Kłopotliwy zabytek

Wokół zabytkowego kościółka pw. św. Marii Magdaleny od dawna toczy się ostra debata pomiędzy parafianami. Dwa lata temu kuria chciała przenieść kościółek do Wodzisławia Śląskiego. Księża powoływali się na dobro samego zabytku, który na nowym miejscu miał mieć szansę na renowację. Pomysł podzielił jednak parafian. Ostatecznie decyzją Śląskiego Konserwatora Zabytków pozostał na swoim miejscu, bo podróż mogła mu poważnie zagrażać. Problem wrócił, kiedy kilka miesięcy temu proboszcz zdecydował o zamknięciu kościoła, który jego zdaniem zagrażał bezpieczeństwu mieszkańców, a później całego terenu wokół kościoła, żeby uchronić go przed wandalami. Zdania we wsi znów się podzieliły. Niektórzy księdza proboszcza popierają, inni uważają, że nie można zabytku zamknąć na cztery spusty.

 

 

Jak się okazało, kłódka nie powstrzymała wandali. W nocy z 12 na 13 września, ktoś zdemolował ołtarz polowy znajdujący się na terenie kościółka. – To pierwszy taki wypadek, który zgłosiliśmy oczywiście do straży miejskiej. Na razie nic więcej nie wiemy. Wcześniej, owszem, znajdowaliśmy czasami rano puszki po piwie, stąd też wypłynęła decyzja, żeby zamknąć cały teren kościoła – mówi ksiądz proboszcz Piotr Cionaka. – Nie ma żadnego problemu, jeśli ktoś chce pozwiedzać zabytkowy cmentarz wokół kościółka. Można przyjść na parafię, my mamy klucz i chętnie pokażemy. Można też zadzwonić i się umówić – dodaje ks. wikary Witold Psurek. –  Nie wiem, czy zamykanie jest dobrą metodą, ale na takie zabytki czyha rzeczywiście dużo zagrożeń. Są podatne na zniszczenia, na zaprószenie ognia. Często też czas reakcji bywa długi, bo tak jak w tym przypadku, parafia jest w pewnym oddaleniu – mówi Barbara Klajmon Śląski Konserwator Zabytków.

Będą remonty?

 

Rozmowy o przyszłości kościółka trwają już od kilku lat. – Przenosiny do Wodzisławia miały służyć temu, żeby ten kościół nie podupadł w ruinę. Tam miała to być główna świątynia, miasto też miało środki na renowację – mówi ksiądz Witold Psurek. – W Bełku mamy ponad 3 tysięce wiernych i ten kościółek nie wystarczyłby na ich potrzeby, dlatego została wybudowana nowa świątynia. Parafia nie ma jednak środków na renowację Marii Magdaleny, bo to ogromne sumy. Ta przeprowadzka to była szansa dla kościoła, a teraz nie wiadomo, co będzie z nim za kilka lat, bo upływ czasu mu raczej nie służy – dodaje ksiądz. Jak zapewnia jednak Śląski Konserwator Zabytków, środki na renowację tego typu obiektów są, jednak to parafia jako właściciel kościoła, musi o nie aplikować. – To jest skomplikowana sprawa. Rozmowy z proboszczem o działaniach remontowych toczą się już od trzech lat. To parafia musi wystąpić do nas z takim wnioskiem. A fundusze są, bo można je pozyskać z budżetu naszego urzędu ochrony zabytków albo z urzędu marszałkowskiego. Strona kościelna musi jednak dojrzeć do tego, że trzeba to w końcu zrobić – mówi Barbara Klajmon.

 

 

Na przenosiny, do których parafia dążyła dwa lata temu nie zgodził się Śląski Konserwator Zabytków. Powodem było przede wszystkim zagrożenie, jakie mogła spowodować przeprowadzka, ale też unikatowa wartość kościółka, który jako jeden z nielicznych zachował się w swoim naturalnym otoczeniu. – Na terenie Rybnika i okolic jest kilka takich kościółków. Ten w Bełku jako jeden z nielicznych zachował się w swoim pierwotnym miejscu. Zachował się oryginalny parkan, cmentarz, starodrzewie. Trudno taką wartość jednym ruchem przekreślić. Poza tym z doświadczenia wiem, że przy przenosinach takich kościołów traci się około 50–80 % oryginalnego materiału – tłumaczy Barbara Klajmon. Być może już w przyszłym roku zabytkowy kościółek odzyska dawną krasę. Pomoc zaoferowała już gmina, która przekazała dotację na sfinansowanie dokumentacji konserwatorskiej, niezbędnej do wykonania robót remontowych. – W trosce o los kościółka w Bełku, działając na podstawie ustawy o ochronie zabytków, gmina przekazała dotację  na sfinansowanie dokumentacji konserwatorskiej w wysokości 24 tys. 400 zł. Wiemy, że dokumentacja jest już w opracowaniu – informuje rzecznik urzędu Hanna Piórecka-Nowak. Następny krok należy teraz do władz kościelnych, które muszą wystąpić o dofinansowanie jako właściciel obiektu. – Jak tylko dokumentacja projektowa trafi do nas do akceptacji, to już w przyszłym roku parafia będzie mogła występować o dofinansowanie. Liczymy, że tak się stanie i że w końcu zostanie wykonany kompleksowy remont – mówi Barbara Klajmon.

 

Beata Matuszek