Krajan Tysiąclecia

Bugla Maksymilian: urodził się 9 października 1912 r. w Syryni jako syn Jana i Joanny. Ukończył miejscową szkołę powszechną. W połowie lat 20-tych wstąpił do Towarzystwa gimnastycznego Sokół. Zajął się gimnastyką akrobatyczną, w której uzyskał stopień przodownika. Trenował na łąkach i polanach, a swoje umiejętności prezentował na różnego rodzaju festynach. W 1927 r. zetknął się z zapasami. Jego pierwszym trenerem był Wincenty Frydrych z Syryni. Bugla występował początkowo na wiejskich festynach, na których mierzył się z różnymi cyrkowymi siłaczami. Stanął m.in. do zwycięskiej walki ze słynnym w okresie międzywojennym siłaczem Melerosem. Miała ona miejsce w syryńskiej gos-podzie. W latach 1933-35 występował w barwach Stowarzyszenia Robotniczych Klubów Sportowych „Siła" w Chwałowicach w sekcji zapaśniczej i podnoszenia ciężarów. W 1933 r. w zawodach o „mistrzostwo Śląska" w podnoszeniu ciężarów w wadze półciężkiej zajął I miejsce, a w Mistrzostwach Polskich Związków Robotniczych Stowarzyszeń Sportowych zdobył II miejsce w zapasach i podnoszeniu ciężarów. W 1934 r. wystąpił w reprezentacji Śląskich Robotniczych Klubów Sportowych na zawodach w Wiedniu, gdzie stoczył remisową walkę z mistrzem Europy Musilem (któremu rok wcześniej uległ weteran zapasów Ryszard Błażyca). W latach 1936-37 odbywał służbę wojskową w 73 pp, w związku z czym występował w sekcji atletycznej Towarzystwa Gimnastycznego Sokół w Katowicach. W jego barwach zdobył w 1936 r. tytuł mistrza Śląska w wadze średniej, a na XII Mistrzostwach Polski w Krakowie (28 - 29. 06. 36 r.) tytuł mistrza kraju. Został wyznaczony na olimpiadę w Berlinie. Z powodu braku środków finansowych wyjazd nie doszedł do skutku (na zgrupowaniu przedolimpijskim w Warszawie postanowiono ciągnąć losy). Po zakończeniu służby wojskowej wrócił do Syryni, w której działał w założonym w 1937 r. klubie sportowym „Gwiazda” Syrynia. Po wojnie był współorganizatorem sekcji atletycznej w klubie „Związkowiec”, a następnie „Unia” Racibórz, wreszcie LZS „Dąb” Brzeźnica. W 1947 r. pobił rekord Polski w wycis-kaniu sztangi w wadze ciężkiej. Był też wychowawcą wielu utalentowanych zawodników, medalistów mistrzostw Śląska i Polski. W tym czasie ukończył kursy: instruktora (1951, AWF w Warszawie), trenera II klasy (1954, Cetniewo i 1957, Chylice), oraz I cykl w podnoszeniu ciężarów (1961, AWF Warszawa). W 1977 r. przeszedł na emeryturę. Został odznaczony m.in. Złotą Odznaką Polskiego Związku Podnoszenia Ciężarów (65 r.), Złotym Medalem za Zasługi dla Polskiego Ruchu Olimpijskiego (88 r.).

D. Jakubczyk

Fritz von Friedlander - Fuld:  urodził się w 1858 r. Był tajnym radcą, berlińskim i śląskim przemysłowcem, przedsiębiorcą, wreszcie właś-cicielem ziemskim. Z pochodzenia Żyd, przyjął chrzest, a następnie w 1906 r. otrzymał tytuł barona. Był właścicielem kopalni Joann Jacob (późn. Rymer) w Niedobczycach, Emma w Radlinie (od 1895), twórcą Rybnickiego Gwarectwa Węglowego (1903), z dyrekcją w Berlinie, a od 1903 w Radlinie, które obejmowało także kopalnię Anna w Pszowie i od 1913 do 1919 r. Beatengluck. Dzięki funduszom własnym oraz zaciągniętym pożyczkom rozpoczął modernizację zakładów (budowa nowoczesnych szybów, instalacja nowych urządzeń, wentylatorów, pomp i płuczek). Podjętym inwestycjom towarzyszyła rozbudowa budynków administracyjnych, kolonii robotniczych i założeń socjalnych. Przedsięwzięcia realizowali zatrudnieni przez Friedlandera architekci: Wiliam Muller, który opracował m.in. willę dyrektora i domek stróża przy kop. Emma;  Hans Poelzig, który dla kopalni Anna wzniósł w 1915 r. zespół budynków elektrowni i obsługującej szyb wydobywczy Rudolf maszynowni, wreszcie w 1911 r. kolonię robotniczą przy Emmie w Radlinie. Przy zakładach wybudowano brykietownie i cegielnie, a w Radlinie koksownię Fritz. był też wielkim właścicielem ziemskim. Posiadał liczne dobra ziemskie: tzw. Minder-standesherrschaft (z majątkami rycerskimi Wodzisław Zamek (1886- 1917) Zamysłów, Górny i Dolny Radlin (703 potem 699 ha) i cegielnię w Maruszach), Gorzyce z Teichhofem (od 1906, 683 ha), Jedłownik (od 1908, 211 ha), Moszczenicę z Elizabethgrund (284 ha), Mszanę (108 ha). W Gorzycach przebudował miejscowy pałacyk, zmieniając go na reprezentacyjną rezydencję myśliwską oraz zbudował założoną na planie podkowy leśniczówkę - wg projektu P. Schultze Naumburga. W swym majątku posiadał leśną (myśliwską) administrację podzieloną na cztery rewiry: Schloss Loslau, Gorzyce, Mszana Dolna i Jedłownik. Był też właścicielem Grodzieckiego Towarzystwa Kopalń Węgla oraz Zakładów Przemysłowych w Łużycach. Założył S.A. Brauhkohlenund Brikett Industrie, miał udziały w hucie Częstochowa i cementowni Silesia w Opolu. Zmarł 16.07.1917 r. Z mał-żeństwa z Emilią Antoniną Fuld (bankierówną z Amsterdamu) pochodziła córka Fritza - Marie Anne (później von Goldschmidt Rotschild) spadkobierczyni m.in. Gorzyc.

D. Jakubczyk