Ufaj w miłości, nie na drodze
Warunkiem korzystania z dróg jest przede wszystkim zasada przewidywania i myślenia.
Kierowca i pieszy powinni myśleć i przewidywać, co może się wydarzyć w przypadku nieprawidłowo wykonanego manewru. Szczególna ostrożność na drodze polega na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu zachowania uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniającej się na drodze w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie. Nie da się ukryć, że bardzo ważną rolę odgrywa tutaj rozsądek kierowcy i dokonana przez niego ocena zdarzenia.
Należy zwrócić szczególną uwagę na dzieci przebywające na chodniku, których beztroska budzi pewne zastrzeżenia. Warto obserwować zachowanie osoby nietrzeźwej przebywającej na chodniku, której ruchy wskazują na możliwość wejścia pod nadjeżdżający pojazd. Kierowca winien w czasie jazdy obserwować nie tylko chodnik, ale i pobocze, przylegające skarpy, na których może wypasać się bydło. Spłoszone przez przejeżdżające pojazdy zwierzęta mogą wbiec na jezdnię. Można jeszcze wymienić wiele podobnych okoliczności, które zobowiązują do zachowania szczególnej ostrożności.
Niewiele mówi się na kursach o ważnej zasadzie ograniczonego zaufania. W praktyce oznacza to, że postępowanie na drodze innych kierowców jest poprawne i nie budzi naszych wątpliwości, nie ma konieczności podejrzewania ich o możliwość spowodowania wypadku czy kolizji. Dopiero wtedy, gdy uczestnik ruchu zachowuje się odmiennie, nie przestrzegając przepisów, należy zastosować wobec niego zasadę ograniczonego zaufania. Rodzi się przypuszczenie, że może on zaszkodzić nam i innym osobom. Przykłady: pojazd wyjeżdża z drogi podporządkowanej z nadmierną prędkością, jedzie środkiem jezdni, nie włącza kierunkowskazów, itd.
Zlekceważenie obowiązku ograniczonego zaufania wobec innego uczestnika ruchu drogowego jest przestępstwem lub wykroczeniem, w zależności od skutków zdarzenia. Przykładem może być stanowisko Sądu najwyższego w wydanym wyroku: „Oskarżony miał szczególny obowiązek zachowania ostrożności, skoro obserwując jadący przed nim samochód zauważył, jak sam przyznał, dziwne zachowanie się kierowcy i zdawał sobie sprawę z tego, że wówczas powinien zatrzymać swój pojazd, ale tego nie uczynił i w konsekwencji doszło do wypadku”. Ograniczone zaufanie obowiązuje szczególnie w rejonie przystanków komunikacji publicznej, gdzie piesi często wychodzą na jezdnię sprzed autobusów, w rejonie targowisk, kościołów, przed przejściami dla pieszych. Przykładów nie brakuje. Nieprzestrzeganie tej zasady w połączeniu ze szczególną ostrożnością daje bezpieczeństwo na naszych drogach.
Władysław Szymura,
były wieloletni wykładowca,
instruktor szkolenia kierowców