Powstaniec - prezydent - ksiądz. TMZR uczci 130. rocznicę urodzin kuźnianina Adama Kocura

Od konkursu po grę miejską

Jednym z elementów obchodów był edukacyjny projekt, którego realizacji podjęła się Szkoła Podstawowa im. Jana Wawrzynka w Kuźni Raciborskiej na czele z dyrektor Kingą Apollo i nauczycielką Sabiną Chroboczek-Wierzchowską. W jego ramach przeprowadzono konkurs wiedzy o Adamie Kocurze, konkurs plastyczny oraz grę miejską, która odbyła się na ulicach miasta. Podsumowanie zorganizowano w piątek, 25 października w sali widowiskowej Miejskiego Ośrodka Kultury, Sportu i Rekreacji w Kuźni Raciborskiej.

Uczniowie klasy 7A zaprezentowali wiersze poświęcone zasłużonemu kuźnianinowi. Od lewej: Adrian Janosz, Alan Jankowski i Wojciech Czerniej

Udział w tym niecodziennym wydarzeniu - poza uczniami i ich opiekunami - wzięli: komendant Komendy Powiatowej Policji w Raciborzu podinsp. Marek Ryszka, rzecznik prasowy KPP w Raciborzu sierż. sztab. Joanna Wiśniewska, zastępca komendanta Komisariatu Policji w Kuźni Raciborskiej asp. sztab. Piotr Wydra, przewodnicząca kuźniańskiego koła Towarzystwa Miłośników Ziemi Raciborskiej Rita Serafin, kierownik referatu edukacji, sportu i promocji w Urzędzie Miejskim Anna Mainusz, sympatycy szkoły - Halina Wyjadłowska i Jan Kluska oraz dyrektor MOKSiR Anna Gasidło.

Wierszem i kredką o Kocurze

Piątkowe spotkanie otworzyła trójka siódmoklasistów miejscowej placówki oświatowej: Wojciech Czerniej, Alan Jankowski i Adrian Janosz, którzy odczytali wiersze napisane przez Jana Kluskę, a których bohaterem był właśnie słynny kuźnianin.

Kadr z filmu "W służbie Polsce, w imię Boga", na którym z lewej strony widać ks. Adama Kocura

Kolejnym punktem była multimedialna prezentacja z przeprowadzonej gry miejskiej. Trzeba przyznać, że rozwieszone w różnych częściach Kuźni Raciborskiej wizerunki czarnych kotów niejednego mieszkańca wprawiały w osłupienie. A te znaleźć można było m.in. przy kościele, na słupie ogłoszeniowym, przy pomniku św. Jana Nepomucena, jak również... przed wejściem do kuźniańskiego Komisariatu Policji.

Następnie, przystąpiono do nagrodzenia uczniów, którzy uzyskali najlepsze wyniki w szkolnych konkursach. Na scenę poproszono: Dominikę Rurarz i Jakuba Urbańca z kl. 6A (konkurs wiedzy) oraz Paulinę Skolik, Laurę Śmieję, Natalię Okoń i Anastazję Mentelską (konkurs plastyczny). Ponadto, nagrodzono zwycięzców konkursu recytatorskiego pn. "Jesienne Bajanie. Moja mała ojczyzna". Laureatami zostali: 1 m. Julia Tatarczyk (kl. 5B); 2 m. Aleksandra Zalega (kl. 7B); 3 m. Helena Kojder (kl. 8A), a także Anna Piontek (kl. 7A), Lena Poloczek i Bartosz Ptak (oboje z kl. 5A), którym przyznano wyróżnienia.

Film i uroczysta gala

Ostatnim punktem podsumowania pierwszego etapu był pokaz 25-minutowego filmu dokumentalnego o Adamie Kocurze w reż. Wojciecha Królikowskiego, zrealizowanego kilka lat temu przez TVP Katowice, zatytułowanego "W służbie Polsce, w imię Boga". Dokument zawiera mnóstwo archiwalnych zdjęć oraz nagrań, gdzie widzimy kuźnianina jako głównego komendanta Policji Województwa Śląskiego, prezydenta Katowic, a wreszcie - księdza, którym został w 1951 roku.

- Jest mi niezmiernie miło, że mogłem uczestniczyć w tym przedsięwzięciu. Świetnie połączyliście zabawę z kształtowaniem postaw patriotyzmu. Mamy tutaj naprawdę wielkiego bohatera, jakim był Adam Kocur. Musimy pielęgnować tę pamięć, a przez takie inicjatywy wiem, że pamięć o nim nie zaginie. Kuźnia Raciborska to dobre miejsce i dzięki takim osobom, które macie obok, wierzę, że wasz rozwój pójdzie we właściwym kierunku - powiedział komendant Komendy Powiatowej Policji w Raciborzu podinsp. Marek Ryszka

W filmie tym wystąpili: dyrektor Muzeum Historii Katowic Jadwiga Lipońska-Sajdak, prof. Danuta Sieradzka z Instytutu Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, będąca autorką broszury o Adamie Kocurze, abp Szczepan Wesoły, Antoni Steur z Muzeum Historii Katowic, wnuczki siostry ks. A. Kocura Marii Grzesik - Bożena Antes-Maciejczyk i prof. Janina Rybicka, a także ówczesny prezydent Katowic Piotr Uszok.

