List do redakcji: Wynagrodzenie członków organów spółek komunalnych
Na łamach Nowin ukazał się artykuł o zarobkach prezesów spółek miejskich . Tekst zupełnie oderwany od obowiązujących przepisów prawa oraz miejskich uregulowań w tym zakresie. Niewiele lepsze są również komentarze do tego artykułu. W 2017 roku wprowadzono ustawowy nakaz wynagradzania członków zarządów spółek komunalnych w zupełnie nowy sposób. Jestem osobą, która w 2017 roku na zlecenie Prezydenta Miasta opracowała i przedłożyła urzędnikom ratusza oraz członkom organów spółek te przepisy i zasady wynagradzania. Dlatego czuję się wywołany do tablicy, bo wnioski jakie wysuwa redakcja w sprawie porównywania wynagrodzeń w spółkach miejskich są zupełnie nieuprawnione i wywołują niepotrzebną sensację.
Od 2017 roku prezesi spółek nie mają umów o pracę tylko kontrakty menedżerskie, co akurat jest słuszne, bo umowa o pracę rodzi stosunek podległości a członkowie zarządu spółki nie podlegają nikomu. Kontrakt menedżerski nie podlega Kodeksowi pracy, więc nie ma ochrony przed wypowiedzeniem, płatnych urlopów, płatnych zwolnień lekarskich, a ewentualne nagrody jubileuszowe nie są obligatoryjne tylko uznaniowe. Kontrakt menedżerski rodzi też mniejsze koszty po stronie zatrudniającego niż umowa o pracę.
Zgodnie z przepisami oraz szczegółowymi uregulowaniami przez Prezydenta Miasta, członkowie zarządów spółek w ramach kontraktów/umów cywilno-prawnych, za swoje usługi otrzymują wynagrodzenie stałe. To wynagrodzenie jest ustawowo regulowane i zależy od: liczby zatrudnionych w spółce, wysokości kapitału zakładowego oraz rocznych obrotów w spółce. Wspólnik (prezydent miasta) w uchwałach uściślił widełki możliwych kwot a rady nadzorcze ostatecznie ustaliły kwotę miesięcznego wynagrodzenia albo podając wzór do wyliczenia tej kwoty albo jak w spółce Unia podały, niezgodnie z uchwałą wspólnika, konkretną kwotę w wersji netto i brutto (wynagrodzenie stałe nie może mieć formy netto).
Oprócz tego członkom zarządów, po spełnieniu pewnych ustalonych na każdy rok warunków i ustaleniu sposobu wyliczenia na ile zostały spełnione, zostaje przyznane tzw. wynagrodzenie zmienne. W raciborskich spółkach może to być maksymalnie 20% rocznego wynagrodzenia stałego
W praktyce po zakończeniu roku obrotowego i zatwierdzeniu sprawozdania finansowego (czerwiec roku następnego) rada nadzorcza oblicza na ile tego wynagrodzenia zmiennego zasłużył sobie członek zarządu(to nie jest uznaniowe tylko wychodzi z twardych obliczeń). Maksymalnie członek zarządu takiego zmiennego wynagrodzenia może dostać w wysokości 2,4 miesięcznego wynagrodzenia stałego czyli mniej niż np. możliwa do otrzymania nagroda dyrektora szpitala. Nie jest to nagroda roczna dla członka zarządu. Ta nagroda kiedyś była zupełnie uznaniowa i nie miała tak ostrych rygorów jak wynagrodzenie zmienne.
Przepisy umożliwiają również, przy spełnieniu pewnych warunków, ustalenie członkowi zarządu odprawy w razie rozwiązania umowy przez spółkę oraz podpisania umowy o zakazie konkurencji po ustaniu kontraktu menedżerskiego. Te opcje są również płatne, ale to nie są kwoty będące wynagrodzeniem za świadczone usługi.
Porównywanie zarobków członków zarządów spółek na podstawie ich oświadczeń majątkowych jest nieporozumieniem, ponieważ oświadczenia majątkowe są składane wg innego kalendarza niż np. przyznawanie wynagrodzenia zmiennego za dany rok obrotowy.
Przeliczanie na jeden dzień roboczy zarobków prezesa na podstawie rocznego oświadczenia majątkowego i porównywanie tego z innym prezesem jest nielogiczne. W rocznym oświadczeniu majątkowym, jak wykazano wyżej mogą być kwoty, które nie są związane ze świadczeniem usług lub jeszcze może ich tam nie być bo zostaną dopiero przyznane. W niektórych spółkach dokonano zmian w zarządach w trakcie kadencji, więc pewnie spółka musiała wypłacić odprawę. Jak zmiany dokonano na początku roku, to tych dni roboczych prezes miał mało, za to mogło dojść do tego, że wliczono odprawę, która była wykazana w oświadczeniu majątkowym jako „ zarobek”, co „zawyżyło dniówkę” członka zarządu.
Jeśli redakcja chce rzetelnie pokazać zarobki członków zarządu to proszę w rozbiciu na poszczególne spółki pokazać miesięczne wynagrodzenie stałe członka zarządu w danym roku oraz podać ile wynagrodzenia zmiennego otrzymał w zeszłym roku. Uchwały o zasadach wynagradzania zarządów i członków rad nadzorczych są w BIP i pozostały niezmienne od 2017 roku (ostatnio nawet po moim apelu uchwały w sprawie Unii tam zamieszczono). Szczegółowe kwoty znają poszczególne spółki i Prezydent (kwoty nie są objęte ochroną danych).
Wypadałoby też w tabeli pokazać porównawczo dane mające urzędowy wpływ na widełki wynagrodzeń w poszczególnych spółkach.
W mojej ocenie wynagrodzenie członków zarządu oraz rad nadzorczych, ustalone wg powyższych zasad, nie doprowadzi żadnej spółki do ruiny. Spółki do bankructwa najczęściej prowadzą złe decyzje członków zarządu i właściciela oraz niedostateczna kontrola rad nadzorczych .
Marek Labus