Smog nas zabija. Podpowiadamy jak się bronić

– Jadąc na spotkanie do Rybnika pobłądziłam. Dzięki temu spędziłam jednak trochę czasu w centrum i muszę powiedzieć, że powietrze jest bardzo złe. Trudno się oddycha, drapie w gardle. Nie wiem jak odczuwają to mieszkańcy, którzy żyją tutaj na stałe – oni mogą tego problemu nie odczuwać tak wyraźnie – ale przyjezdni na pewno zauważą, że jest problem – twierdzi dr hab. n. med. Joanna Kasznia-Kocot – alergolog, która na co dzień pracuje naukowo na Śląskim Uniwersytecie Medycznym.

Balony z powietrzem

Smog to nie tylko problem Rybnika, ale całego świata – na co zwraca uwagę dr Kasznia-Kocot. – Najgorzej obecnie jest w Chinach. Tam doszło do tego, że rodzice, oczywiście ci zamożni, wysyłają swoje dzieci do takich szkół, w których są bardzo duże balony wypełnione czystym powietrzem, z którego dzieciaki korzystają w przerwach pomiędzy zajęciami – mówi Kasznia-Kocot i dodaje: – My musimy się jednak skupić na innych działaniach. Przede wszystkim zmniejszyć niską emisję. Ludzie muszą sobie uświadomić, jak zanieczyszczone powietrze wpływa na ich zdrowie, rujnuje je. Jeżeli problemu szybko nie rozwiążemy, będziemy mieć jak w Chinach – dodaje pani doktor i wymienia choroby, które są w dużej mierze pochodną zanieczyszczonego powietrza: zapalenia oskrzeli, nieżyty dróg oddechowych, różne infekcje u dzieci, a nawet udary mózgu, choroby układu krążenia, czy nowotwory górnych dróg oddechowych. – O tym jak niebezpieczny jest smog przekonali się Anglicy w latach 50-tych. Wtedy zmagali się z wielkim smogiem i zauważyli większą umieralność np. wśród mieszkańców Londynu. Paradoksalnie tych młodych, którzy musieli wychodzić z domów, aby chociażby dojść czy dojechać do pracy. Starsi nie wychodzili z domów i można powiedzieć, że dzięki temu przeżyli – twierdzi Kasznia-Kocot. Jej zdaniem najbardziej narażeni na niedogodności związane ze smogiem są dzieci, ludzie starsi i kobiety w ciąży. Problem mają również ludzie aktywni. – W takich warunkach, jakie często panują w Rybniku, uprawianie sportu, czy nawet chodzenie do pracy może być niebezpieczne – mówi alergolog.

Jak się bronić?

Żeby poprawić sytuację, wg Joanny Kasznia-Kocot, należy działać na wielu płaszczyznach. Począwszy od wykorzystywania nowych technologii, kończąc na odpowiednim odżywianiu. – Wiele rzeczy mogą zrobić samorządy, ale my sami również musimy podjąć działania. Powinniśmy sprawdzać, jakie jest powietrze, korzystając z dostępnych źródeł informacji, a tych jest na szczęście coraz więcej. Jeżeli normy są przekroczone – nie powinniśmy otwierać okien, zrezygnujmy wtedy ze spacerów czy biegania. I pamiętajmy o odpowiednim odżywianiu. Profilaktyka żywieniowa jest bardzo ważne. Powinniśmy mieć w diecie dużo warzyw, owoców, a ograniczyć np. czerwone mięso. Witaminy, odpowiednie minerały chronią nasze komórki i organizm przed działaniem toksyn – zapewnia alergolog z UM, która zwraca uwagę na jeszcze jeden aspekt. Chodzi o nasze wakacje. – Powinniśmy wyjeżdżać tam, gdzie jest czyste powietrze. Będzie to dla nas swoiste odtrucie organizmu – zachęca Kasznia-Kocot.

Palący mają gorzej

Dr Joanna Kasznia-Kocot obala również mit, że palącym papierosy – złe powietrze szkodzi mniej. – To nieprawda. Palenie tytoniu tylko zwiększa liczne zagrożenia, wzrasta głównie ryzyko nowotworu płuc, ale również jamy ustnej. Palacze być może mniej odczuwają bezpośrednio niedogodności jakie niesie za sobą smog, ale na pewno ich to nie chroni – zapewnia alergolog, która na zakończenie jeszcze raz apeluje, abyśmy wszyscy włączyli się w działania na rzecz walki ze smogiem.

