Matka Boża Pokorna czczona w Rudach od 760 lat. Ks. Jan Szywalski przedstawia

Początki

Byłem kiedyś zaskoczony twierdzeniem byłego proboszcza z Rud, ks. Kopecia gdy stwierdził, że obraz Matki Bożej Pokornej jest najstarszym obiektem kultu maryjnego na Śląsku, starszym o przeszło sto lat od cudownej ikony Matki Bożej w Częstochowie. Byłem zdania, że obraz w Rudach jest, tak jak ten w Raciborzu, kopią obrazu Madonny z Częstochowy, tymczasem obraz w Rudach jest wzorowany na obrazie Matki Bożej Opiekunki Ludu Rzymskiego z bazyliki MB Większej w Rzymie. Do Rud przywieźli go ze sobą ojcowie cystersi z Jędrzejowa gdy w 1258 r. przybyli do Rud. Przedtem podarowali im go fundatorzy klasztoru i kościoła w Rudach, książęta raciborsko-opolscy. Ojcowie umieścili go w kościele wybudowanym na miejscu, a konsekrowanym w 1303 r.

Działalność cystersów

Zaproszenie tych zakonników do Rud okazało się wielkim błogosławieństwem dla raciborskiej ziemi. Cystersi żyli dewizą benedyktyńską „ora et labora” („módl się i pracuj”). Przy gotyckim kościele powstało potężne opactwo. Ojcowie zakładali wioski, prowadzili handel, zajmowali się rzemiosłem. Równocześnie rozwinęli i usprawnili uprawę ziemi, pielęgnowali warzywnictwo, hodowali bydło. W XVIII w. klasztor posiadał 7 młynów, 5 hut (w Rudach była ruda!), a w Łężczoku założyli rybne stawy.

Dbali też o edukację. W XIV w. powstała pierwsza przyklasztorna szkoła i biblioteka, w 1744 r. gimnazjum, a nieco później jedyne na Śląsku studium filozoficzno-teologiczne. Mieściła się też przy klasztorze szkoła muzyczna. Jest jeszcze coś co pozostało po nich: tu powstało bractwo św. Barbary, które rozwinęło kult tej świętej i trwa do dziś na Śląsku i nie tylko.

W 1683 r. nocował tu król Jan Sobieski podczas wyprawy na Wiedeń. Ujęty gościnnością ojców podarował im złoconą karocę.

Kościół

Cystersi mieli szczególną cześć do NMP Wniebowziętej i ten tytuł nadali kościołowi w Rudach. Kościół ten był miejscem modlitwy nie tylko dla nich, ale też dla rosnącej liczby pielgrzymów przybywających do cudownego obrazu. W XVIII wieku dobudowano z południowej strony kaplicę maryjną i tam umieszczono obraz. W budownictwie panował wtedy barok, dlatego kaplicę urządzono w tym bogatym, ozdobnym stylu, a następnie całemu kościołowi nadano wystrój barokowy.