Kącik ZUS

Słyszałam, że od początku roku weszły przepisy, które podniosą mi emeryturę za ten czas, za czas opieki nad dziećmi mogę starać się o wyrównanie do swojej emerytury. Czy to prawda?

Zapewne miała Pani na myśli tzw. emeryturę EWK, zmiana która weszła w życie z początkiem 2022 r. To istotne przepisy dla osób, które zrezygnowały z pracy i przeszły na wcześniejszą emeryturę ze względu na konieczność sprawowania opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem tzw. emeryturę EWK. Od 1 stycznia 2022 r. mogą składać wnioski w ZUS o przyznanie świadczenia wyrównawczego. Świadczenie wyrównawcze przysługuje osobie uprawnionej do wcześniejszej emerytury na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 maja 1989 r. w sprawie uprawnień do wcześniejszej emerytury pracowników opiekujących się dziećmi wymagającymi stałej opieki (Dz.U. poz. 149) w kwocie niższej niż wysokość świadczenia pielęgnacyjnego pod warunkiem, że w dalszym ciągu sprawuje opiekę nad dzieckiem, z tytułu opieki nad którym nabyła prawo do wcześniejszej emerytury. Świadczenie to ustala się jako różnicę pomiędzy kwotą świadczenia pielęgnacyjnego a kwotą pobieranego świadczenia emerytalno-rentowego, czyli świadczenia jakie pobiera osoba uprawniona do EWK, z uwzględnieniem dodatków i świadczeń, z wyłączeniem dodatku pielęgnacyjnego. Przepisami objęte są osoby, które nabyły uprawnienia do EWK. To ok. 30 tys. osób. Świadczenie wyrównawcze nie będzie jednak przyznawane automatycznie. Osoby opiekujące się dzieckiem wymagającym stałej opieki otrzymują emeryturę EWK często w kwocie najniższej emerytury – teraz to 1250,88 zł. Tymczasem świadczenie pielęgnacyjne wyniesie od stycznia 2022 r. 2119 zł i do takiej kwoty osoby uprawnione do EWK otrzymają wyrównanie.

Po wypadku samochodowym nie mogę dojść do sprawności, kończy mi się zasiłek chorobowy, a przede mną jeszcze kilka operacji i co najmniej kilkuletnia rehabilitacja, dlatego nie mam szans na świadczenie rehabilitacyjne. Czy w takiej sytuacji należy mi się renta z ZUS?

Tak, w takiej sytuacji można starać się o renta z tytułu niezdolności do pracy. Przysługuje, jeśli ubezpieczony spełnia jednocześnie następujące warunki:

• jest niezdolny do pracy,

• posiada wymagany staż (okres składkowy i nieskładkowy), odpowiedni do wieku, w którym powstała niezdolność do pracy,

• niezdolność do pracy powstała we wskazanych przez ustawodawcę okresach składkowych lub nieskładkowych oraz w okresach pobierania świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego określonych w przepisach o świadczeniach rodzinnych lub zasiłku dla opiekuna określonego w przepisach o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ich ustania; warunek ten nie jest wymagany od osoby całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli udowodniła okres składkowy i nieskładkowy wynoszący dla kobiet co najmniej 20 lat, a dla mężczyzn co najmniej 25 lat,

• nie ma ustalonego prawa do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.

Podstawę do wydania decyzji w sprawie renty z tytułu niezdolności do pracy stanowi prawomocne orzeczenie lekarza orzecznika ZUS lub orzeczenie komisji lekarskiej ZUS. Lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska może stwierdzić:

• częściową niezdolność do pracy – gdy osoba utraciła (w znacznym stopniu) zdolność do pracy zgodnej z posiadanym przez nią poziomem kwalifikacji,

• całkowitą niezdolność do pracy – gdy osoba utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.