Julius Roger

ur. 28.02.1819, zm. 07.01.1865

ur. 28 II 1819 r. w Niederstotzingen k. Ulm w Wirtembergii. W Augsburgu ukończył gimnazjum. Mając 20 lat wstąpił do nowicjatu benedyktynów, który musiał po krótkim czasie opuścić ze względów zdrowotnych po czym, w 1839 r., rozpoczął studia filozoficzne na Uniwersytecie w Monachium. Niedługo potem przeniósł się ze stolicy Bawarii na studia medyczne do Uniwersytetu w Tybindze, które zakończył uzyskaniem doktoratu. Po ich ukończeniu wybrał się do Wiednia, gdzie odbył specjalizację w okulistyce. Miał zamiar poświęcić się karierze naukowej. Rozpoczął jednak od posady lekarza w wirtemberskim Mergentheim. W 1847 r. przybył na Górny Śląsk opanowany przez epidemie tyfusu. Został królewskim radcą sanitarnym i zamieszkał w pałacu księcia raciborskiego Wiktora I w Rudach. Był jego przybocznym lekarzem na polecenie teścia swojego mocodawcy. Po zażegnaniu epidemii i Wiośnie Ludów, w 1852 r., wyjechał na dodatkowe studia do Londynu. W latach 1858-1861, na miejscu drewnianych pocysterskich zabudowań klasztornych, zbudował szpital, którego fundatorem była książęca para Wiktor i Amelia. Kosztem zebranych od dobroczyńców 21 tys. marek, przebudował i zreorganizował mały szpitalik w Pilchowicach. Pomagał sierocińcowi w Lyskach koło Rybnika. W Rybniku rozpoczął budowę wielkiego i nowoczesnego wówczas szpitala dla kobiet. Szpital otwarto 8 IV 1868 r. trzy lata po jego śmierci. Roger wpisał się do historii jako wyśmienity entomolog. Odkrył i opisał około 400 nieznanych dotąd gatunków chrząszczy. W 1856 r. wyniki swych badań zebrał i opublikował w jednej pracy naukowej. Rok później wydał pozycję pt. „Co nieco o mrówkach”, zaś dwa lata przed śmiercią „O użytkowaniu skrzydeł chrząszczy”. Współpracował z prof. Gustawem Kaatzem, założycielem Związku Entomologów i Muzeum Entomologicznego w Berlinie. Wydał również kilka broszurek z tej dziedziny, jak np. „Coleoptera” (Spis dotychczas w Górnym Śląsku odnalezionych chrząszczy). Od około 1860 r. zaczął zbierać rzadkie na Śląsku ptaki, a w wolnych chwilach, tłumaczył na język niemiecki Horacego. W annałach polskiej folklorystyki znalazł się za sprawą spisanych przez niego i wydanych w 1863 r. we Wrocławiu „Pieśni ludu polskiego w Górnym Śląsku z muzyką”. Zebrał 546 pieśni z powiatów: raciborskiego, rybnickiego, lublinieckiego, kozielskiego, gliwickiego, cieszyńskiego, bytomskiego, kluczborskiego, pszczyńskiego, strzeleckiego i oleskiego. Dla 294 pieśni zapisał melodie. W swoim dziele porównywał swoje pieśni z tekstami i melodiami z innych regionów Polski czy też z sąsiednich narodów słowiańskich. Zmarł nagle, 7 I 1865 r., podczas polowania w rachowickim lesie. Przyczyną śmierci był udar serca.

Grzegorz Wawoczny