Marek Pietras

Przykład idzie z dołu

Jak się okazuje, nie trzeba czekać – aż za walkę o czystsze powietrze wezmą się za nas – wszyscy dookoła. Przykładem świeci w tym temacie Rada Dzielnicy z Orzepowic. – W nawiązaniu do walki o lepsze, czystsze powietrze w naszej dzielnicy, zwłaszcza w okresie grzewczym, grupa mieszkańców dzielnicy Orzepowice zwróciła się z prośbą o rozpatrzenie możliwości doprowadzenia do dzielnicy Orzepowice ciepłociągu Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej, Zakładu Cieplnego Rybnik – można przeczytać na profilu RD portalu społecznościowego. Po ukazaniu się tej informacji członkowie Rady Dzielnicy zbierali informacje od chętnych do podłączenia się do ciepłociągu m.in. pod kościołem – po niedzielnych mszach. Ostatecznie do akcji zmierzającej do zmniejszenia poziomu niskiej emisji zgłosiło się 194 chętnych, którzy wyrazili zainteresowanie podłączeniem się do sieci ciepłowniczej. Nic tylko gratulować i naśladować.

(pm)

Sprawdź czym oddychasz

W okresie grzewczym warto sprawdzać czym oddychamy. Można to zrobić korzystając z portali internetowych bądź aplikacji na telefony.

Oto niektóre źródła:

WyjscieSmoga.pl

Informacje dotyczące stężeń pyłu zawieszonego PM10 w Rybniku (na stronie głównej) oraz baza wiedzy nt. rybnickich zanieczyszczeń.

monitoring.katowice.wios.gov.pl

Aktualne i historyczne informacje dotyczące zanieczyszczenia powietrza w województwie śląskim.

Smok-Smog

Aplikacja umożliwiająca stałe monitorowanie jakości powierza użytkownikom smartfonów

Spalanie odpadów, a prawo

Spalanie śmieci jest karalne. (Art. 191 ustawy o odpadach). W piecach i kotłach można spalać tylko to, co jest przewidziane jako ich paliwo, tj. węgiel, drewno, pellet. Żaden odpad z gospodarstwa nie jest przewidziany jako opał.

Strażnik miejski w Rybniku ma prawo wejść na teren prywatnej posesji i skontrolować, czy dochodzi do spalania odpadów (art. 379 ustawy Prawo ochrony środowiska). W przypadku stwierdzenia tego procederu mandat wynosi do 500 zł.

Jeśli właściciel nieruchomości nie przyznaje się do palenia odpadów, strażnik może pobrać próbki z kotła – w razie potwierdzenia właściciel, oprócz mandatu, ponosi także koszt badań laboratoryjnych (1 tys. do 1,6 tys. zł).

W razie odmowy przyjęcia mandatu sprawa jest kierowana do sądu. To może zakończyć się mandatem w wysokości do 5 tys. zł, a nawet karą pozbawienia wolności (art. 183 Kodeksu karnego).

Utrudnianie lub uniemożliwienie wykonania strażnikowi kontroli posesji jest przestępstwem i podlega karze pozbawienia wolności do 3 lat! (art. 225. § 1. Kodeksu karnego).

Czy naprawdę jest aż tak źle?

1398 – najbardziej dramatyczną sytuację pod względem zanieczyszczenia powietrza PM10 odnotowano w grudniu 2012 r. Rekordowy pomiar został dokonany 8 grudnia o godzinie 10:00 (1398 μg/m3)! Warto zwrócić uwagę, że dopuszczalny dobowy poziom stężeń pyłu PM10 wynosi 50 µg/m3.

5 – w raporcie WHO z 2014 r., w którym sklasyfikowano 1524 miasta z całego świata, Rybnik zajął niechlubne piąte miejsce w Europie pod względem zanieczyszczenia powietrza pyłem.

115 – przez tyle dni w 2014 r. były przekroczone dopuszczalne stężenie dobowe pyłu PM10. Według prawa normy te mogą być przekraczane jedynie przez 35 dni w roku.

1500% normy – szczególnie szkodliwym składnikiem rybnickiego powietrza w okresie grzewczym jest rakotwórczy i mutagenny benzo(a)piren. Jego stężenia w Rybniku należą do najwyższych w Polsce i Europie, 15-krotnie przekraczając dozwoloną roczną normę.