Aktywność fizyczna latem a ryzyko urazów

„Należy pamiętać, że każda dyscyplina sportu niesie z sobą ryzyko urazu czy kontuzji bez względu na to czy jest to wymiar zawodowy czy rekreacyjny”, mówi mgr Grzegorz Niechaj, zawodowo fizjoterapeuta pracujący w żorskiej Sport-Klinice, a prywatnie pasjonat kolarstwa.

Jak uniknąć urazów w sezonie letnim? Jak przygotować się do uprawiania sportu i na co zwrócić szczególną uwagę? Na te i inne pytana znajdziesz odpowiedź w poniższym artykule.

Zaobserwuj profil Sport-Kliniki, aby być na bieżąco!

Z jakimi urazami najczęściej zgłaszają się pacjenci do poradni w Sport Klinice w sezonie letnim?

Sezon letni tak naprawdę rozpoczyna się od wiosny, ponieważ wtedy możliwość aktywności sportowej na zewnątrz wzrasta. Należy pamiętać, że każda dyscyplina sportu niesie za sobą ryzyko urazu czy kontuzji bez względu na to czy jest to wymiar zawodowy czy rekreacyjny. Najczęstszymi problemami, z jakimi zgłaszają się Pacjenci są ostre urazy kończyn górnych oraz dolnych – od złamań kości po skręcenia stawów. Najbardziej powtarzające się okoliczności powstawania tych urazów to urazy kończyn w wyniku zabaw, np. skoków na trampolinie ogrodowej, gdzie cierpią stawy skokowe oraz kolanowe, piłka nożna – najczęściej halowa albo na orliku, bieganie i wynikające z niego problemy przeciążeniowe, a także poważne upadki na rowerze, rolkach oraz hulajnogach, których efektem są urazy w obrębie czaszki, obojczyków, stawów ramiennych oraz nadgarstków.

Wodne sporty wysokoenergetyczne charakteryzują się urazami w obrębie kręgosłupa. W sezonie letnim również zgłaszają się pacjenci niezdiagnozowani po sezonie zimowym. Najczęściej są to przeciągające się problemy w obrębie kolan po urazach narciarskich.

Czy urazy, o których Pan opowiada kończą się najczęściej zabiegiem operacyjnym?

Niestety muszę odpowiedzieć, że to zależy od wielu czynników. W Sport-Klinice mamy to szczęście, a raczej możliwość, że pacjent jest zaopiekowany kompleksowo, zgodnie z naszym motto – „aby ruch był przyjemnością – od diagnozy do rehabilitacji”. Pacjent w klinice uzyska pomoc u lekarza ortopedy, zrobi badanie obrazowe (RTG, MRI, TK) i na podstawie zebranych informacji zostaje podjęta decyzja odnośnie leczenia operacyjnego albo zachowawczego.

Jak wygląda proces rehabilitacji po zabiegach w Sport-Klinice?

Każdy pacjent operowany w klinice dostaje wytyczne rehabilitacyjne na pierwsze 2 tygodnie po zabiegu. Po tym czasie jest możliwość umówienia się na konsultację fizjoterapeutyczną w celu oceny stanu operowanego stawu oraz określenia indywidualnego planu działania. Wyróżnia nas ciągła współpraca na linii pacjent - fizjoterapeuta - lekarz. Daje to lepszą kontrolę nad procesem usprawniania, który może trwać od 6 tygodni do roku w zależności od danego przypadku klinicznego.

Czy w takim razie możemy w jakimś stopniu zmniejszyć ryzyko urazów?

Znowu – jest to aspekt wieloczynnikowy. Na czynniki modyfikowalne mamy wpływ i są to np. masa ciała, ogólne przygotowanie fizyczne, przygotowanie specyficzne do danej dyscypliny. Natomiast na czynniki zewnętrzne nie mamy dużego wpływu i wypadki losowe niestety się zdarzają. W klinice prowadzimy zajęcia z fizjoterapeutą przygotowujące do sezonu zimowego oraz letniego. Ten proces rozpoczynamy od dokładnego wywiadu oraz oceny motorycznej w dziale Diagnostyki Funkcjonalnej. Na tej podstawie staramy się tak dobrać trening medyczny, aby podopieczny był przygotowany do ulubionego sportu. 

Jazda na rowerze staje się coraz popularniejsza w naszym kraju. Jakie są najczęstsze kontuzje rowerzystów?

Tak to prawda. Można przyjąć, że faktyczna sprzedaż rowerów na polskim rynku wyniosła 1-1,5 mln sztuk w 2022 roku, z czego nawet 200-300 tys. sztuk mogły stanowić rowery elektryczne.

Wydaje się, że jazda na rowerze to sport mało kontuzjogenny. Badania pokazują, że jeśli prędkość rowerzysty w trakcie upadku jest wyższa niż 25 km/h, wzrasta ryzyko doznania urazowego uszkodzenia mózgu. Badacze dookreślają, że jest to zasięg od 26 km/h do 45 km/h. Oprócz wypadków w wyniku nadmiernej prędkości oraz braku kontroli nad rowerem najczęstsze problemy z jakimi zgłaszają się pacjenci to bóle odcinka szyjnego, drętwienia palców oraz bóle w obrębie nadgarstków, neuralgia nerwu sromowego, czyli bóle oraz drętwienie w obrębie krocza, bóle w przednim oraz bocznym przedziale kolana. Jeśli myślimy na poważnie o jeździe na rowerze w wymiarze amatora–wyczynowego, warto rozważyć przed zakupem roweru Bikefitting, czyli proces doboru indywidualnych ustawień i prawidłowej pozycji na rowerze. Taka usługa pomoże nam "dopasować" rower do nas oraz, co ważniejsze, nas do roweru.

Coraz więcej Polaków stawia sobie ambitne plany przebiegnięcia maratonu, „pokonanie” triatlonu czy zdobycie naprawdę wysokich szczytów górskich. Czy w przygotowaniu do tego typy wyzwań fizjoterapeuta jest w stanie pomóc?

Odpowiedz brzmi: tak! Praca z fizjoterapeutą jest kolejną cegiełką w osiągnięciu określonego celu. Zauważamy coraz większą świadomość pośród pacjentów. Osoby uprawiające sport amatorsko robią to bardzo często kosztem życia rodzinnego, zawodowego, bez przygotowania fizycznego, bez regeneracji. To wszystko wpływa na zwiększenie ryzyka jakiejkolwiek kontuzji! 

Pamiętajmy, że jedna wizyta u fizjoterapeuty wiele nie zmieni. Usprawnianie to jest proces, który wymaga czasu, podczas którego poznajemy naszego pacjenta. To relacja trener-zawodnik.

O Sport-Klinice: klinika ortopedyczna mieszcząca się przy ul. Bankowej 2 w Żorach to miejsce ukierunkowane na leczenie schorzeń i urazów narządów ruchu u dorosłych oraz dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem urazów sportowych. Sport-Klinika specjalizuje się w małoinwazyjnych zabiegach operacyjnych metodą artroskopową, w szczególności są to zabiegi rekonstrukcyjne i naprawcze stawu kolanowego i ramiennego. Rehabilitacja i fizjoterapia w Sport-Klinice skierowana jest do osób po zabiegu operacyjnym, jak również do pacjentów z urazami oraz schorzeniami, które nie wymagają leczenia operacyjnego.

Ortopedia oraz rehabilitacja w Sport-Klinice są skierowane zarówno do Pacjentów dorosłych, jak i do dzieci, a zabiegi operacyjne są wykonywanie prywatnie oraz refundowane ze środków NFZ.