Kącik ZUS

Prowadzę mały salon fryzjerski i zatrudniam na umowę o pracę młode fryzjerki. Jedna z moich pracownic bardzo często przynosi zwolnienia lekarskie. Sądziłam, że jej dziecko często choruje, ale ostatnio klientka, gdy pytając o moją pracownicę, czy odeszła z pracy, bo widziała ją w innym salonie fryzjerskim, to od razu skojarzyłam, że musi ona pracować wtedy, gdy bierze te zwolnienia. Nie mam żadnych dowodów, więc udaję, że było to jakieś nieporozumienie. Ale nie chciałabym być oszukiwana, jak mogę sprawdzić czy mój pracownik faktycznie choruje czy tylko symuluję, by dorabiać u konkurencji?

Najpierw należy doprecyzować dwie ważne kwestie, czyli upewnić się, jakie świadczenie otrzymuje Pani pracownik. Jeżeli jest to jeszcze wynagrodzenie za czas choroby (art. 92. kodeksu pracy), to każdy pracodawca ma prawo przeprowadzić kontrolę prawidłowości wykorzystania zwolnienia. Natomiast jeżeli jest to już okres pobierania zasiłku chorobowego, to zależy to od tego, czy zgłasza Pani do ubezpieczenia chorobowego 20 lub więcej osób. Jeżeli Pani firma zatrudnia wiele osób, tzn. spełnia warunek zgłoszenia do ubezpieczenia chorobowego co najmniej 20 osób, to może Pani kontrolować zwolnienia lekarskie także poza okresem wypłaty wynagrodzenia za czas choroby. W przeciwnym wypadku może Pani jedynie wystąpić w tej sprawie do ZUS - wtedy to urzędnik przeprowadzi kontrolę i zawiadomimy Panią o jej wynikach (wystąpić do ZUS może także duży przedsiębiorca, który posiada prawo do kontroli zwolnień lekarskich). Kontrola prawidłowości wykorzystania zwolnienia polega na wizycie w domu i sprawdzeniu, czy chory stosuje się do zaleceń lekarza, czyli np. czy leży w łóżku lub czy nie wykonuje czynności, które pogorszą stan jego zdrowia (np. malowanie ścian). Może to być także wizyta w miejscu, w którym podejrzewa się go o świadczenie pracy. Jeżeli stwierdzi Pani w trakcie kontroli, że pracownik wykorzystuje zwolnienie niezgodnie z jego celem lub wykonuje pracę zarobkową, to należy spisać protokół kontroli. Jeżeli kontrolowany nie zgłosi do niego uwag, to taki protokół jest podstawą do pozbawienia go prawa do świadczenia za cały okres zwolnienia.

Co to jest rekompensata z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze i komu przysługuje? Pracowałem na ciężarówce i chciałbym wiedzieć czy to mnie też dotyczy.

Rekompensata nie jest samoistnym świadczeniem pieniężnym. Stanowi ona dodatek do kapitału początkowego i łącznie z tym kapitałem podlega waloryzacjom, a w efekcie powiększa podstawę obliczenia emerytury. Rekompensatę obliczamy osobom, które pracowały w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. ZUS ustali rekompensatę za pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli: przed 1 stycznia 2009 r. pracował Pan w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez co najmniej 15 lat; nie ma Pan ustalonego prawa do wcześniejszej emerytury, np. do emerytury pomostowej; wystąpi Pan z wnioskiem o emeryturę w powszechnym wieku emerytalnym (60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn); dołączy Pan do tego wniosku świadectwo pracy lub zaświadczenie, które potwierdza, że wykonywał Pan pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Ważne! Nie obliczymy rekompensaty, jeśli wnioskuje Pan o wcześniejszą emeryturę. Wysokość rekompensaty zależy m.in. od: Pana stażu ubezpieczeniowego (okresów składkowych i nieskładkowych sprzed 1 stycznia 2009 r.); czasu, przez jaki wykonywał Pan pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przed 1 stycznia 2009 r.; obniżonego wieku emerytalnego określonego dla danego rodzaju pracy; wieku, który osiągnął Pan 31 grudnia 2008 r. Więcej szczegółowych informacji dotyczących zarówno rekompensaty, kapitału początkowego jak i ubiegania się o emeryturę uzyska Pan w każdej placówce Zakładu ubezpieczeń Społecznych na stanowisku „Doradcy emerytalnego”.