Co dalej z CPK w naszym regionie? Maciej Lasek przyjął zaproszenie Gabrieli Lenartowicz. Do Warszawy pojechali też samorządowcy z naszego regionu

4 lutego odbyło się spotkanie "Parlamentarnego Zespołu do spraw przeskalowanych inwestycji i przymusowych wywłaszczeń", któremu przewodzi posłanka Gabriela Lenartowicz z naszego regionu. W posiedzeniu wzięli udział m.in.: Maciej Lasek - wiceminister infrastruktury i pełnomocnik rządu do spraw CPK, Filip Czarnecki - prezes CPK, Mirosława Mierczyk-Sawicka - Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Katowicach, samorządowcy (wśród nich Wiesław Janiszewski - burmistrz Czerwionki-Leszczyn oraz Mirosław Szymanek - wójt Mszany).

Podczas spotkania poruszono kwestie harmonogramu budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego oraz Kolei Dużych Prędkości, ze szczególnym uwzględnieniem linii 170 Katowice - Ostrawa, a także kwestię wykupu gruntów i wywłaszczeń.

Centralny Port Komunikacyjny i Kolej Dużych Prędkości. Najpierw "igrek", a dopiero potem linia Katowice - Ostrawa

- Udało nam się zracjonalizować ten projekt pod kątem harmonogramu - powiedział Maciej Lasek, informując, że wcześniej "mówiono samorządowcom, że będzie u nich kolej, ale nie mówiono kiedy". Aktualny plan zakłada budowę w pierwszej kolejności portu lotniczego oraz komponentu kolejowego ograniczonego do tzw. "igreka", czyli połączenia Warszawy z Łodzią, Poznaniem i Wrocławiem. Maksymalna prędkość pociągów ma wynieść 350 km/h.

Najbardziej zaawansowane są prace nad połączeniem Warszawa - Łódź, które ma powstać do 2032 roku. Pozostałe części "igreka" znajdują się w fazie projektowej, a ich powstanie planowane jest do 2035 roku.

Dopiero po zakończeniu tych inwestycji planowane jest rozpoczęcie prac budowlanych na linii Katowice - granica państwa. Tu pociągi mają jechać z prędkością do 250 km/h. Prace związane z przygotowaniem tej inwestycji zasadniczo przebiegają według kursu wyznaczonego jeszcze pod koniec poprzedniej kadencji parlamentu. Konsorcjum Dohwa Engineering i Korean Railway w zamian za 108 mln zł wykona prace przedprojektowe i projektowe na 70 km nowej linii wraz z łącznicami.

- Od zeszłego roku jesteśmy na etapie procedury o środowiskowych uwarunkowaniach - poinformowali przedstawiciele CPK i dodali, że w programie są zabezpieczone środki na prace projektowe (projekt budowlany ma powstać do 2030 roku), natomiast na razie nie ma w nim środków na prace budowlane związane z realizacją KDP na linii Katowice - Ostrawa.

Mirosława Mierczyk-Sawicka, Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Katowicach, uzupełniła, że trwa postępowania w sprawie wydania decyzji środowiskowej oraz postępowanie oceny transgranicznej, natomiast w tej chwili "bardzo trudno jest określić termin wydania decyzji środowiskowej". - Weryfikujemy raport, który przedłożył nam inwestor. Następnie zasięgniemy opinii organów współdziałających, a następnie przyjdzie pora na konsultacje społeczne - powiedziała dyrektor Mirosława Mierczyk-Sawicka.

Dopiero prawomocne wydanie decyzji środowiskowej pozwoli spółce koreańskiej zakończyć prace projektowe. Wtedy też będzie można wyznaczyć obszar do objęcia wykupem lub wywłaszczeniami.

Albo Program Dobrowolnych Nabyć, albo wywłaszczenia

Jeśli chodzi o kwestie przejęcia gruntów pod inwestycje związane z Centralnym Portem Komunikacyjnym, to dużą rolę odgrywa Program Dobrowolnych Nabyć. W największym skrócie zakłada on dwie ścieżki, z których wybiera się korzystniejszą dla zbywcy:

1. wartość kwoty do wypłaty jest powiększona o 20% w stosunku do wartości określonej przez rzeczoznawcę dla części niezabudowanej oraz 40% dla wszystkich naniesień na działce (budynki, nasadzenia itp.),

2. Wartość do wypłaty określa się przy zastosowaniu stawki odtworzeniowej bez stopnia zużycia.

W przypadku nieruchomości zabudowanej domem w przestarzałej technologii, lepsza jest opcja druga, natomiast jeśli dom jest nowy, to korzystniejsza jest pierwsza ścieżka.

