Upamiętnili wybitnego nauczyciela

17 listopada w murach rogowskiej Szkoły Podstawowej odbyło się uroczyste odsłonięcie rzeźby przedstawiającej Antona Onderkę. Rzeźbę wykonał artysta Józef Burszyk – popularyzator życia i działalności Antona Onderki i jeden z pomysłodawców przedsięwzięcia. - Dostrzeganie tej najmniejszej lokalnej historii jest ogromnym darem dojrzałości. Tutaj się to udało. Uczniowie zaczęli sprawdzać swoją historię, pytać dziadków, czy aby na pewno w Bełsznicy była szkoła (obecnie dzieci z Bełsznicy uczą się w Rogowie – przyp. red.), a w niej pewien nauczyciel - mówiła podczas uroczystości Ilona Kisiel, dyrektor Szkoły Podstawowej w Rogowie. Symbolicznego przecięcia wstęgi odsłaniającej rzeźbę Onderki dokonał Henryk Goik, profesor Górnośląskiej Wyższej Szkoły Handlowej w Katowicach.

Anton Onderka w 1845 r. zasłyną jako twórca kompleksowego elementarza polsko-niemieckiego, zawierającego alfabet, zgłoskowanie, naukę moralności, poruszał tematy przyrodnicze i społeczne oraz wyjaśniał podstawy matematyki. Po odsłonięciu rzeźby odbyło się mniej formalne spotkanie promujące wydanie reprintu elementarza. Anton Onderka wierzył, że podstawą dobrego wykształcenia jest umiejętność zrozumienia tekstu niemieckiego (niemiecki był językiem urzędowym), dlatego tak ważne dla niego było nauczanie języka polskiego (ojczystego). Uważał, że bez porządnego nauczenia się języka ojczystego nie na mowy o nauczeniu się języka państwowego. Sam w przedmowach do poszczególnych wydań zwracał uwagę na zaniedbania w nauce języka ojczystego, które były jedną z przyczyn złego stanu oświaty. Elementarz był podręcznikiem o dużej wartości intelektualnej, o czym świadczy kilkakrotne wznowienie druku. Zawierał katechizm, powiastki i przysłowia. Podczas spotkania miał miejsce m.in. koncert zespołu „Bełszniczanki”, wykład Bartłomieja Gapińskiego oraz recytacje fragmentów elementarza.

Reprint elementarza został wydany w ramach projektu „Wznawiając materialne świadectwo tożsamości narodowej Antoniego Onderki”, realizowanego przez Gminne Centrum Kultury w Gorzycach i Szkołę Podstawową w Rogowie. Przedsięwzięcie obejmowało również lekcje w rogowskiej podstawówce o życiu i twórczości Antona Onderki, warsztaty rzeźbiarskie w bełsznickiej pracowni artysty Józefa Burszyka oraz konkurs na okładkę elementarza, który wygrała Karolina Lazar. 

Anton Onderka urodził się w 1815 r. w Pawłowie. Stamtąd po zakończeniu szkoły wyjechał do Głogówka, gdzie studiował w Seminarium Nauczycielskim. Po kilku latach nauczania w różnych placówkach oświatowych, w 1840 r. został rektorem w bełsznickiej szkole. Dziesięć lat później całkowicie zrezygnował z nauczania, przeprowadził się do Rudyszwałdu, gdzie do końca życia pracował jako referent biurowy. Zmarł w 1866 r.

(juk)