Święta bez prezentów? Na Ukrainie to nic dziwnego
Podczas gdy w Polsce 6 stycznia katolicy obchodzą Uroczystość Objawienia Pańskiego nazywaną Świętem Trzech Króli, nasi wschodni sąsiedzi przygotowują się do Wigilii. Pewne obrzędy nie różnią się od polskich, a inne są całkowicie różne.
Zwyczaje i tradycje towarzyszące obchodom Świąt Bożego Narodzenia na Ukrainie przybliżył nam pochodzący z Drogomyśla (gminy położonej niedaleko polsko-ukraińskiej granicy) Petro Herasym, nauczyciel radlińskiej Sportowej Szkoły Podstawowej nr 2.
Czy w ukraińskim domu znajdziemy choinkę?
– Oczywiście, że tak. W moim rodzinnym domu żywa jodła czy sosna zawsze stała. Drzewko stroiło się w dzień lub w przeddzień Wigilii. A przyozdabianie należało do dzieci. Kolorowa i świecąca choinka jest ważnym punktem Świąt Bożego Narodzenia na Ukrainie. Bez niej nie byłoby odpowiedniego klimatu.
Jak wygląda w tradycji ukraińskiej przygotowanie stołu wigilijnego?
– Podobnie jak w Polsce znany jest Ukraińcom zwyczaj wkładania sianka pod obrus. W moim domu kładło się go dużo, nie tak symbolicznie, jak jest to tutaj. Praktycznie cały stół był wyściełany sianem. Co więcej, na czterech rogach stołu układa się główki czosnku, aby odpędzić złe duchy. Następnie stół jest przykrywany białym obrusem. Na tak przygotowanym stole ustawia się wigilijne potrawy i świece. Nie zapominamy również o pustym nakryciu dla nieznajomego.
A jakie potrawy znajdziemy na bożonarodzeniowym stole?
– Według tradycji dań powinno być 12. Ale różnorodność potraw zależy przede wszystkim od regionu. Zasada jest taka, że podaje się dania, które są owocem ziemi, pracy rąk ludzkim i darem od Boga. Na moim rodzinnym stole nie mogło nigdy zabraknąć kutii, która jest najważniejszą potrawą na wigilijnym stole. Przygotowana jest ona z ziaren pszenicy lub jęczmienia, bakalii, maku i miodu. Obowiązkowo musi się pojawić swojski pieczony chleb. Jest oczywiście prawdziwy barszcz ukraiński, kompot z suszonych owoców, grzyby, gołąbki z kaszą lub ziemniakami oraz pierogi. Znajdą się też grzyby w przeróżnych rodzajach. Podaje się również ryby, ale nie są one tak ważne, jak na polskim stole. Ważną potrawą jest też maczka, którą przygotowuje się z zaprażanej mąki. Zazwyczaj je się ją z gołąbkami lub pierogami. Na deser w ukraińskim domu podaje się ciasto i pączki.