Kolejnym, ważnym przedsięwzięciem, mającym na celu upamiętnienie pochodzącego z Kuźni prezydenta Katowic będzie mieć miejsce w czwartek, 14 listopada. Za jego organizację odpowiada z kolei Towarzystwo Miłośników Ziemi Raciborskiej. Tego dnia w Miejskim Ośrodku Kultury, Sportu i Rekreacji odbędzie się uroczystość, której głównym punktem będzie występ Orkiestry Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach. Przypomnijmy, że katowicka komenda od 2019 r. nosi imię Adama Kocura (kuźnianin pełnił funkcję komendanta głównego w latach 1926-1928). - To chyba największa atrakcja, bo są to profesjonalni muzycy z fantastycznym repertuarem i wykonaniem. Ponadto, pokażemy prezentację multimedialną, na której przedstawimy sylwetkę Adama Kocura, a na wystawie fotograficznej, na piętrze domu kultury, można będzie obejrzeć zdjęcia i dokumenty związane z jego życiem i działalnością. Uroczystość ma charakter otwarty, wobec czego już dziś zapraszamy lokalną społeczność do udziału w tym wyjątkowym wydarzeniu - mówi przewodnicząca koła TMZR w Kuźni Raciborskiej Rita Serafin.

- To była dla mnie niesamowicie wielka przygoda. Serdecznie dziękuję za przygotowanie tego wydarzenia w imieniu żyjących najstarszych kuźniańskich nauczycieli, a także najstarszych mieszkańców Kuźni Raciborskiej. Jeżeli będzie taka wasza wola, będziecie organizatorami 150. rocznicy urodzin Kocura. Może dane wam będzie odkryć jakieś kolejne ważne informacje dotyczące naszego krajana. Życzę wam, aby wszystkie kolejne rocznice urodzin, które będziecie chcieli organizować, świętowali w zdrowiu i radości oraz przy sukcesach naszej małej ojczyzny - Kuźni Raciborskiej - powiedział z kolei 88-letni Jan Kluska, który był współorganizatorem obchodów 100-lecia urodzin ks. dra Adama Kocura

Patronat honorowy nad galą objęli Komendant Wojewódzki Policji w Katowicach nadinsp. Mariusz Krystyniak oraz Prezydent Miasta Katowice dr Marcin Krupa. Zaproszenie - prócz lokalnych samorządowców, dyrektorów i szefów jednostek pozarządowych - skierowano również m.in. do Zasadniczej Szkoły Zawodowej nr 3 w Katowicach-Janowie, który nosi imię A. Kocura oraz dyrekcji Panteonu Górnośląskiego w Katowicach.

Kim był Adam Kocur?

Adam Kocur urodził się 1 maja 1894 r. w Kuźni Raciborskiej. Był uczestnikiem powstania wielkopolskiego, powstań śląskich, duchownym, a przede wszystkim - drugim po Alfonsie Górniku (również rodowitym kuźnianinie) - prezydentem Katowic po 1918 r.

Po zdaniu matury w raciborskiej szkole średniej, rozpoczął studia teologiczne we Wrocławiu. Chęć poświęcenia się służbie Bogu brutalnie przerwały pruskie władze, powołując kleryków do wojska. Po ustabilizowaniu się sytuacji politycznej na Śląsku, A. Kocura i wielu jego kolegów z Ziemi Raciborskiej pochłonęła praca nad odradzaniem się państwowości polskiej. W 1928 r. samorząd Katowic powierzył mu - poprzedzoną pełnieniem obowiązków Komendanta Policji Wojewódzkiej - funkcję prezydenta tego miasta.

Oficjalny plakat zapowiadający organizowaną przez kuźniańskie koło TMZR uroczystość upamiętniającą Adama Kocura, która odbędzie się w MOKSiR 14 listopada br. o godz. 17:00

W wyniku wybuchu II wojny światowej, władze Katowic otrzymały zadanie przedostania się na teren Francji. Następnie Adam Kocur z wieloma rodakami wziął udział w walkach w obronie Anglii. Po zwycięstwie aliantów ten młody, ale doświadczony kuźnianin postanowił dokończyć... studia w seminarium duchownym. 22 grudnia 1951 r. w rzymskiej Bazylice św. Jana na Lateranie przyjął święcenia kapłańskie. Jednak powrotu do Polski, do rodzinnej parafii, zabroniły mu ówczesne władze PRL.

Od 1957 r. pełnił obowiązki kanclerza kurii dla Polaków w Niemczech. Duszpasterską posługę przerwała białaczka. Wielki kuźnianin zmarł 12 stycznia 1965 r. Nie dane mu jednak było spocząć w Kuźni Raciborskiej, gdzie zostali pochowani jego rodzice. Jego grób znajduje się we Frankfurcie n. Menem.

Tekst i zdjęcia: Bartosz Kozina