W Niedobczycach działa Grupa Rekonstrukcji Historycznej
Początki GRH 18 Kołobrzeski sięgają 2011 roku, kiedy to dwóch członków Stowarzyszenia Ranger Survival Club postanowiło odtworzyć warunki i realia działania żołnierzy z okresu II wojny światowej.
Pomysłem udało się zarazić kolejne osoby i tak powoli kompletowano umundurowanie oraz wyposażenie osobiste. Był to m.in. pas główny, ładownice, manierka, plecak, koc. Przygotowywano także repliki broni oraz inwestowano w sprzęt zespołowy. Zarówno wojskowy jak i cywilny. Wszystko z zachowaniem realiów odtwarzanych czasów. Aktualnie GRH liczy 10 osób i koncentruje się na działaniach archeologii doświadczalnej oraz klasycznych działaniach rekonstrukcyjnych – udziałach w pokazach, inscenizacjach i uroczystościach.
Ważna jest więź
Pierwszym ważnym wydarzeniem dla GRH 18 Kołobrzeski był udział w Bitwie Wyrskiej w 2011 roku. Grupa wystawiła dioramę przedstawiającą obozowisko wojskowe i codziennie życie żołnierzy.
– W naszej grupie przyjęto szczególny sposób tworzenia więzi z rekonstruowaną postacią. Dążymy do tego, aby rekonstruktorzy nie byli jedynie manekinami przebranymi w historyczne mundury. Aby zwiększyć realizm i autentyzm rekonstrukcji, uwzględnić aspekt nieco mniej materialny, stworzyć swoistą więź z odtwarzanymi ludźmi i zdarzeniami, postanowiliśmy zastosować niespotykaną metodę. Każdy z członków naszej grupy rekonstruuje jedną, określoną postać żołnierza 1 Armii Wojska Polskiego. Nie są to jednak postacie historycznie autentyczne, gdyż żadne z nas nie czułoby się godne wcielać się w rolę osoby, która faktycznie walczyła na wojnie – mówi Joanna Podeszwicka, członkini stowarzyszenia, na co dzień mieszkanka Niedobczyc.
18 Kołobrzeski Pułk Piechoty wchodził w skład 6 Pomorskiej Dywizji Piechoty. Jednostka brała udział w forsowaniu Wisły, zdobyciu Warszawy i walkach na Pomorzu (m.in. przerywając umocnienia Wału Pomorskiego). Następnie Pułk wziął udział w zdobyciu Kołobrzegu, a były to jedne z najcięższych walk w terenie zurbanizowanym, w jakich brały udział polskie jednostki w okresie II wojny światowej. Kolejnym etapem szlaku bojowego pułku było forsowanie Odry oraz walki na terenie Niemiec. Warto wspomnieć i o tym, że 6 Pomorska DP została następnie przekształcona w 6 Pomorską Dywizję Powietrznodesantową, jeden z pierwszych elitarnych oddziałów wojska polskiego. Obecnie – po reorganizacjach lat 90. XX wieku – nadal funkcjonuje 18 Bielski Batalion Powietrznodesantowy im. kpt. Ignacego Gazurka w ramach 6 Brygady Desantowo-Szturmowej im. generała Sosabowskiego.
Medalion od AK
7 lutego 2015 roku w lasach Niewiadomia spotkały się dwie grupy rekonstrukcji historycznej: GRH Beskidy oraz GRH 18 Kołobrzeski. Efektem tego spotkania jest film pt. „Ryngraf”. Film ukazał się 1 marca 2015 roku. Data jest nieprzypadkowa, to dzień upamiętniający Żołnierzy Wyklętych.
Scenariusz filmu został oparty na historii Zbigniewa Chmielniaka, którego poznajemy w jednej z pierwszych scen. To mieszkaniec Zabrzega w powiecie bielskim. Jako dziecko pomagał w konspiracji, za co otrzymał od żołnierza AK medalion w kształcie tarczy. Tytułowy Ryngraf.
W filmie możemy obejrzeć atak żołnierzy sowieckich wraz z KBW na oddział AK. Przewaga liczebna wroga oraz siła ognia decyduje o klęsce AK. Po walce, ranny partyzant, zostaje dobity przez żołnierza sowieckiego, a zwłoki członków AK zostają ograbione z cennych rzeczy oraz broni. Świadkiem całego zdarzenia jest młody łącznik, który pod koniec filmu odbiera od nieżyjącego partyzanta ryngraf.
Na pytanie, czy Niedobczyce także doczekają się rekonstrukcji historycznej, Joanna Podeszwicka odpowiada: – Wszystko zależy od tego czy uda nam się zarazić młode pokolenie chęcią działania, ale również odkrywania historii. To ludzie tworzą miejsce, a my powinniśmy zachęcić turystów do odwiedzania Niedobczyc. Powinniśmy chronić tutejsze zabytki przed zapomnieniem, m.in. poprzez edukację. Ale powinna być to edukacja wciągająca. Historia musi przestać kojarzyć się młodzieży z zakurzonym parkietem i kapciami w muzeum – twierdzi mieszkanka Niedobczyc.
Szlakiem bunkrów
GRH 18 Kołobrzeski planuje w kwietniu marsz szlakiem bunkrów na granicy polsko-czeskiej. – Marsz chcemy zacząć w Owsiszczach, po drodze odwiedzając muzeum II wojny światowej w czeskiej miejscowości Hać. Szlakiem bunkrów chcemy dotrzeć do naszej siedziby w Prudniku – wyjaśnia Joanna Podeszwicka.
Wszystkie osoby zainteresowane historią jak i tematyką wojskową mogą kontaktować się ze Stowarzyszeniem Ranger Survival Club, którego siedziba znajduje się w Niedobczycach przy ulicy Hetmańskiej 86. Szczegółowych informacji udziela Joanna Podeszwicka (e-mail: podeszwickaj@gmail.com).
Mirosław Górka
Mirosław Górka – pracownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Rybniku, prowadzi od 2011 roku serwis www.trafrybnik.pl oraz profil T:RAF do Niedobczyc i Niewiadomia. Doktorant Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Od najmłodszych lat związany z Niedobczycami. Cały wywiad z Joanną Podeszwicką można znaleźć na stronie www.trafrybnik.pl w zakładce „7 pytań na 7 dni”.