych dzierżawców zjawiło się wielu; płacono 80 do 100 marek dzierżawy od morgi.

Bandyci grasują

Rybnik. Bandytyzm w tutejszej okolicy nie ustaje. W Ligocie wykonano napad bandycki na karczmę, przyczem jedna osoba została postrzelona. W Golejowie zrabowano pewnemu chałupnikowi prawie wszystkie ziemniaki.

Wyroki śmierci

Gliwice. Sąd wojenny zajmował się tu sprawami bandytów Józefa Heima, Rudolfa Respondka i Alfonsa Webera z Bielszowic. Hełm i Respondek zostali skazani na śmierć za zamordowanie żandarma Roeslera z Makoszów. Poza tem Heim został jeszcze dwa razy na śmierć skazany za zamordowanie dwu kobiet, Mierzwowej i Brojowej, w Redendorfie (obecnie część Rudy Śl. – red.). Za różne rabunki, kradzieże itp. zostali wszyscy trzej ponadto skazani na wieloletnie więzienie w domu karnym.

Choroby zaraźliwe

Według zapisków urzędowych było na Górnym Śląsku w tygodniu od 30 listopada do 6 grudnia ogółem zachorowań: na czarną ospę 13 (...), na tyfus 94 zachorowań a 28 zgonów (...), na krwawą biegunkę 7 zachorowań, na szkarlatynę 45 zachorowań a 5 zgonów, na dyfteryę 36 zachorowań, na malaryę w powiecie pszczyńskim 4 zachorowania.

---

Racibórz • 22 grudnia 1919 r.

Przymiarki do przyłączenia Ostroga

Racibórz. Sejmik powiatu raciborskiego (wiejskiego) zajmował się na ostatnim posiedzeniu sprawą przyłączenia Ostroga do miasta. Wybrano komisyę, która by wniosek dokładnie zbadała i poczyniła kroki przygotowawcze do dalszych układów. Ostateczna decyzya zapadnie dopiero po rozstrzygnięciu losów Hulczyna.

Zamarzł na moście

Racibórz. Na moście Odrzańskim zamarzł gospodarz Gnieliński z Ostroga. Prawdopodobnie zasłabł, usiadł, i w tej postawie z powodu przejmującego zimna śmierć go zaskoczyła.

Wielki pożar

W Kuchelnej zgorzał we czwartek 18 grudnia wielki zakład przeróbki lnu. Zakład należał księciu Lichnowskiemu. Szkoda wynosi kilka milionów marek. Pożar powstał od pewnej maszyny, która będąc w biegu, zbytnio się rozpaliła.

Zmiany wśród duchowieństwa

Racibórz. Ks. kap. Hoppe (...) ustanowiony kapelanem przy kościele P. Maryi w Raciborzu. Ks. kap. Woischnitzok przesiedlony jako lokalista do Radoszów, a na jego miejsce przychodzi ks. kapelan Stark z Hoyerswerda.

Nowy landrat

Rybnik. Landrat* tutejszy p. dr Łukaszek wynosi się do Wrocławia. Ma on być niby to jakimś pośrednikiem między rządem pruskim a Górnym Śląskiem. Na jego miejsce przybył tu asesor regencyjny Strzoda, który tymczasowo ma zawiadować urzędem landrackim. Jeżeli ten pan Strzoda jest tą samą osobą, co hakatysta** Strzoda z „Freie Vereinigung”***, to by to znaczyło, że rząd pruski stracił wszelką orientacyę na Górnym Śląsku, albo też rząd pruski już się pożegnał z nadzieją utrzymania Górnego Śląska. To drugie jest prawdopodobniejsze.

Strażnik w areszcie

Żory. Aresztowano tu niejakiego Karola Glasera z Bogucic pełniącego dawniej służbę policyjną na granicy, gdzie się miał dopuścić różnych przestępstw.

* Landrat był pruskim urzędnikiem administrujący powiatem, reprezentujący interesy króla (a później, po upadku monarchii, rządu).

** Hakatą nazywano Niemiecki Związek Marchii Wschodniej, którego celem była germanizacja ziem polskich objętych zaborem niemieckim.

*** Freie Vereinigung zum Schutze Oberschlesien – Wolne Stowarzyszenie dla Obrony Górnego Śląska – niemiecka organizacja, której celem było przedsięwzięcie działań zapobiegawczych odłączeniu Górnego Śląska od państwa niemieckiego