Prezes CPK Filip Czarnecki poinformował, że planowane jest przeniesienie tego mechanizmu również na nieruchomości, które zostaną wykupione pod Kolej Dużych Prędkości, przy czym w CPK zdają sobie sprawę, że ten proces będzie trudniejszy niż w przypadku wykupu nieruchomości pod budowę portu lotniczego, bo inwestycja w KDP ma charakter liniowy i przecina wiele działek.

W tym miejscu dodajmy, że kto nie skorzysta z Programu Dobrowolnych Nabyć, ten zostanie objęty procedurą wywłaszczeniową, przy czym, jeśli okaże się, że kwota możliwa do uzyskania w tym trybie jest niższa niż w Programie Dobrowolnych Nabyć, to droga do skorzystania z tej ścieżki będzie zamknięta.

Kolizja CPK/KDP z Koleją Plus

Równolegle do postępowania środowiskowego związanego z budową Kolei Dużych Prędkości na linii Katowice - granica państwa (Ostrawa), trwa postępowanie środowiskowe związane z realizacją innej inwestycji kolejowej w tej części województwa śląskiego, czyli odtworzeniem linii kolejowej łączącej Katowice z Jastrzębiem-Zdrojem. Na niektórych odcinkach obie linie kolidują ze sobą, jednakże temu zagadnieniu nie poświęcono podczas obrad zbyt dużo uwagi. Obwieszczono jedynie uwagę na dobrą komunikację spółek CPK oraz PKP PLK, co wcześniej (w poprzedniej kadencji parlamentu) miało nie mieć miejsca.

Wiesław Janiszewski, burmistrz Czerwionki-Leszczyn, dopytywał, czy prawdą jest, że Kolej+ będzie kończyła się na Orzeszu. - Bo chciałbym głośno powiedzieć, że jako samorządy od Mikołowa, przez Łaziska, Orzesze, Czerwionkę-Leszczyny, mocno walczyliśmy o tę alternatywę kolejową. KDP nie jest dla nas wartością dodaną, ale Kolej Plus rozwiąże nasze problemy komunikacyjne. Jest niepokój... Co dalej? - powiedział Wiesław Janiszewski.

Gabriela Lenartowicz zapowiedziała organizację osobnego spotkania poświęconego realizacji inwestycji w ramach programu Kolej Plus.

Poświęcamy się dla Polski, ale czy będziemy coś z tego mieć?

Wójt Mszany Mirosław Szymanek powiedział z kolei, że choć jego gmina jest za rozwojem, to jednak trudno nie zauważyć, że rozwój w postaci budowy Kolei Dużych Prędkości będzie przeszkadzał mieszkańcom w codziennym życiu. Odniósł się do doświadczeń związanych z budową autostrady A1 na terenie gminy i kłopotów z tym związanych. - Boimy się też tej inwestycji, która ma przebiegać przez nasz teren. Czy mieszkańcy dostaną godziwe wypłaty? Słyszę, że coś się w tej kwestii zmieniło i za to chcę podziękować - powiedział, odnosząc się do przekazanych wcześniej informacji o Programie Dobrowolnych Nabyć.

Mirosław Szymanek zwrócił uwagę również na inny problem związany z budową KDP w jego gminie - wartość terenów położonych w sąsiedztwie linii spadnie, nikt nie będzie się chciał koło nich budować, tak jak nikt nie chce się budować koło autostrady. Tymczasem w planach tereny te nadal figurują jako przeznaczone pod budownictwo i gmina ma systemowy problem z uwolnieniem terenów rolnych pod zabudowę mieszkaniową. - Czy jest jakakolwiek szansa, że wspomóc samorządy. Żeby zrekompensowano nam w budżetach utratę tych terenów (jako potencjalnych terenów przynoszących wpływy podatkowe - red.)? Poświęcamy się dla Polski i chcielibyśmy, żeby gmina coś z tego miała - powiedział.