Zmiany klimatu a adaptacja terenów pogórniczych. Powstaje pierwszy w Polsce Regionalny Plan Adaptacji

Ma to być pierwszy tego typu dokument w skali naszego kraju. Za jego opracowanie odpowiadają eksperci z Instytutu Ochrony Środowiska - Państwowego Instytutu Badawczego, dysponujący odpowiednimi danymi i wiedzą naukową.

Z uwagi na nierozerwalne powiązanie z dziedzictwem górniczym, w ramach RPA proponujemy wielokierunkowe działania adaptacyjne, takie jak: monitorowanie i ocena wrażliwości terenów pogórniczych na zmiany klimatu, rekultywacja i wykorzystanie obszarów zdegradowanych oraz współpraca międzysektorowa na rzecz adaptacji do zmian klimatu. Podjęcie takich działań ma na celu nie tylko ochronę środowiska, ale także poprawę jakości życia lokalnych społeczności - mówiła w trakcie konferencji w rybnickim Urzędzie Miasta dr Agnieszka Kuśmierz z IOŚ-PIB, kierująca procesem opracowania RPA dla Województwa Śląskiego.

Tereny górnicze, pogórnicze i przemysłowe objęte opracowaniem rozlokowane są we wszystkich czterech subregionach w województwie śląskim. W Subregionie Zachodnim zostały one wskazane m.in. na terenie Rybnika, Wodzisławia Śląskiego, Jastrzębia-Zdroju, Żor, Raciborza, a także powiatów rybnickiego, raciborskiego i wodzisławskiego. Jak wskazywał prezydent Rybnika, Piotr Kuczera, takie miejsca będą wkrótce domagały się jakiejś interwencji.

To już się dzieje, choć myślę, że niewiele osób bierze to pod uwagę. Bardzo dobrym przykładem są dwie zamknięte kopalnie na terenie Rybnika: z jednej strony to Kopalnia Rymer i problem z zagospodarowaniem hałdy i ugaszeniem tego obiektu, z drugiej strony to teren Zabytkowej Kopalni Ignacy i zagospodarowanie tego terenu. Mógłbym wymienić kilka takich zagrożonych obszarów, choćby rejon ul. Prostej, rejon tzw. Kielowca (dzielnica Chwałowice) - to sa tereny znane rybniczanom, i one będą domagały się jakiejś formy zagospodarowania, a my musimy myśleć o tym już teraz - zaznaczał Piotr Kuczera.

RPA jest obecnie na etapie identyfikacji opcji adaptacji poszczególnych terenów. Następnie przyjdzie czas na wybór rozwiązań, które nie tylko pozwolą zagospodarować zdegradowane obecnie obszary, ale będą również przeciwdziałały negatywnym zmianom klimatu w ujęciu miejscowym i regionalnym.

Województwo śląskie jest jednym z najbardziej zurbanizowanych terenów w Polsce. Woda, która tutaj się pojawia, bardzo szybko spływa. Obiekty pogórnicze, takie jak niecki czy różnego rodzaju zbiorniki, ale i same wyrobiska podziemne, mogą pełnić funkcję retencyjną. Tereny pogórnicze mogą pełnić różnorakie funkcje ekosystemowe i współtworzyć zielono-niebieską infrastrukturę niezbędną dla planowania i wdrażania procesów adaptacji do zmian klimatu przy relatywnie niskich kosztach - zaznaczał dr inż. Jan Bondaruk, zastępca Naczelnego Dyrektora ds. Inżynierii Środowiska GIG-PIB.

Projekt Planu ma być gotowy do września tego roku, jego zapisy zostaną też poddane szeregowi konsultacji społecznych. Urząd Marszałkowski liczy, że pozwoli to przygotować dokument odpowiadający oczekiwaniom mieszkańców objętych nim terenów.

Dokument ma charakter strategiczny, umożliwiając skuteczne planowanie działań długoterminowych w taki sposób, aby w 2030 roku nasze województwo było nie tylko odporne na zmiany klimatu, ale też jeszcze bardziej przyjazne mieszkańcom pod względem warunków środowiskowych, jak i potrzeb społeczno-gospodarczych regionu – zauważył Rafał Adamczyk, Członek Zarządu Województwa Śląskiego.

Dziś i jutro (14,15.01) w Rybniku odbywają się również warsztaty dla mieszkańców poświęcone zagadnieniom zmian klimatu i adaptacji terenów pogórniczych.