Ochrona chomika europejskiego w Jaworznie – etap II
Dotację w wysokości prawie 194 tysięcy złotych otrzyma Gmina Jaworzno na realizację zadania „Ochrona chomika europejskiego w Jaworznie – wzmocnienie bioróżnorodności miasta Jaworzna – etap II”. Decyzję w tej sprawie podjął Zarząd Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.
Chomik europejski jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem. Objęty jest krajowymi i międzynarodowymi aktami prawnymi, uznającymi ten gatunek za ściśle chroniony, wymagający ochrony czynnej oraz zakazującymi pogarszania stanu lub niszczenia terenów rozrodu lub odpoczynku. Jednocześnie gatunek ten jest poważnie narażony na wymarcie na całym terenie swojego występowania. W latach 2007-2009 na polach Jaworzna-Jeziorek zagęszczenia nor chomika europejskiego kształtowały się na niskim i średnim poziomie, a od 2010 roku obserwuje się ciągły spadek liczebności jego populacji. Dane te są potwierdzone monitoringiem przeprowadzonym w 2013 roku przez Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie oraz w 2014 r. przez Zakład Zoologii Systematycznej Uniwersytetu A. Mickiewicza w Poznaniu. Stan populacji określony został jako zły. W 2015 roku po wykonanych badaniach (w ramach zadania dofinansowanego ze środków WFOŚiGW w Katowicach) stwierdzono, że w rejonach występowania tego gatunku zagęszczenie nor było niskie i bardzo niskie – dając przy tym informacje o złym stanie całej populacji. Wnioski zostały potwierdzone poprzez badania genetyczne – wykazujące deficyt osobników heterozygotycznych. Na podstawie stworzonego w ramach tych badań modelu, mediana czasu do wyginięcia populacji jaworznickiej wynosi od 11 do 28 lat (maksymalnie 40 lat). Ze względu na fakt, że populacja chomików europejskich z Jaworzna jest odizolowana od innych populacji zamieszkujących obszar Górnego Śląska, konieczne jest zasilenie osobnikami z innego rejonu np. ze wsi Przybyszów lub z silniejszych populacji Pannonii z terenu Czech, np. z okolic Ołomuńca. W 2015 r. w ramach projektu odtworzono część siedlisk łączących poszczególne kompleksy zasiedlane przez chomiki, które powinny być w dalszym ciągu utrzymywane (min. 2,3 ha).
Głównym celem przedsięwzięcia jest przeciwdziałanie procesowi wymierania populacji chomika europejskiego na terenie Jaworzna. Dodatkowo będą chronione rzadkie i zagrożone gatunki roślin oraz zwierząt ekosystemów polnych. Podejmowane działania zaktywizują społeczność lokalną do działań na rzecz ochrony przyrody. Realizacja projektu umożliwi odtworzenie i poprawę siedlisk chomika w rejonie Jaworzna i uzyskanie informacji o zmienności genetycznej tego gatunku.
