Utrzymanie wałów przeciwpowodziowych - na czym polega i ile kosztowało od 2018 roku?

Utrzymanie wałów przeciwpowodziowych

Aby zachować funkcjonalność wałów i zapewnić bezpieczeństwo mieszkańcom, przeprowadzanie prac utrzymaniowych jest koniecznością. W działaniach tych Wody Polskie współpracują z Regionalnymi Dyrektorami Ochrony Środowiska lub władzami lokalnego samorządu, w przypadkach, gdy prace wymagają ich zgody.

W przypadku zauważenia potrzeby pilnych prac wzdłuż rzeki Odry Wody Polskie proszą o natychmiastowe zgłoszenie tego faktu pod całodobowy numer telefonu: 22 470 10 01.

Zgłoszenia będą przyjmowane przez całą dobę, a pracownicy terenowi mają niezwłocznie realizować zgłoszone interwencje.

Koszenie skarp wałów

Podstawowym zadaniem w ramach utrzymania wałów przeciwpowodziowych jest koszenie ich skarp. Jest to konieczne, aby zapobiec porośnięciu wałów przez krzewy i drzewa, co mogłoby osłabić strukturę wałów oraz utrudniać ich inspekcję. Prace te są realizowane mechanicznie, a ich harmonogram zakłada dwukrotne koszenie w ciągu roku:

• Pierwsze koszenie – przełom czerwca i lipca (koszenie gęstych i twardych porostów).
• Drugie koszenie – przełom września i października (koszenie rzadkich i miękkich porostów).

Wyłanianie wykonawcy prac

Aby koszenie mogło się odbyć, musi zostać opracowany roczny plan finansowy na prace utrzymaniowe wykonywane w ramach dostępnych środków. Następnie muszą zostać dopełnione wszelkie procedury przetargowe.

Prace realizowane przez Wody Polskie

Oprócz zadań wykonywanych przez zewnętrznych wykonawców na podstawie umów, Wody Polskie realizują także prace utrzymaniowe samodzielnie, własnymi siłami. Dzięki wykwalifikowanej kadrze oraz odpowiedniemu zapleczu technicznemu (ciągniki, kosiarki), prace takie jak koszenie wałów są prowadzone przez pracowników terenowych Zespołów Wsparcia Technicznego i Zespołów Obiektów Hydrotechnicznych.

Naprawa uszkodzeń wałów – w zgodzie z RDOŚ

Częstym problemem są nory w skarpach wałów, które mogą powstawać w wyniku działalności zwierząt. W takich przypadkach przeprowadzane są naprawy, polegające na zasypywaniu dziur ziemią oraz zabezpieczaniu skarp, np. poprzez montaż siatki metalowej pod powierzchnią gleby. Prace te mogą wymagać uzyskania zgody Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska na odstępstwa od przepisów dotyczących ochrony dzikiej przyrody, zgodnie z ustawą o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 r.

Konserwacja budowli wałowych

Na wałach przeciwpowodziowych znajdują się różnorodne budowle hydrotechniczne, takie jak przepusty wałowe, śluzy czy syfony, które również wymagają regularnej konserwacji. Zakres tych prac jest ustalany indywidualnie i zależy od rodzaju oraz stanu technicznego obiektów.

Usuwanie drzew – na zgodę samorządu

W międzywalu niekiedy znajdują się drzewa i krzewy, które mogą stanowić przeszkodę dla przepływu wód, a porwane z falą wezbraniową – naruszyć konstrukcję wału. Zgodnie z art. 83 Ustawy o ochronie przyrody, każda wycinka drzewa wymaga uzyskania zgody właściwego wójta, burmistrza, prezydenta. Obowiązujące w tym zakresie obostrzenia związane z terminami realizacji prac oraz koniecznością uzyskania niezbędnych zgód i pozwoleń na ich realizację to tylko część czynników wpływających na opóźnienia.

Przeglądy i kontrole

Wały przeciwpowodziowe, jako obiekty budowlane, muszą być regularnie poddawane przeglądom oraz kontrolom technicznym. Przeglądy te pozwalają na wykrycie ewentualnych uszkodzeń, przesiąków czy innych problemów, które mogą wymagać przeprowadzenia remontów lub modernizacji. Wały są również oceniane pod względem stanu technicznego i bezpieczeństwa, ponieważ czasowo piętrzą wodę.

Nakłady finansowe na prace utrzymaniowe

Od 2018 roku na utrzymanie wałów przeciwpowodziowych oraz międzywala PGW Wody Polskie przeznaczyły łącznie 292 mln zł. Z tej kwoty 172,5 mln zł wydano na prace związane z koszeniem oraz usuwaniem drzew i krzewów. - Około 8638 kilometrów wałów generuje duże koszty, które z roku na rok rosną. Przygotowywanie planu finansowego z roku na rok musi zakładać coraz to wyższe koszty. Także ze względu na oddawaną do użytku nową infrastrukturę - podsumowują Wody Polskie.