Nowiny.pl
Nowiny.pl Regionalny Portal Informacyjny. Codzienny serwis newsowy z terenu Subregionu Zachodniego woj. śląskiego (powiat raciborski, wodzisławski, rybnicki, jastrzębski i żorski).
JastrzebieOnline.pl
JastrzebieOnline.pl JastrzebieOnline.pl to najczęściej odwiedzany portal z Jastrzębie-Zdroju. Codziennie tysiące mieszkańców miasta dowiaduje się od nas o wydarzeniach dziejących się w Jastrzębiu.
eZory.pl
eZory.pl eZory.pl to nowy portal o Żorach stworzony z myślą o dostarczaniu najświeższych i aktualnych informacji lokalnych dla mieszkańców Żor, dotyczących wydarzeń kulturalnych, społecznych, sportowych oraz ważnych informacji miejskich.
AgroNowiny.pl
AgroNowiny.pl Regionalny portal dla rolników. Najnowsze Wiadomości dla rolników, ceny i fachowe porady. Produkcja rolna, hodowla, uprawy, aktualne cenniki rolnicze, technika rolnicza, prawo i agrobiznes.
HistoriON.pl
HistoriON.pl HistoriON to portal dla pasjonatów lokalnej historii. Odkryj fascynującą historię naszego regionu - ciekawe artykuły, wydarzenia, ikony PRL-u, kartka z kalendarza, bohaterowie lokalni, ludzie tej ziemi i biografie na nowym portalu HistoriON.pl
Praca.nowiny.pl
Praca.nowiny.pl Regionalny serwis z ogłoszeniami o pracę oraz informacjami w rynku pracy. Łączymy pracowników i pracodawców w całym regionie.
RowerON
RowerON Projekt „RowerON – wsiadaj na koło, będzie wesoło” to promocja regionu, jego walorów przyrodniczo-kulturowych, infrastruktury rowerowej oraz zachęcenie mieszkańców do aktywnego i zdrowego spędzania czasu.
InspiratON
InspiratON Projekt edukacyjno-medialny „InspiratON – Czas na Zawodowców”, który pomaga uczniom wybrać dobrą szkołę, ciekawy zawód, a potem znaleźć pracę lub założyć własną firmę.
Kupuję - smakuję
Kupuję - smakuję Projekt „Kupuję - smakuję. Wybieram polskie produkty” promujący lokalnych i regionalnych producentów żywności oraz zakupy polskich produktów.
Sport.nowiny.pl
Sport.nowiny.pl Serwis sportowy z regionu. Piłka nożna, siatkówka, koszykówka, biegi. Wyniki, tabele, zapowiedzi.
Sklep.nowiny.pl
Sklep.nowiny.pl Sklep.Nowiny.pl powstał w odpowiedzi na coraz szersze potrzeby naszych czytelników i mieszkańców regionu. Zapraszamy na zakupy wyjątkowych limitowanych produktów!
Instytut Rozwoju Inspiraton
Instytut Rozwoju Inspiraton Instytut powołaliśmy do życia w odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie na przystępne kursy online rozwijające kompetencje zawodowe. Naszą misją jest tworzenie kursów wspierających rozwój kariery naszych kursantów.
Numer: 21 (141) Data wydania: 22.05.02

Przejrzeć na starość

Chyba żeście se dali pozór co ostatnio trocha myni pisza, a wszysko bez te moji oczy. Wiek już mom słuszny, tóż oczy już ni te co za młodu. Tak mi sie to zdało i czym gorszy ech widzioł tym żech se padoł, że to wszysko skuli starości. Yno kiej mie ostatni roz trzimali we lazarecie na koniec dali mi cołko kartka popisanych pilulków, kiere ech mioł w doma łykać. Na sercu i płucach mi było lepszy ale oczy cołkiym mi zaczły wysiodać. Sztyjc mi sie zdało, że na dworze je mgła, abo że bydzie sipieć. Tóż w kóńcu dochtorka, ta od breli, orzekła, że to skuli jednych pilulek. Pobadali mie i stwierdziyli: kurzo ślepota.

