Gabriela Lenartowicz o kuchni, stereotypach i polityce [DZIEŃ KOBIET]

- Gabriela Lenartowicz jest politykiem czy polityczką?

- Polityczką, ale nie przykładam ideologicznej wagi do używania feminatywów. Dobrze się czuję, kiedy język akceptuje nowe sformułowania a one znajomo brzmią w naszych uszach, wtedy zostają z nami na stałe. Niektóre już weszły do języka.

- Nie brzmi to już tak obco jak jeszcze 10 lat temu?

- Już teraz nie. Tak samo jak przyjęła się "posłanka", choć zdaniem językoznawców powinna być "posełka". Ale żywy język nie zawsze stosuje się do reguł. Na przykład mówi się o sędzi - kobiecie "sędzina" choć przecież "sędzina" to żona sędziego.

- Podobny "problem" mamy w powiecie raciborskim z panią Ewą Lewandowską, do której mówimy "starościna", choć to sformułowanie określało kiedyś żonę starosty.

- Tutaj najlepsza byłaby starostka, choć ta forma jeszcze się nie przyjęła. Ale mamy "przedszkolankę", choć to nie jest córka przedszkola tylko nauczycielka w przedszkolu. Z kolei odwrotnie, męskiej wersji w postaci słowa "przedszkolanek" już w ogóle sobie nie wyobrażamy. Myślę, że trzeba dać czas językowi - które formy zaakceptuje, a które nie. Uważam, że skuteczne nadążanie języka za zmianami społecznymi przychodzi samo i nie trzeba tego stawiać na ostrzu noża.

- Czyli nie obraża się pani, gdy ktoś mówi o pani jako o polityku czy też pani poseł?

- Nie, absolutnie.

- W swojej karierze była pani dziennikarką, naczelniczką w Raciborzu, a później w Rybniku, radną sejmiku, prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, wicemarszalek województwa, wicewojewodą i posłanką. Czy na którymkolwiek z tych szczebli kariery spotkała się pani z jakąś formą dyskryminacji ze względu na płeć?

- Osobiście nie spotkałam się z jakimś innym traktowaniem z tego względu. Czasem wręcz przeciwnie; na przykład, w zarządzie Funduszu byłam jedyną kobietą a miałam 4 zastępców - mężczyzn.

Myślę, że o tym, co decyduje, czy kobiety czują się dobrze w swojej skórze w życiu publicznym, są częściej stereotypy niż osobiste doświadczenia. Ale te negatywne stereotypy, jeśli chodzi o obecność kobiet w życiu publicznym, tkwią tak samo w głowach mężczyzn jak i kobiet. Nie chodzi tu o antyfeminizm. Po prostu obracamy się w obrębie wyobrażeń i tradycji, które niewątpliwie historycznie ograniczały rozwój kobiet i nadal nie są dla kobiet korzystne. Mówię o rozwoju w sferze publicznej oraz w tych, które są postrzegane jako męskie. Ten szklany sufit istnieje i jeszcze raz podkreślam - on tkwi nie tylko w głowach panów, ale również w naszych głowach, w głowach kobiet.

Ale stereotypy się zmieniają. Też w postrzeganiu roli w rodzinie. Weźmy na przykład realizowanie się mężczyzn w roli opiekuńczych ojców - to jest ogromna, pozytywna i autentyczna zmiana zachowań.

W parach także coraz częściej zdarza się, że o karierze nie decyduje płeć a to, kto ma po temu aktualnie szansę lub predyspozycje, a drugą strona tę osobę wspiera.

To pozytywy. Ale, niestety nadal bardzo silny jest stereotyp dotyczący oczekiwania wyłącznie od kobiety opieki nad starszymi czy niepełnosprawnymi członkami rodziny. Takie jest oczekiwanie ze strony rodziny i społeczeństwa, ale również ze strony samych kobiet. Nie jest to nic zdrożnego, ale niedobre i niesprawiedliwe jest w tym to, że kobiety czasem pozostają tą opieką niewspółmiernie obciążone lub wręcz same.