Czas na zielinki
Felieton Remigiusza Rączki
Moj to taki czas, że wszyndy kaj yno wejrzicie je zielono, a i roztomańtych Zielin nie brakuje. Tera ludziska sztyc halatajom, że jich sosik boli. A na to nojlepszy zarozki se wzionć pilulka. A niy lepszy erbnyć cosik z mądrości ludowej. Przeca ludzie piyrwej tak samo żyli jak my, a chyba tak nie halatali. I wcale nie byli mocniejsi od nos, yno wiedzieli co jeś i pić.
A piyli leśny tyj, kiery sami se rychtowali, ale i zielinki, kierych przeca moc w Moju.
Nojlepszo do zbiyranio w Moju je pokrziwa i mlycz kiery rychtyk mo na miano mniszek lekarski. O pokrziwie, to szłoby godać dłogo, bo też je to lite zdrowi. Nie dziwota, że sie kurzyntom, piltyntom, czy pultokom kronżało pokrziwy. Dycki sie godało, że pokrziwa je na rajmatyka – bezto wpaś do pokrziw je zdrowo. Ale jak se taki młode sztyngle urwiecie, ususzycie w ciymnym i zaparzicie tyj – to mocie pojynci jaki to je zdrowe. Bezmałaś obniżo cukier, ciśniyni, poprawio skora i włosy, ale nojważniejsze je to bomba witaminowo.
Tak samo zdrowy je nasz mlycz. Kwiotek działo moczopyndnie, zresztom ślońskie gospodynie go warzom i robiom s niego miod majowy. Korzyń uzaś je pierońsko dobry na wątroba i trowiyni, yno cza go zbiyrać dźiypiyro na jesień.
Kiery w zegrodce mo fefermynica, toż wiy, że łona terozki je ciemno jak heban, ale tyż łostro nimożliwie, bezto woda ś niom nojlepszo je jak człowieka suszy. Ale ususzono i zaparzono, jak boli żołądek pomogo jak rynkom odjon.
Piykno tyż w Moju je melisa. To tak jak by wos kiery wnerwioł. Cza yno ususzyć młode sztangielki i zaloć ciepłom, ale nie wrawom wodom.
Dużo je jeszcze roztomańtych zielinek, o kierych żech wom dzisio nie połosprowioł. Ale na pewno to jeszcze kiedyś zrobia. Miyjcie sie do prziszłego tydnia i dbejcie o sia. Pyrsk!
Zielinki – zioła
Fefermynica – mięta
Rajmatyka – reumatyzm
Pultoki – indyki
Pilynta – młode gęsi
Kronżać – siekać