Kwaska jak maszkiety

Na Macieja przisada zasieja godało sie downiyj, a Macieja momy we lutym. Przisada kupowało sie we sklepie, choć niekierzy mieli też swoji nosiyni. Główka kapusty z korzyniym dowali do pywnicy, na wiosna posadziyli, a sni zaś rosły taki fonsy z czornymi ziorkami, na kiere wyrostki my godali. To było nosiyni.

Kapusta mioł piyrwyj kożdy. Rosła se na konsku pola wydzielonym z pola z kartoflami. Żodyn kapusty w sklepie nie kupowoł. Czy był śniyg czy ni ścioło sie we Macieja. Jak już była tak 10, 12 cm wielko to sie jom flacowało. Robiyło sie to koniec kwiytnio początek maja. Potym flance na polu zaś sie sadziyło. Tera flance na torgu idzie kupić, ale jak sie to posadzi to nieroz cołki zażółknie. Bo we szklarniach to trzimiom, potym na dwór dowajom i flanca ni ma tako wytrzimało. Kapusta rosła se na polu, Pómbóczek podlywoł, bo przeca żodyn na pole z giskanom nie chodziył. Koniec września poczontek października kapusta sie zbiyrało. Kole 10 główek mamulka ostawiała w pywnicy, ostatek szło do beczki. Yno co to był za ostatek. Dwa cetnory my kisiyli do dwóch beczek ! Bo bez kapusty nie było obiadu.
A co to było za kroci yno wiy tyn kiery sie w życiu nakroł. Mamulka sama rady nie dowała, kiery by dwa cetnory sóm smożył ? Pomogać przychodziyły sąsiadki: Barbora Szamszula i Jadwiga Klimżula. Kronżało sie na mało piyknym stole, wydrzytym szojerbysztom. Z tom robotom to sie we jedyn dziyń nie było gotowym. Bo piyrwyj kroło sie kapusta nożami, potym dziepiyro we moda wlazły taki maszynki do kronżanio. Tako maszynka we Czernicy mioł Johan Tront. Dowało sie jom na koryto, pod spodek waniynka i kronżało. Yno, żeby jom spatrzeć to nie było tak łaps. Trza było se jom posztelować. Dobra ale dzisio u Kostki, jutro u Kolarczyka, a potym do was może iść - dycko godoł Tront, bo maszynka po cołki wsi chodziyła. Mój kamrat Adolf, jak pamiyntom,  maszynka w Rydułtowach sztelowoł dycko u Mańków. Potym KGW kupiyło jeszcze lepszo maszynka do kryncynio, kiero też chodziyła po wsi.

Beczki to my mieli po słónych harynkach ze sklepu, ci bogatsi to taki harynczorki nie chcieli, mieli lepsze. Beczka musiała być piyknie wyparzono. A parzyli my jom tak, że to wody, kiero sie do beczki wloło, wciepowało sie szynka. Yno niech se kiery nie myśli, że godom o taki szynce do jedzynio, ni ni. Szynka to był tyn środek kiery ze żelozka sie wyciongało i grzoło. Byście mieli widzieć jak ta woda parowała. Yno trza to było miechami z wiyrchu przikryć. Jak już to było wszysko gotowe na spodek beczki kładło sie liści z wina, kiere po murze prawie u kożdego rosło. Na to wciepowało sie już pokrążano kapusta .

Yno jeszcze nojprzód nojważniejsze. Wybiyrało sie tego kiery mioł deptać. U nikierych był to tyn młody, bo godali że szfajfusów ni mo. U nas był to tatulek. Dycko we te dni na piyrszo szychta chodziył coby po połedniu mieć wolne. Nogi to musioł mieć szojerbysztom wydrzyte, wrzontkiym oparzone, a po mydle jeszcze drzyte mioł solom. Do beczki mamulka suła kapusta, sól, trocha kminku i zaś ta sama zorta. Niekierzy jeszcze płonki dowali, ale my ni. Kłómbów sie nie wyciepowało, mamulka przekrowało je na krziż i też kronżała. Nieroz i tymu co deptoł na pukiel dowało sie bajtla  coby było ciynżejszy.

Jak sie już woda we beczce nazbiyrała odlywało sie jom, ale nie wylywało. Wszysko było wykorzystane. Tako woda dowało sie na wieczór krowom. Jak już beczka była nadeptano na wiyrch dowało sie drzewianny dekiel abo deska, a na to kamiyń, tyż musowo wyparzony. Potym beczka stoła we komórce, do trzech tydni spokojnie, ale już czym dali tym dużyj my bajtle wytrzimać nie umieli. Bo nojlepszy to smakowała nom dzieciom ta kwaska. Piyło sie jom tak na surowo, abo robiyło sie z ni żur. Kapusta, jak żech już padoł, była do kożdego obiadu. Kapusta plus kartofle to było sztyjc. Kapusta maściyło sie łojym. Niemielony kosztowoł 40 groszy kilo, a mielony 50 groszy. Łój kupowało sie od handlyrzi. Ci to mieli kondycjo. Na kole po łój Jakub Mordyja, brat szwagra, i do Lublińca abo do Ustronia jeździył. A na pakynhaltrze umioł i cetnor przywiyź. Kolejom zaś po łój jeździył Antek Ciapek, bo mioł darmowe bilety. Ludzie już naprzód u nich sztelowali , ci ze zbytym ni mieli wiync problymu. Bo kiery by se łojym kapusty nie pomaściył, przeca to były same maszkiety, lepsze od nikierych dzisiejszych bombonów.

Karlik