Zapytaj prawnika: Czy można uzyskać zachowek w mediacji?

W poprzednim numerze przedstawiłam Państwu zagadnienie działu spadku w mediacji. Ale bywa tak, że czasami nie ma się czym dzielić, bo np. cały spadek na podstawie testamentu przypadł jednej osobie. Albo za życia spadkodawca umową darowizny przekazał jednemu ze swoich dzieci nieruchomość (mieszkanie lub dom), która stanowiła cały jego majątek, a pozostałe dzieci nie otrzymały nic albo dużo mniej. Co w takiej sytuacji? Wtedy pozostaje roszczenie o zachowek, czyli o ½ (najczęściej) tego co dziedziczyłaby taka osoba po zmarłym gdyby doszło do dziedziczenia ustawowego (a więc gdyby nie było testamentu, albo gdyby nie przepisano mieszkania czy domu za życia spadkodawcy). O roszczeniach zachowkowych pisałam wielokrotnie więc dziś pominę szczegóły dotyczące tej instytucji. Napiszę jedynie o istocie problemu, a mianowicie o poczuciu sprawiedliwości. Osoby domagające się zachowku czują się pokrzywdzone, potraktowane niesprawiedliwie, pragną finansowej rekompensaty. Najczęściej sprawy te toczą się w kręgu bliskiej rodziny, więc są bardzo emocjonalne. Z jednej strony jest poczucie pokrzywdzenia a z drugiej więzy rodzinne. Mediacja jest najlepszym rozwiązaniem aby te dwie sprawy połączyć i rozwiązać. Nie każdy przecież chce spotkać się w sądzie z bratem czy siostrą. W mediacji można ustalić warunki „spłaty”, wyjaśnić sobie różne kwestie, usłyszeć swoje stanowiska i poza sprawami dotyczącymi pieniędzy zachować dobre relacje rodzinne. Ugoda mediacyjna w sprawie zachowku jest tak samo ważna jak wyrok sądu i tak samo można egzekwować jej realizację w postępowaniu egzekucyjnym.