Godów hucznie upamiętni wybuch I powstania śląskiego

Od początku 1919 roku przez Górny Śląsk przetaczała się fala strajków. Do największej tragedii doszło w kopalni ,,Mysłowice”. 15 sierpnia 1919 roku przed bramą kopalni zgromadziło się około trzech tysięcy górników wraz z rodzinami, żądając wypłaty zaległych wynagrodzeń. Niemcy otworzyli ogień, zabijając siedmiu górników, dwie kobiety oraz trzynastoletniego chłopca. Wiadomość o masakrze zbulwersowała i zradykalizowała nastroje społeczne. Po zatrzymaniu m.in. Józefa Grzegorzka z Marklowice z dokumentami Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, grupa POW-iaków, znajdująca się w obozie w Piotrowicach koło Karwiny z Maksymilianem Iksalem na czele podjęła decyzję o wybuchu powstania 17 sierpnia 1919 roku o godz. 2.00. Rozkaz Iksala budził kontrowersje. Raz, że został wydany raptem na kilka godzin przed wybuchem walk, co uniemożliwiało należyte przygotowanie do walk, dwa - nie był to rozkaz dowództwa powstańczego. Nie wszystkie oddziały powstańcze więc go usłuchały. Sam Iksal decyzję o wybuchu powstania z ominięciem formalnego dowództwa tłumaczył rozbieżnościami istniejącymi w samym dowództwie, a dotyczącymi konieczności podjęcia walki: „A myśmy nie po to uchodzili z Górnego Śląska by siedzieć za kordonem bezpiecznie i przysłuchiwać się swarom naszych dowódców i jeszcze groźniejszym plotkom, które się szerzyły (…) Wciąż tylko dowiadywaliśmy się o odkładaniu terminu wybuchu powstania, a nasz gniew, nasze pragnienie zarówno odwetu, jak i powrotu na Górny Śląsk narastało”.

Ostatecznie powstańcy przekroczyli Olzę, zaatakowali Gołkowice oraz dworzec kolejowy w Godowie. Oddział sformowany z uchodźców śląskich w obozie w Piotrowicach, pod dowództwem Jana Wyglendy i Mikołaja Witczaka, stoczył pod wsią Godów zwycięską potyczkę z Grenzschutzem. Walki powstańcze w krótkim czasie objęły powiaty pszczyński, rybnicki, katowicki oraz te, w których był spory odsetek ludności polskojęzycznej. Po początkowych sukcesach oddziałów powstańczych, niemiecki Grenzschutz sprowadził posiłki. Powstańcy dysponujący bronią ręczną, nie byli w stanie przeciwstawić się broni maszynowej, artylerii, samochodom opancerzonym i pociągom pancernym. 24 sierpnia 1919 roku ze względu na beznadziejnie położenie oddziałów powstańczych oraz wzrastające represje ze strony władz niemieckich komendant główny POW i zarazem naczelny dowódca powstania Alfons Zgrzebniok wydał rozkaz zaprzestania walk.

(art)

16 i 17 sierpnia w czeskich Piotrowicach oraz na terenie gminy Godów odbędzie się szereg imprez i wydarzań mających upamiętnić 100-lecie wybuchu I powstania śląskiego

16 sierpnia – Dom Kultury Piotrowice k. Karwiny, Czechy

• godz. 18.00 Panel dyskusyjny „I Powstanie Śląskie w sztukach wizualnych, filmie i muzyce”, Prezentacja wystawy „Śląsk - droga do Niepodległej”
• godz. 19.30 Odsłonięcie tablicy upamiętniającej wybuch I Powstania Śląskiego
• godz. 20.00 Koncert „O mój Śląsku!” dedykowany 100. rocznicy wybuchu I Powstania Śląskiego w wykonaniu Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. S. Hadyny oraz Zespołu SBB
• około godz. 22.30 odbędzie się Rajd „W drodze ku wolności” – nocny rajd upamiętniający 100. rocznicę wybuchu I Powstania Śląskiego. Start z boiska sportowego INTER w Piotrowicach k. Karwiny, meta przy dawnym dworcu PKP w Godowie.

17 sierpnia – Godów, ul. Dworcowa

• od godz. 18.30 mobilizacja powstańcza przy ognisku, prezentacja wystawy „Śląsk - droga do Niepodległej”
• godz. 19.00 rekonstrukcja bitwy o Golgotę Godowską, jednej z pierwszych bitew I powstania śląskiego, złożenie kwiatów pod odrestaurowanym Pomnikiem Powstańców Śląskich
• godz. 20.00 multimedialny spektakl muzyczny w wykonaniu Zespołu Fanga, Grzegorza Płonki, Józefa Skrzeka.