Starziku wy se myślicie, że tego u starych lyczyć nie idzie, toście sie pomylyli i nie pomylyli. Bo lyczyć lykami nie idzie ale idzie zrobić operacjo - padała jedna dochtorka. Nojlepszy tam kaj nie dowajom narkozy, bo bez narkozy  do starzików je lepszy.

Wygnali mie wiync na badania do Katowic, a tam nie trwało długo jak wyznaczyli termin operacji. Zastanawioł ech sie fest dać se jom zrobić abo ni? Czy oczy mi cołkiym nie wysiednom? We grobie byda mioł cima, tóż bele chocioż sam se jeszcze trocha na świat pozaglondom. Zgodziył ech sie chocioż nie godom żech sie nie boł. Piyrsze jedne oko bydziecie mieć sprawowane padali, bo w drugim je i soczewka do wymiany.

Kiedych przijechoł do prywatnej kliniki we Katowicach czekało już na mie łóżko. Oblykli mie w niebiesko dugo koszula, w kierej wyglondoł jak Apostoł. Przi łóżku był telefon, telewizor, radio, nowy szrank. Wszysko do mie! Wszyńdzi też woniało zielonym jabuszkiym.

Zaro przyleciała szwestera, pobrała mi krew do badanio, dała pilulki i kroplówka, oszczigała mi rzęsy i co 20 minut loła mi do oka krople. Jak wsadzowała mi do rynki wynflon to przódź te miejsca zamroziyła coby mie nie bolało. A ostatnio we lazarecie, jak mie przi zakłodaniu wynflona szczypało, szwestera padała: Starziku we lazarecie wszysko szczypie. Do operacje było prziszykowanych 11 ludzi ale yno dwoje snos leżało do drugigo dnia we klinice. Reszta szła zaro do chałupy. Szwestera lotała sztyjc. Coch sie jom co spytoł bez bronczynio odpowiadała, jak dochtora nie było to przyleciała pedzieć, że stoji we korku i bydzie trocha nieskorzi. Joch se myśloł, że mi sie to wszyjsko śni.

TELEWIZOR BYŁ DOBRY

Na sali operacyjnej było troje specjalistów, grała przyjymno cicho muzyka. Głowa owinyli mi hantochym i wsadziyli choby do szrubsztoka. Potym uwiązali lewo rynka i na palec z pojszodka przypli klamerka. Kozali też szyroko ślypia otwiyrać i zaglondać na taki bystre, modre światło. Nie czuł ech nic yno trocha taki naciyńci, a słychać było tak choby szyła maszyna do szycio: cyk, cyk, cyk, cyk, cyk.
Potym kozali szwesterze zrobić opatrunek i zawiyź mie do łóżka, kaj przez godzina musioł ech spokojnie leżeć. Zaro żech jednak usnył,  wiync godzina przeleciała mi dość wartko. Po godzinie opatrunek mi symli i przyniyśli wieczerzo: sztyry kraiczki pszynnego chleba, szynka, ogórek, tomata, cebulkom posuto. W nocy ni mog ech już strzimać i z ciekawości wzionech popisano kartka z gazety, odkleił opatrunek i próbowoł czytać. Widza lepszy czy ni? Mie interesowało. Zdało mi sie, że trocha lepszy. Noc przeleciała wartko, żodyn klumpami nie trzaskoł to szło sie wyspać. Nojlepszy, że śniyło mi sie, że wleciało mi cosik do oka na ... wycieczce w Palestynie.

Rano zdało sie mi, że dali śnia, kiedy prziszła szwestera i spytała sie: kawa prawdziwo, zbożowo czy herbata do śniodanio chcecie?

Kawa bych se wypiył, a herbata musza mieć na pilulk - padoł ech.

Przyniosła wiync herbata i kawa z ... bitom śmietanom!

