Co o kredytach wiedzieć powinieneś przed świętami?
Kredyt każdy miał, ma lub będzie mieć. I choć o kredytach mówi się sporo, warto uporządkować podstawowe pojęcia, aby wiedzieć – co brać pod uwagę, porównując oferty banków czy innych instytucji finansowych. Poniżej przedstawiamy pytania, które najczęściej trafiają do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Jaka jest różnica między kredytem a pożyczką?
Umowa pożyczki regulowana jest w kodeksie cywilnym, ale podlega także przepisom ustawy o kredycie konsumenckim. Umowa o kredyt podlega przepisom ustawy prawo bankowe i ustawy o kredycie konsumenckim. Umowa pożyczki może zostać zawarta ustnie, natomiast jeśli wartość pożyczki przekracza 500 złotych, powinna być zawarta pisemnie dla celów dowodowych. Co do zasady umowa kredytu bankowego powinna być zawarta na piśmie. Przedmiotem pożyczki mogą być pieniądze i inne rzeczy oznaczone co do gatunku np. przedmioty materialne. Natomiast przedmiotem kredytu są wyłącznie środki pieniężne. Pożyczka może być wykorzystana przez pożyczkobiorcę na dowolny cel, natomiast kredytu bank udziela na ściśle określony cel opisany we wniosku kredytowym – jest to tzw. zasada celowości kredytu.
Czy mogę wcześniej spłacić kredyt konsumencki?
Konsument ma prawo w każdym czasie do spłaty całości lub części kredytu przed terminem określonym w umowie. Co więcej, kredytodawca nie może uzależnić wcześniejszej spłaty kredytu od jego poinformowania przez konsumenta. Kredytodawca musi się rozliczyć z konsumentem w terminie 14 dni od dnia dokonania wcześniejszej spłaty kredytu w całości.
Czym jest rzeczywista roczna stopa oprocentowania kredytu?
Rzeczywista roczna stopa oprocentowania (RRSO) to oficjalne, wymagane przepisami, wyliczenie służące konsumentowi do porównania kosztów kredytów oferowanych przez różne instytucje finansowe. Uwzględnia się w nim nie tylko oprocentowanie pożyczanych pieniędzy, lecz także pozostałe koszty kredytu (w tym prowizje).
Co wchodzi w całkowity koszt kredytu?
Całkowity koszt kredytu to wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki. Chodzi w szczególności o odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże oraz koszty usług dodatkowych w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu (np. koszty składek ubezpieczeniowych). Nie dotyczy to jednak kosztów opłat notarialnych ponoszonych przez konsumenta.
Jakie może być maksymalne oprocentowanie pożyczki? Czy może ono wynieść 1000 proc.?
Zgodnie z art. 359 § 21 w zw. z art. 359 § 2 odsetki maksymalne nie mogą wynieść więcej niż dwukrotność odsetek ustawowych, a te są równe sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5% (obecnie wynoszą 10%). Do końca 2015 r. oprocentowanie pożyczek i kredytów ograniczone było do czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego.
Co to jest instytucja pożyczkowa?
W związku z wejściem w życie 11 października 2015 r. nowelizacji ustawy o kredycie konsumenckim uregulowana została możliwość udzielania pożyczek przez podmioty inne niż banki i SKOK–i. Z uwagi na brak definicji ustawowej często były one nazywane „parabankami” lub „firmami pożyczkowymi”. Obecnie, zgodnie z art. 5 pkt 2a ustawy o kredycie konsumenckim kredytodawców nieprowadzących działalności w formie banków lub SKOK-ów określa się mianem „instytucji pożyczkowych”.
Jaka jest różnica między bankiem a instytucją pożyczkową?
Bank to instytucja, której działalność jest szczegółowo regulowana w ustawie prawo bankowe. Instytucje bankowe podlegają ścisłemu nadzorowi, który sprawowany jest przez Komisję Nadzoru Finansowego. Środki finansowe lokowane przez konsumentów w bankach są zabezpieczone poprzez Bankowy Fundusz Gwarancyjny, który w przypadku niewypłacalności banku zwraca konsumentom ich pieniądze (do kwoty 100 tys. euro). Instytucje pożyczkowe nie są uprawnione do gromadzenia środków pieniężnych i obciążania ich ryzykiem, gdyż są to czynności bankowe, na których wykonywanie podmiot powinien uzyskać zezwolenie od Komisji Nadzoru Finansowego.
Czy instytucje pożyczkowe mają obowiązek ujawniania i wymiany informacji o zadłużeniu klientów tak jak banki w ramach BIK?
W związku z wejściem w życie nowelizacji ustawy o kredycie konsumenckim od 11 października 2015 roku instytucje pożyczkowe, jeśli uzyskają pisemną zgodę konsumenta, mogą przekazywać do BIK informacje niezbędne do oceny jego zdolności kredytowej. Natomiast od 11 września 2016 roku, jeśli instytucja pożyczkowa przekaże do BIK dane konsumenta, zobowiązana będzie również do aktualizowania informacji dotyczących całkowitej spłaty zobowiązań, ich wygaśnięcia lub o stwierdzeniu nieistnienia zobowiązania.
Jak sprawdzić wiarygodność instytucji, która pożycza pieniądze?
Zanim konsument zdecyduje się na kredyt w jakiejkolwiek instytucji, powinien sprawdzić, kto sprawuje nad nią nadzór. Komisja Nadzoru Finansowego sprawuje nadzór nad bankami, a od 27 października 2012 r. również nad SKOK–ami. Pozostałe instytucje udzielające pożyczek nie są nadzorowane przez Komisję Nadzoru Finansowego. Dodatkowy nadzór nad zgodnością umów z obowiązującymi przepisami prawa sprawuje Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który może badać wzorce umów, jak i sposób wykonywania umów niezależnie od tego, czy dana instytucja udzielająca pożyczek znajduje się pod nadzorem KNF.
Bank obiecuje tani kredyt. Jak sprawdzić, czy taki rzeczywiście będzie? O co zapytać zanim podpiszę umowę?
Podpisując umowę u jakiegokolwiek kredytodawcy należy dokładnie przeczytać umowę oraz zwrócić uwagę na wysokość Rzeczywistej Rocznej Stopy Oprocentowania (RRSO). Podpisując umowę, konsument powinien zapytać o: wysokość oprocentowania kredytu, wysokość opłat i prowizji z tytułu udzielonego kredytu, wysokość RRSO oraz całkowity koszt kredytu, zabezpieczenia, jakie konsument powinien przedstawić, aby otrzymać kredyt oraz ich wysokość, formę prawną działalności kredytodawcy.
źródło: Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów