Relikwie Krzyża Świętego
Marcin Luter kpił: „Gdyby zebrać wszystkie relikwie Krzyża razem, byłby to cały las”. Luter znany jest ze swego negatywnego stosunku do czci świętych, a do relikwii szczególnie. Sprzeciw wobec czci relikwii był jednym ze sztandarowych haseł reformacji. Jednak, jak stwierdzono, cząstki, uważane za relikwie Krzyża Świętego, stanowią najwyżej jedną trzecią drzewa zbawienia.
Relikwie Krzyża Świętego w Polsce
Najbardziej znanym miejscem kultu Krzyża Świętego w naszym kraju jest klasztor i bazylika Krzyża Św. na Łysej Górze w Górach Świętokrzyskich. Relikwie trafiły tu na początku chrześcijaństwa naszego kraju. Król węgierski, św. Stefan I posłał swego syna Emeryka (również świętego) na pielgrzymkę do grobu świętego Wojciecha w Gnieźnie. Na wyjazd dał mu relikwie drzewa Krzyża św., aby go strzegły od nieszczęść w drodze. W 1024 r. dotarł przez Kraków do Kielc i pozostawił cząstkę relikwii u benedyktynów na górze zwanej później Świętym Krzyżem. Następnie zawędrował do Wrocławia, gdzie również pozostawił cząstkę świętego drzewa, aż w końcu dotarł do Gniezna. Według innej tradycji relikwie otrzymali benedyktyni na Łysej Górze z Krakowa w 1306 r. od Władysława Łokietka.
Opactwo benedyktynów Św. Krzyża na Łysej Górze założył Bolesław Chrobry w 1006 r., przetrwało ono do kasacji w 1819 r. Obecnie opiekę duchową sprawują tam ojcowie oblaci.
Naukowcy, badając relikwie w 2002 r., stwierdzili, że drzewo pochodzi z czasów krzyżowania Chrystusa i prawdopodobnie jest z drzewa czarnej sosny występującej w Ziemi Świętej.
Katedra Krzyża Świętego w Opolu
Wielu z nas może zastanawiało się dlaczego w herbie miasta Opola obok orła piastowskiego jest po drugiej stronie połowa krzyża. Według tradycji w 1024 r. wrocławski biskup Klemens podarował Opolu relikwie (cząstkę?), otrzymane od św. Emeryka. Uważano to za tak zaszczytny dar, że włączono krzyż w herb miasta. Kościół opolski, dziś katedra biskupia, nosił już wtedy tytuł Św. Krzyża, co uzasadnia darowiznę biskupa wrocławskiego, któremu Opole podlegało.
Kościoły Krzyża Świętego w pobliżu Raciborza
Pietrowice–Gródczanki
Mamy w pobliżu Raciborza trzy kościoły pod wezwaniem Krzyża Św.. Najbardziej znany jest drewniany kościółek wtopiony w zieleń wielkich drzew w Pietrowicach–Gródczankach. W ub. roku obchodził swoje 350–lecie. Odpusty przy nim odbywają się dwa razy w roku: wg starego zwyczaju 2/3 maja – w dawne święto Znalezienia św. Krzyża – oraz 13/14 września. Wieczorem pierwszego dnia wychodzi procesja z parafialnego kościoła w Pietrowicach W. do pielgrzymkowego kościółka, a następnego dnia odbywają się tam nabożeństwa odpustowe. Pielgrzymom daje się tam do ucałowania relikwie Św. Krzyża. Trudno stwierdzić ich pochodzenie i ich autentyczność; brak dokumentów. Wyrazy czci wobec nich odnosimy jednak do osoby Jezusa Chrystusa ukrzyżowanego z miłości do nas.
Kościół w Raciborzu–Studziennej
Inna świątynia z tytułem Krzyża Św. znajduje się w Raciborzu–Studziennej. Znana jest z pięknych mozaik; znad ołtarza patrzy na nas ukrzyżowany Chrystus ze spokojnym, miłującym wzrokiem. Odpust odprawia się tu w niedzielę po 14 września.
I ten kościół szczyci się posiadaniem relikwii Krzyża Św. Jako były proboszcz mogę twierdzić, że są solidne podstawy, by wierzyć w ich autentyczność. Relikwiarz jest darem o. Bernarda Briksa, długoletniego przeora Ojców Oblatów w klasztorze przy sanktuarium Św. Krzyża na Łysej Górze. Relikwiarz jest bardzo stary. Pod szkiełkiem w środku małej monstrancji można zobaczyć dwie maleńkie drzazgi przyszyte na krzyż do czerwonego płótna.
Krzyżu najdroższy, nade wszystko święty
Coś mego Pana niósł konanie
Piękny i Niezwykły – mówią, żeś przeklęty
Lecz dobrze wiem – Tyś wybraniec
O, Krzyżu z Via Dolorosa
Mocnyś Ty mimo ran tak wielu
Na wieść o Tobie szepczą: zgroza!
Lecz ja Cię kocham, Przyjacielu.
(s. Rut, kamedułka ze Złoczewa)