O 8.00 prziszła docynt na kontrol, kozała czytać literki, a jo przeczytoł ech i cołko tablica, nawet te nejmyńsze. Cudowny je świat żech se pomyśloł, zaroch inakszy widzioł. Mgły nie było, a w doma telewizor już nie śnieżył. A zawsze mi sie zdowało, żech zepsuty telewizor kupiył.

Nejbardzi mi żol moji świynte pamiynci Jadwigi. Pół życio sie z kurzom ślepotom mynczyła, jakbych wiedzioł zaro bych jom do tej kliniki posłoł. Zapłaciył 1000 zł, bo tela ta operacjo jednego oka kosztuje i baba by miała fertich. Ni ma to mało pijyndzy, ni ale byście widzieli wiela Jadwiga jajec z domu wyniosła. Jak szła boroka do dochtora to jajca brała. Tak chciała im podziynkować. A operacji sie boła jak ognia.

Joch już ani trzi metry przed sia dobrze nie widzioł, nie umioł ech poznać kiery idzie a tera widza choby smarkocz. To je technika żeby takimu starzikowi jak jo operacjo jeszcze zrobić z takim efektym.

OKO WYCIYKŁO

Downiyj też ludzie na to chorowali ale za wiela nie szło tymu poradzić. Starzik od Jadwigi, kiery nazywoł sie Ludwik Kostka, tyż mioł kurzo ślepota. Dochtorów wtedy za dużo nie było toż ludzie lyczyli sie u owczorzy.

Weście se Ludwiku woda ze cukrym, tonkejcie i przikłodejcie jom na te chore oko - tak mu łowczorz padoł i tak też Ludwik robiył unszlagi.

Yno zamiast oko być coroz lepsze, zaczło mu gnić i w końcu mu ... wyciykło ! Chłop zostoł bez oka. A chłopisko było s niego dobre, cołko wieś go wtedy żałowała, bo znoł go tu kożdy. To był śpiywok. Yno ni taki po muzykach, a inkszy, bo śpiywok godało sie wtedy na chłopa, kiery za trułom na pogrzebach chodziył i śpiywoł, a ludzie za nim. Downiyj truła, na obstrojonym świyrkiym wozie, krowy ciongły, bo konie mioł mało kiery. On zaś za trułom szoł i śpiywoł. Prowadziył też procesyje, przikłod na św. Urbana jak sie na pole chodziyło. Kiej we lutym 1945 r. Niymce ewakuowali wieś on skrył sie we pywnicy bo Rusy fest strzylały. Jego syn Joachim mu wtedy rzeknył: Przida po Was ja sie zećmi, bo tera strzylajom, siedźcie tu we pywnicy.

Jak prziszoł, Ludwig już nie żył, urzył jak mioł 88 lot na starość. Wzion wiync Joachim swojigo taty na kotucz i zawióz do Pstronżnej, jak było już cima. Tam zrobiył skrzinka z desek i w ni go pochowoł. Żodyn mu na pogrzebie nie śpiywoł, ludzi żodnych ni mioł bo też żodnego we wsi nie było. A wiela on ludzi we ostatnio druga na kierchów odkludziył. Kiery by se wtedy pomyśloł, że onymu żodyn nie przidzie? Żodyn nie zaśpiywo.

Po nim te śpiywani na pogrzebach Jochan Błaszczok przejon, a dali już żodyn. Potym to już ta tradycja umrzyła.

Joachim, jego synek, też se biydok za długo nie pożył. Sztyry lata po wojnie piyła mu we wontroba pizała, ta cało mu spuchła i chłop umrzył. Za to on na pogrzebie ludzi mioł tela, że orszak sie skończyć nie umioł. Bo było sniego dobre synczysko, poradziył też kupa rzeczy ludziom zrobić, był cieślom, masorzym, krowy cielył. Myśla, że siedzom se tera we raju, mono i krowy cielom, a jo jakbych we niebie mioł tak jak we tej klinice tobych już lepszy ni musioł mieć. Bo było tam prawie jak w raju. I nic nie szczypało.

Karlik