Kazimierz Malczewski

ur. 05.02.1882, zm. 16.01.1969

ur. 5 lutego 1886 w Runowie. Należał do wielkopolskich animatorów życia narodowego. Pochodził z rodziny chłopskiej. Jego zasługi na gruncie narodowym w Raciborzu i Opolu są niepodważalne. Był idealistą i społecznikiem. Lista sprawowanych przezeń funkcji jest imponująca. Przed I wojną światową związany był z Towarzystwem Gimnastycznym „Sokół” (Wrocław). W okresie plebiscytowym został obdarzony bezgranicznym zaufaniem Wojciecha Korfantego. Kierownik sekretarza Komitetu Plebiscytowego przy Komisji Alianckiej; delegat z ramienia Zarządu Czerwonego Krzyża w Genewie; mandatariusz Głównej Komendy Państwowej; Członek Naczelnej Rady Ludowej. W 1919 r. organizował wybory do władz komunalnych. W trzecim powstaniu śląskim (w Brzeziu 1921 r.) doprowadził do zawarcia porozumienia pomiędzy dowódcą Powstańczego Pułku Raciborskiego A. Segetem a włoskim Pułkownikiem Salvianim w sprawie zapewnienia bezpieczeństwa miejscowej ludności cywilnej. Kierował tzw. Biurem Polskim w Raciborzu. Organizował (1921) straże gminne. W 1922 r. był zaangażowany w niesieniu pomocy uchodźcom, przesiedleńcom i prześladowanym. Od 1922 r. jeden z najwybitniejszych działaczy Związku Polaków w Niemczech. Objął prezesurę Dzielnicy Śląskiej z siedzibą w Opolu. W 1927 r. K. Malczewski został dyrektorem Banku Ludowego. Kierował nim do 1932 r. Banki Ludowe, podobnie jak redakcje gazet, były wtedy instytucjami o różnorodnych zadaniach. Liderzy stawali na czele polskich organizacji. Zasługą Malczewskiego było m.in. reaktywowanie T.G. „Sokół”. Wpierał (obok Banku Ludowego) „Rolnika”, „Ogrodnika” i „Strzechę”. Tak pracowity społecznik był jednak dyletantem w dziedzinie finansów. Malczewski wspierał bankrutującego „Rolnika”. Konieczna przy tym była chłodna kalkulacja, co odbywało się kosztem pryncypiów. Przed rozpoczęciem II wojny światowej przeniósł się do Opola. Bank Ludowy z trudem prosperował. W tym czasie założył księgarnię „Lektor” - prowadziła ją jego żona. Wojnę przeczekał w Górach Świętokrzyskich i w Radomsku. Po wojnie wrócił do Opola, gdzie 16 stycznia 1969 r. zmarł.

Benedykt Motyka